ILPB3/4510-1-257/15-4/EK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 24 sierpnia 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB3/4510-1-257/15-4/EK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z 26 maja 2015 r. (data wpływu 29 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych jest:

* prawidłowe w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na szkolenie z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

* nieprawidłowe w części dotyczącej określenia sposobu ujęcia ww. wydatków w kosztach podatkowych w przypadku zwrotu części tych wydatków przez pracowników (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z 17 lipca 2015 r. (data wpływu 22 lipca 2015 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej zwany Spółką) zorganizował dla pracowników zatrudnionych w Spółce (pracowników fizycznych i umysłowych) szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej. Szkolenie miało na celu podniesienie umiejętności pracowników zarówno tych, którzy mają bezpośredni kontakt z pasażerami (kierowcy autobusów, motorniczowie tramwajów), pracowników zaplecza technicznego oraz pracowników biurowych. Po zakończeniu 4 godzinnego szkolenia pracownik uzyskuje wiedzę i umiejętności niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, osoba będąca świadkiem wypadku lub zdarzenia, w którym są poszkodowani ma obowiązek udzielenia poszkodowanym pierwszej pomocy. Koszt szkolenia jednej osoby wynosi 35 zł. Spółka wyraziła zgodę na częściowe sfinansowanie szkolenia ze środków Spółki. Dofinansowanie Spółki wynosi 25 zł a odpłatność pracownika 10 zł. Spółka przeszkoliła tylko część pracowników, tj. 48 osób którzy sami wyrazili chęć przeszkolenia.

Spółka w celu przeprowadzenia szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej wynajęła instruktora, który wystawił na Spółkę faktury za świadczenie usług instruktora ratownictwa medycznego: Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej prowadzony przez ratownika medycznego w kwocie 1.680 zł. Spółka otrzymane faktury za świadczoną usługę ratownictwa zaksięgowała w kosztach operacyjnych Spółki jako koszt uzyskania przychodów w całości, tj. 35 zł za każdego pracownika, co daje kwotę 1.680 zł. Następnie zwrot kosztów przez pracowników w wysokości 10 zł za każdego pracownika, co daje kwotę 480 zł zaksięgowany został jako zmniejszenie kosztów operacyjnych Spółki, a tym samym zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów. A więc w kosztach operacyjnych Spółki stanowiących koszt uzyskania przychodów pozostała kwota 25 zł za każdego przeszkolonego pracownika co daje kwotę 1.200 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku przeprowadzenia szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej oraz sfinansowania jego w części przez Spółkę poniesione przez Spółkę koszty stanowią koszt uzyskania przychodów.

2. Czy Spółka prawidłowo uznała za koszt uzyskania przychodów wartość szkolenia w kwocie 1.200 zł (48 osób x 25 zł), tj. w wysokości sfinansowanego przez Spółkę, czy też powinna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość całego szkolenia wynikającego z otrzymanej faktury w kwocie 1.680 zł (48 osób x 35 zł), natomiast zwrot części kosztów szkolenia przez pracowników w kwocie 480 zł (48 osób x 10 zł) zaliczyć do przychodów podatkowych.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, szkolenie z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, które nie były obowiązkowe i nie poddali się im wszyscy pracownicy, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1. Spółka odpłatnie świadczy usługi publicznego transportu zbiorowego organizowanego przez Miasto na sieci komunikacyjnej miasta oraz na terenie gmin sąsiadujących. Rodzaj świadczonych usług wymaga, aby zarówno kierowcy autobusów i motorniczy tramwajów mający bezpośredni kontakt z pasażerami, ale zarówno pozostali pracownicy Spółki byli przygotowani w zakresie możliwości udzielenia pierwszej pomocy. Powyższe ma na celu promocję komunikacji miejskiej jako godnego zaufania przewoźnika oraz podkreślenie wysokiej jakości świadczonych usług, poprawa bezpieczeństwa. Zdaniem Spółki, koszty te zostały poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zdaniem Spółki, powinna ona zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość szkolenia do wysokości poniesionych kosztów, tj. w kwocie 1.200 zł (po pomniejszeniu o zwrot przez pracowników kosztów szkolenia w kwocie 480 zł). Uznanie za koszt uzyskania przychodów całości szkolenia w kwocie 1.680 zł, natomiast zwrot kosztów szkolenia przez pracowników w kwocie 480 zł do przychodów podatkowych - zdaniem Spółki nie jest prawidłowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

* prawidłowe w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na szkolenie z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej (pytanie oznaczone we wniosku nr 1);

* nieprawidłowe w części dotyczącej określenia sposobu ujęcia ww. wydatków w kosztach podatkowych w przypadku zwrotu części tych wydatków przez pracowników (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

O możliwości obciążenia podatkowych kosztów uzyskania przychodów wydatkami ponoszonymi przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych decydują przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (nie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Koszty uzyskania przychodu są drugim obok przychodów elementem konstrukcyjnym dochodu, który stanowi podstawę opodatkowania w roku podatkowym (art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Oba te elementy są częściami tego samego stosunku prawno-podatkowego składającego się na zobowiązanie podatkowe.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: "w celu" osiągnięcia przychodu, jak i "zachowanie" lub "zabezpieczenie" źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a.

"celowość" oznacza: "przydatność do jakichś potrzeb", "świadome zmierzanie do celu", "taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu",

b.

"zabezpieczyć" oznacza: "zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym", "uczynienie bezpiecznym", "zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie", "zapewnienie komuś środków do życia", "zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary", natomiast

c.

"zachować" oznacza: "pozostać w posiadaniu czegoś", "dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności", "uchronić przed zapomnieniem".

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało.

Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku.

Kosztami podatkowymi mogą być również tzw. "koszty pracownicze", gdyż wydatki ponoszone na rzecz pracowników, co do zasady stanowią dla pracodawcy koszty uzyskania przychodów, jeśli tylko spełniają wymóg art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Koszty pracownicze obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników.

Dodatkowo, w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów określonym w art. 16 ww. ustawy, ustawodawca nie wymienił wydatków dotyczących podnoszenia kwalifikacji przez pracowników, za które w pełni bądź w części odpłatność ponosi pracodawca.

Zatem pracodawca finansujący pracownikowi koszty udziału w różnego rodzaju formach kształcenia i dokształcania może wydatki te zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jako koszt ogólny działalności firmy jednakże pod warunkiem, że podnoszenie kwalifikacji pracowników ma związek z osiąganymi przychodami (wpływa na efekty prowadzonej działalności gospodarczej podatnika) oraz z charakterem wykonywanej przez pracownika pracy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że przedmiotem działalności Spółki są usługi publicznego transportu zbiorowego. Jak wskazano we wniosku, Spółka zorganizowała dla swoich pracowników dobrowolne szkolenie z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej. Szkolenie miało na celu podniesienie umiejętności pracowników zarówno tych posiadających bezpośredni kontakt z pasażerami (kierowcy autobusów, motorniczowie tramwajów), jak i pracowników zaplecza technicznego oraz pracowników biurowych.

Rozważając więc kwestię kwalifikacji podatkowej ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodów należy zauważyć, że pomimo tego, iż wykonywane przez pracowników zadania nie muszą być powiązane z konkretnym przychodem uzyskiwanym przez Spółkę, przejawiają jednak związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością.

Jak bowiem zauważył Wnioskodawca, rodzaj świadczonych przez niego usług wymaga, aby zarówno kierowcy autobusów i motorniczy tramwajów mający bezpośredni kontakt z pasażerami, ale także pozostali pracownicy Spółki byli przygotowani w zakresie udzielenia pierwszej pomocy. Powyższe ma na celu promocję komunikacji miejskiej jako godnego zaufania przewoźnika, podkreślenie wysokiej jakości świadczonych usług oraz poprawę bezpieczeństwa.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że wydatki poniesione przez Spółkę na szkolenie z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej dla pracowników stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, spełniając warunki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika ponadto, że Spółka wyraziła zgodę na częściowe sfinansowanie szkolenia. Dofinansowanie Spółki wynosi 25 zł a odpłatność pracownika 10 zł.

W związku z powyższym pojawiła się wątpliwość, czy Spółka prawidłowo uznała za koszt uzyskania przychodów wartość szkolenia w wysokości sfinansowanej przez Spółkę, czy też powinna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość całego szkolenia wynikającego z otrzymanej faktury, natomiast zwrot części kosztów szkolenia przez pracowników zaliczyć do przychodów podatkowych.

W tym miejscu należy wskazać, że przedmiot opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje szeroko rozumianą działalność gospodarczą. Punktem wyjścia dla określenia zakresu przedmiotowego ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest regulacja zawarta w art. 7 ust. 1 ww. ustawy, stanowiąca, że przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; (...). Dochodem (z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a) - w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest natomiast nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; (...).

Systematyka wskazanego powyżej przepisu w praktycznym aspekcie pozwala zatem podatnikowi na ustalenie zakresu opodatkowania podatkiem dochodowym poprzez odniesienie się do legalnych definicji dochodu/straty w myśl przepisów ustawy podatkowej i sposobu ich obliczania dla potrzeb określenia w sposób właściwy podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Z powołanej regulacji art. 7 ust. 2 ww. ustawy wynika więc, że dochód podatkowy stanowi różnicę pomiędzy osiągniętym przychodem a kosztami jego uzyskania. Co istotne, dochód podatkowy ustalany jest wyłącznie na podstawie przepisów prawa podatkowego. Wpływ na wysokość dochodu podatkowego mają bowiem tylko wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przychody i koszty uzyskania przychodów, zasady przypisywania ich do danego roku podatkowego oraz przewidziane w tej ustawie zwolnienia i ulgi podatkowe.

Sposób ujęcia przedmiotu opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych nie jest przypadkowy i pozwala na wyprowadzenie wniosku o objęciu zakresem ustawy wszystkich zdarzeń, z którymi wiąże się dla podatnika konkretna korzyść o wymiarze finansowym powodująca zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "otrzymane" oznacza, że momentem powstania przychodu pieniężnego jest moment otrzymania, czyli wpływu bezpośrednio do majątku podatnika wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami. O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny jego charakter w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika. Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód, jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w tym znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi.

Jednocześnie, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. A contrario - zwrócone przez pracowników wydatki uprzednio zaliczone do kosztów podatkowych Wnioskodawcy, stanowią jego przychód podatkowy.

Reasumując, w przedstawionej sytuacji koszty uzyskania przychodów Spółki obciąża całkowity koszt zakupu usługi szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Przychód podatkowy stanowi natomiast dokonany przez pracowników zwrot wydatków ujętych uprzednio w kosztach podatkowych Spółki (art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl