ILPB3/423-793/08-3/ŁM - Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów utworzonego odpisu aktualizacyjnego na nie pokrytą odszkodowaniem część wierzytelności.
Pismo z dnia 24 lutego 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie ILPB3/423-793/08-3/ŁM Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów utworzonego odpisu aktualizacyjnego na nie pokrytą odszkodowaniem część wierzytelności.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2008 r. (data wpływu 4 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów związanych z zawartą umową ubezpieczenia wierzytelności - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 4 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów związanych z zawartą umową ubezpieczenia wierzytelności.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.
Spółka zawarła umowę z firmą ubezpieczeniową E. na ubezpieczenie swoich należności. W ramach tej umowy Spółka płaci miesięczną składkę ubezpieczeniową. Składka ta stanowi koszt uzyskania przychodu.
W przypadku gdy wierzytelności nie zostaną zapłacone przez klienta w określonym terminie, Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w wysokości 85% kwoty niespłaconej należności (zaliczonych wcześniej do przychodów podatkowych). Pozostałe 15% należności stanowi udział własny Spółki.
W okresie od końca grudnia 2007 r. do końca stycznia 2008 r. Spółka dokonała sprzedaży na rzecz kontrahenta, dla którego Ubezpieczyciel przyznał indywidualny limit kredytowy. Kontrahent uchylał się od zapłaty wymagalnych należności.
Spółka wystąpiła z roszczeniem o zapłatę wierzytelności na drogę sądową, jednocześnie Spółka wystąpiła z wnioskiem do Ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania.
Zawarto ugodę z Ubezpieczycielem w sprawie wypłaty odszkodowania z tytułu rozliczenia szkody w ramach umowy ubezpieczenia. W treści ugody ujęto następujące zapisy:
Ubezpieczyciel oświadcza, iż w związku z toczącym się postępowaniem sądowym przeciwko dłużnikowi wypłaci Ubezpieczającemu odszkodowanie zgodnie z warunkami zawartymi w umowie, pomniejszone o udział własny z zastrzeżeniem, że Ubezpieczający zobowiązuje się do dalszego prowadzenia postępowania sądowego, aż do prawomocnego wyroku Sądu.
Strony oświadczają, że odszkodowanie dotyczy należności ubezpieczonych zgodnie z przedmiotem ubezpieczenia zawartym w Umowie Ubezpieczenia.
W przypadku niedopełnienia przez Ubezpieczającego obowiązku opisanego w punkcie 1 niniejszej Ugody, Ubezpieczający zobowiązuje się zwrócić Ubezpieczycielowi kwotę wypłaconego odszkodowania.
Strony zgodnie ustalają, że przejście prawa do dochodzenia roszczeń od dłużnika na Ubezpieczyciela nastąpi następnego dnia po dniu uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, zasądzającego na rzecz Ubezpieczającego należności określonych w pkt 1 niniejszej Ugody.
W przypadku prawomocnego oddalenia powództwa z przyczyn zawinionych przez Spółkę, Spółka zwróci otrzymane odszkodowanie w części odpowiadającej (procentowo) należności uznanej przez Sąd za sporną.
W uzupełnieniu z dnia 23 lutego 2009 r. Spółka wskazała, iż pytanie 1 dotyczy stanu faktycznego, natomiast pytanie 2 dotyczy zdarzenia przyszłego.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego odszkodowanie otrzymane od firmy ubezpieczeniowej będzie przychodem Spółki.
Jeżeli tak, to w którym momencie: otrzymania odszkodowania czy przeniesienia praw na Ubezpieczyciela po uprawomocnieniu się wyroku.
Czy utworzony odpis aktualizacyjny na pozostałą (nie pokrytą odszkodowaniem) część wierzytelności (15%) będzie kosztem uzyskania przychodu w momencie uprawomocnienia się wyroku i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego przez firmę ubezpieczeniową, która świadczy również usługi windykacyjne.
Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie nie będzie stanowić przychodu podatkowego, lecz powinno być potraktowane i rozliczone jak zapłata należności. W związku z postanowieniem ugody do czasu zakończenia sprawy przez Sądem i uzyskania prawomocnego wyroku, otrzymane odszkodowanie posiada cechy zaliczki do rozliczenia. Wynika to stąd, że istnieje ryzyko zwrotu części lub całości odszkodowania. Ponadto prawa do wierzytelności na rzecz Ubezpieczyciela zostaną przeniesione po uprawomocnieniu się wyroku i dopiero wówczas, w ocenie Spółki, można będzie rozliczyć otrzymane odszkodowanie jak zapłatę wierzytelności.
Kolejnym argumentem przemawiającym za tym, że przedmiotowe odszkodowanie nie jest przychodem podatkowym jest fakt, że Spółka już raz wykazała przychód w momencie zafakturowania sprzedaży na rzecz kontrahenta. Natomiast w momencie wypłaty przez Ubezpieczyciela odszkodowania oraz z uwzględnieniem dodatkowych warunków wskazanych w Ugodzie (uzyskanie prawomocnego wyroku Sądu) pokrywającego 85% wierzytelności, należności objęte tym odszkodowaniem wygasną. Zgodnie bowiem z art. 828 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez Ubezpieczyciela roszczenie Ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej, odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na Ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania.
W przypadku Spółki przeniesienie praw do wierzytelności zostało odsunięte w czasie w stosunku do momentu wypłaty odszkodowania (tj. uprawomocnienia się wyroku zasądzającego) i to ten drugi moment należy traktować jako moment rozliczenia należności Spółki.
Zdaniem Spółki ustanowiony odpis aktualizacyjny na pozostałą (nie pokrytą odszkodowaniem) część wierzytelności (15%) będzie kosztem uzyskania przychodu w momencie uprawomocnienia się wyroku i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego poprzez firmę ubezpieczeniową, która świadczy Spółce również usługi windykacyjne.
Z treści art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.
Z kolei w art. 16 ust. 2a pkt 1 tejże ustawy wskazano: "2a. Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną:
w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:
dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego".
Zatem w omówionej sytuacji odpis aktualizujący należności, w części niepokrytej odszkodowaniem, w momencie potwierdzenia prawomocnym wyrokiem i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 2 w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.
Artykuł 16 ust. 2a pkt 1 stanowi, iż nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:
dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
d. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.
Reasumując, jeżeli pozostałe 15% wierzytelności stanowiące udział własny Spółki nie zostanie zapłacone przez kontrahenta, a spełnione zostaną przesłanki określone w art. 16 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych to stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy, ta część wierzytelności może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów jako odpis aktualizujący wartość należności, określony w ustawie o rachunkowości w momencie uprawomocnienia się wyroku i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego.
Interpretacja dotyczy opisu zdarzenia przyszłego w zakresie pytania 2 przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie stanu faktycznego, został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 24 lutego 2009 r., Nr ILPB3/423-793/08-2/ŁM.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.