ILPB3/423-831/10-4/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2009 r. (data wpływu 11 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 października 2010 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 30 grudnia 2010 r. (data wpływu 7 stycznia 2011 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca na mocy darowizny Powiatu stał się w 2004 r. właścicielem nieruchomości tworzącej Zespół Pałacowo - Parkowy. W skład tego zespołu weszły dwie oficyny mieszkalno - gospodarcze. Podpisano akt notarialny.

W mieszkaniach znajdują się najemcy, którzy mieszkają tam od lat 70-tych XX wieku. Uczelnia ustaliła czynsz za korzystanie z lokali mieszkalnych a lokatorzy uiszczają czynsz na konto Uczelni. Przychody z czynszów zaliczane są do pozostałych przychodów operacyjnych. Jeden z najemców opuścił lokal mieszkalny i zażądał zwrotu kaucji mieszkaniowej wpłaconej jeszcze do X w latach 70-tych. Uczelnia wypłaciła zwaloryzowaną kaucję mieszkaniową w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętego przy pobraniu kaucji. Po opuszczeniu wszystkich lokali mieszkalnych przez najemców, Uczelnia ma zamiar przeznaczyć budynek na potrzeby bytowe studentów (akademik). Powiat nie przekazał kaucji mieszkaniowych lokatorów.

Pismem uzupełniającym z dnia 30 grudnia 2010 r. Wnioskodawca poinformował, co następuje.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacona kaucja mieszkaniowa będzie kosztem uzyskania przychodu w Uczelni.

Zdaniem Wnioskodawcy, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy, które określają katalog wydatków nie będących kosztem podatkowym.

Z powyższego należy wnioskować, że aby określony wydatek można uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym wydatkiem a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów bądź funkcjonowanie źródła przychodów.

Uczelnia stoi na stanowisku, że poniesiony koszt zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej jest kosztem uzyskania przychodu. Utworzenie akademika dla studentów zwiększy atrakcyjność uczelni na rynku, a tym samym przyciągnie większą liczbę studentów. Z kolei większa liczba studentów studiów stacjonarnych przełoży się na otrzymanie większej dotacji z budżetu państwa na kształcenie studentów studiów stacjonarnych i tym samym zwiększy przychody Uczelni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy wynika zatem, iż by wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik więc podejmując decyzję o dokonaniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych.

Jednocześnie dodaje się, że obowiązkiem podatników, jako odnoszących ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ww. ustawy.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Zatem, należy podkreślić, iż obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu - każdorazowo spoczywa na podatniku.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca na mocy darowizny powiatu stał się właścicielem nieruchomości tworzącej Zespół Pałacowo - Parkowy, w skład którego weszły dwie oficyny mieszkalno - gospodarcze. W mieszkaniach znajdują się najemcy, którzy mieszkają tam od lat 70-tych XX wieku. Jeden z najemców opuścił lokal mieszkalny i zażądał zwrotu kaucji mieszkaniowej wpłaconej w latach 70-tych.

Wnioskodawca wypłacił zwaloryzowaną kaucję mieszkaniową w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętego przy pobraniu kaucji.

Wnioskodawca wskazał, iż po opuszczeniu wszystkich lokali mieszkalnych przez najemców, ma zamiar przeznaczyć budynek na potrzeby bytowe studentów, tj. akademik. Powiat nie przekazał kaucji mieszkaniowych lokatorów.

W tym miejscu należy wskazać, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują pojęcia "kaucja". Kaucja - zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego (wersja internetowa, http://sjp.pwn.pl) - to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania. Z istoty zabezpieczającego charakteru kaucji wynika zatem, iż nie ma ona natury świadczenia definitywnego. Jest ona świadczeniem o charakterze zwrotnym.

Jak wskazano powyżej, istotą kosztów uzyskania przychodów, w myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, jest natomiast poniesienie wydatku w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Ponieważ kaucja jest należnością podlegającą zwrotowi, nie może być ona zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu powołanego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zwrotny charakter kaucji przesądza zatem o tym, że jest ona świadczeniem nie rzutującym na obowiązek podatkowy, a więc pozostaje neutralna podatkowo. Zatem winien stanowić wydatek, nie stanowiący kosztu uzyskania przychodów podmiotu, który ją otrzymał.

Ustosunkowując się natomiast do argumentacji Uczelni dot. związku poniesionego wydatku z uzyskaniem przychodu z tyt. otrzymanej dotacji, w ocenie tut. Organu, pomiędzy wydatkiem na zapłatę kaucji mieszkaniowej a osiągnięciem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów nie występuje związek przyczynowo - skutkowy, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Ustawodawca bowiem wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu. Cel ten zatem musi być wyraźnie widoczny, a poniesione wydatki winny go bezpośrednio lub pośrednio realizować.

Reasumując powyższe, wypłacona przez Wnioskodawcę kaucja mieszkaniowa nie stanowi dla Niego kosztu uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.