ILPB3/423W-78/08-2/BN

W odpowiedzi na wezwanie Spółki z dnia 30 września 2008 r. (data wpływu 6 października 2008 r.) do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 15 września 2008 r. znak ILPB3/423-368/08-2/DS, w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z kosztami procesowymi, złożone na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wyjaśnia, co następuje.

W wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, stwierdzono podstawę do zmiany w tej części ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W dniu 6 października 2008 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie wpłynęło pismo Spółki Akcyjnej z dnia 30 września 2008 r. (data nadania 1 października 2008 r.).

W piśmie tym, Spółka nie zgadza się z rozstrzygnięciem zawartym w interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2008 r. znak ILPB3/423-368/08-2/DS. (data doręczenia 18 września 2008 r.), w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z kosztami procesowymi.

Dotychczasowy przebieg sprawy:

W dniu 16 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W latach 2004 - 2005 S.A. podpisała trzy umowy na realizację trzech kolejno następujących po sobie etapów budowy osiedla mieszkaniowego z firmą X. Dnia 23 stycznia 2006 r. X zawiadomił w formie pisemnej o:

Strona nie zgodziła się z naliczonymi karami. W związku z brakiem możliwości polubownego rozstrzygnięcia sprawy, Spółka wystąpiła w 2006 r. do sądu cywilnego o nakaz zapłaty z tytułu nieuregulowanych przez X płatności.

Spółka nie zgodziła się z twierdzeniami X, ponieważ odstąpienie od umowy nie nastąpiło z winy Spółki, lecz z przyczyn leżących po stronie X, a mianowicie X dokonywał zmian projektowych w trakcie trwania inwestycji, co wpłynęło na przesuwanie terminu zakończenia inwestycji przez Spółkę. X w odpowiedzi na pozew złożył oświadczenie o potrąceniu dochodzonej przez Spółkę kwoty z naliczonymi karami. Powyższe oświadczenie dotyczyło potrącenia kary za nieterminową realizację pierwszej umowy i części kary z tytułu odstąpienia od umowy drugiej i trzeciej.

Sąd cywilny pierwszej instancji uznał, że potrącenie było skuteczne i w konsekwencji Spółka nie posiada roszczeń w stosunku do X, co potwierdził sąd apelacyjny. W wyroku tym, który zapadł w 2007 r., sąd zasądził ponadto na rzecz X zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

W związku z powyższym, Spółka zaksięgowała kary do wysokości oświadczenia o potrąceniu i ujęła je w rozliczeniu podatkowym za 2007 r., wyłączając z kosztów podatkowych kwotę kar z tytułu odstąpienia od umowy.

Dodatkowo z kosztów podatkowych wyłączono:

* koszty procesu (koszty sądowe) na poziomie wszystkich instancji, tj.:

- koszty zastępstwa procesowego,

- koszty zastępstwa procesowego zasądzone na rzecz Spółki X,

- wpis sądowy,

- pozostałe koszty - (dalej jako koszty sądowe),

* koszty przygotowania dokumentacji odbiorowej (związanej z koniecznością przeprowadzenia inwentaryzacji robót realizowanych w ramach umów od których X odstąpił) dotyczącej 2006 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy koszty poniesione w związku z przedstawionym w stanie faktycznym sporem sądowym, tj.:

* kwotę kar z tytułu odstąpienia przez X od umowy drugiej i trzeciej,

* koszty sądowe poniesione przez Spółkę,

* koszty przygotowania dokumentacji odbiorowej (związanej z koniecznością przeprowadzenia inwentaryzacji robót realizowanych w ramach umów, od których X odstąpił) dotyczącej 2006 r.,

Spółka miała prawo uznać za koszt uzyskania przychodu, w momencie poniesienia wydatków związanych z przegranym procesem cywilnym.

Strona wyraziła pogląd, że wszelkie koszty przez nią poniesione związane z przedmiotowym sporem sądowym, stanowiły koszt uzyskania przychodu i powinny przez Spółkę zostać zaliczone w ciężar kosztu podatkowego w momencie poniesienia.

W wydanej w dniu 15 września 2008 r. interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - uznał stanowisko Wnioskodawcy:

* za prawidłowe w części dotyczącej uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z zapłatą odszkodowania za odstąpienie od umowy drugiej i trzeciej oraz przygotowania dokumentacji odbiorowej w momencie ich faktycznego poniesienia, czyli zapłaty,

* za nieprawidłowe w części odnoszącej się do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z kosztami procesowymi.

Na tle stanu faktycznego przedstawionego w interpretacji stwierdzono, iż poniesione koszty sądowe oraz zasądzone przez sąd apelacyjny na rzecz X koszty zastępstwa procesowego nie stanowią dla Spółki, która występuje w charakterze dłużnika kosztów uzyskania przychodu, bowiem stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie są kosztami uzyskania przychodów związanymi z osiągnięciem przychodu, zachowaniem albo zabezpieczeniem funkcjonowania źródła przychodów.

Natomiast wydatki związane z zapłatą odszkodowania za odstąpienie od umowy drugiej i trzeciej oraz przygotowania dokumentacji odbiorowej uznano za koszty uzyskania przychodów.

Treść zarzutów zawartych w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa:

Strona nie zgadza się z wydaną interpretacją i wzywa do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę błędnie zastosowanej wykładni art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), i uznanie stanowiska Spółki za prawidłowe, w części dotyczącej zaliczenia wydatków procesowych do kosztów uzyskania przychodów.

Odpowiedź na zarzuty:

W odpowiedzi na zarzut zwarty w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, tut. Organ zmienia swoje stanowisko zawarte w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 15 września 2008 r. znak ILPB3/423-368/08-2/DS, w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z kosztami procesowymi i stwierdza, co następuje.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w ww. zakresie uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot "w celu" oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym oraz że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

A zatem, przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanymi w ustawie - wymaga nie tylko oceny pod kątem czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania dla osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu.

Z powyższego przepisu wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy. Jako, że przepisy omawianej ustawy nie przewidują bezpośredniego wyłączenia kosztów procesowych z kosztów uzyskania przychodu, zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych kosztów do kosztów uzyskania przychodu będzie miało określenie, czy powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Spółka wystąpiła do sądu o nakaz zapłaty z tytułu nieuregulowanych przez kontrahenta płatności. Ponadto, postępowanie sądowe miało dowieść, iż działania Strony miały na celu wykazanie, że wykonała ona należycie zobowiązanie, za które nie otrzymała zapłaty.

Skoro, Spółka wystąpiła z roszczeniem do kontrahenta, poniesione przez Stronę koszty niewątpliwie związane były z prowadzoną przez Nią działalnością gospodarczą. Spółka poniosła je w celu zachowania osiągniętych przychodów i jednocześnie w celu obrony przed roszczeniami finansowymi z tytułu naliczonych kar przez kontrahenta.

Zatem, do kosztów uzyskania przychodów Spółka będzie mogła zaliczyć koszty przez Nią poniesione, związane z przedmiotowym sporem sądowym w momencie ich poniesienia.

Na zmienioną niniejszym aktem pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie z dnia 15 września 2008 r. znak ILPB3/423-368/08-2/DS stronie przysługuje prawo wniesienia skargi z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenie niniejszej odpowiedzi (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał interpretację (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.