ILPB3/423-783/10-2/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez Pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2010 r. (data wpływu 24 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy do umorzenia wierzytelności podmiotu powiązanego będą miały zastosowanie przepisy art. 9a oraz art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest prawidłowe.

W dniu 24 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy do umorzenia wierzytelności podmiotu powiązanego będą miały zastosowanie przepisy art. 9a oraz art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka dokonuje sprzedaży towarów, wyrobów gotowych, materiałów oraz świadczy usługi na rzecz podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Warunki oraz ceny powyższych transakcji zostały ustalone na zasadach rynkowych. Przychody z tytułu dokonanej sprzedaży Spółka zalicza do przychodów podatkowych oraz opodatkowuje podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z dokonywaną sprzedażą, Spółka posiada względem podmiotów powiązanych wierzytelności. Spółka zamierza dokonać umorzenia części wierzytelności. Porozumienie dotyczące zwolnienia dłużnika z długu (umorzenie) przyjmie formę umowy cywilnoprawnej pomiędzy stronami, w którym zawarta będzie zgoda dłużnika na zwolnienie z długu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji umorzenia wierzytelności wobec podmiotu powiązanego z tytułu dostawy towarów, wyrobów gotowych, materiałów i usług zastosowanie znajdą przepisy art. 9a oraz art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji umorzenia wierzytelności z tytułu dostawy towarów, wyrobów gotowych, materiałów i usług wobec podmiotu powiązanego przepisy dotyczące cen transferowych, tj. art. 9a oraz art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będą miały zastosowania. W związku z powyższym, w wyniku umorzenia wierzytelności nie będzie podstaw do doszacowania dochodu po stronie Spółki oraz Spółka nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji cen transferowych.

Zdaniem Spółki, za słusznością Jej stanowiska przemawia szereg opartych na przepisach prawa argumentów przedstawionych poniżej.

Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli w wyniku powiązań kapitałowych zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Spółka zwraca uwagę, iż art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ma zastosowanie w sytuacjach, gdy podmioty biorące udział w transakcji stosują warunki nierynkowe. Tym samym, należy uznać, iż ustawodawca wprowadzając powyższy przepis miał na celu zapobieżenie negatywnym skutkom polegającym na stosowaniu przez podatników cen odbiegających od cen rynkowych, z zamiarem osiągnięcia korzyści podatkowych. Innymi słowy analizowany przepis ma zapobiegać alokowaniu dochodów pomiędzy podmiotami powiązanymi w sytuacjach, gdy zawierają one ze sobą umowy, w których ceny znacznie odbiegają od cen stosowanych w transakcjach tego samego rodzaju pomiędzy podmiotami niepowiązanymi. Objawia się to najczęściej w ten sposób, iż usługodawca / sprzedawca zaniża swoje przychody, a usługobiorca / nabywca zmniejsza swoje koszty.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że przepis art. 11 ust. 1 ustawy ma zastosowanie w odniesieniu do takich relacji między podmiotami powiązanymi, które polegają na tym, że jeden podmiot dokonuje świadczenia na rzecz drugiego podmiotu w celu osiągnięcia danego poziomu zysku. W szczególności, znajduje on odzwierciedlenie w sytuacji, w której wypracowany zysk zostaje podzielony pomiędzy strony transakcji inaczej niż miałoby to miejsce, gdyby kontrahenci nie byli podmiotami zależnymi.

Spółka zaznacza, iż w analizowanym zdarzeniu przyszłym, Spółka w wyniku zawarcia umowy umorzenia wierzytelności zwolni dłużnika z obowiązku zapłat należności z tytułu sprzedanych towarów i wykonanych usług. W związku z tym, nie można uznać, iż takie umorzenie wierzytelności samo w sobie jest świadczeniem, za które może zostać ustalona cena. Zdaniem Spółki, w przypadku umowy dotyczącej umorzenia wierzytelności nie można mówić o ustaleniu jakiejkolwiek ceny i tym samym zysku. Tym samym, nie dochodzi tutaj do transakcji, w wyniku której ustalona cena skutkuje powstaniem zysku na transakcji w innej wysokości, niż miałoby to miejsce w przypadku transakcji z podmiotem niezależnym. W konsekwencji, nie dochodzi tutaj do podziału zysku pomiędzy Spółką a dłużnikiem.

Potwierdzeniem, iż w sytuacji umorzenia wierzytelności nie można mówić o ustaleniu jakiejkolwiek ceny, jest brak możliwości zastosowania ust. 2 i ust. 3 art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz treści Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników (dalej: Rozporządzenie). Powyższe uregulowania wskazują bowiem, jakimi metodami należy się posłużyć w celu oszacowania dochodu. Mianowicie, według art. 11 ust. 2 dochody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określa się w drodze oszacowania stosując jedną z poniższych metod:

* porównywalnej ceny niekontrolowanej,

* ceny odsprzedaży,

* rozsądnej marży ("koszt plus").

Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie metod wymienionych w ust. 2, stosuje się metody zysku transakcyjnego.

Według Rozporządzenia, metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej polega na porównaniu ceny ustalonej w transakcjach między podmiotami powiązanymi z ceną stosowaną w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne i na tej podstawie określeniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji zawartej między podmiotami powiązanymi. Natomiast metoda ceny odprzedaży polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji danego podmiotu z podmiotem niezależnym, dotyczącej dóbr lub usług nabytych uprzednio przez ten dany podmiot od podmiotu z nim powiązanego, o marżę ceny odprzedaży. Z kolei zgodnie z § 14 Rozporządzenia metoda rozsądnej marży ("koszt plus") polega na ustaleniu ceny sprzedaży rzeczy i praw oraz świadczenia usług w transakcji danego podmiotu z podmiotem powiązanym na poziomie sumy bazy kosztowej i narzutu zysku, porównywalnych do bazy kosztowej i narzutu zysku ustalanych pomiędzy podmiotami niezależnymi, które uwzględniają porównywalne funkcje, ponoszone ryzyka oraz angażowane aktywa. W przypadkach, gdy nie można określić dochodów za pomocą powyższych metod, dopuszcza się zastosowanie metod zysku transakcyjnego, polegających na określaniu dochodów na podstawie zysku, jakiego racjonalnie mógłby oczekiwać dany podmiot uczestniczący w transakcji.

W związku z tym, przedstawione w powyższych przepisach metody dotyczą porównywania zastosowanej ceny do ceny lub marży stosowanej w porównywalnych transakcjach bądź na oszacowaniu dochodu w oparciu o ekonomiczny zysk, jaki mógłby oczekiwać podmiot niepowiązany. Jednakże, w związku z tym, iż jak wspomniano powyżej, w sytuacji umorzenia wierzytelności nie można mówić o ustaleniu ceny bądź zysku, żadna z powyższych metod nie mogłaby znaleźć zastosowania.

Zdaniem Spółki, metody wskazane w art. 11 ust. 2 oraz ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są jedynymi możliwymi do zastosowania metodami w sytuacji szacowania dochodu. Tym samym, należy uznać, iż w sytuacji, gdy żadna z tych metod nie może mieć zastosowania, to dochodu nie można szacować. Powyższe zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 marca 2006 r. (sygn. II FSK 497/05). Mianowicie według Sądu, "użycie przez ustawodawcę w art. 11 ust. 2 u.p.d.o.p. wyrażenia "dochody (...) określa się (...) stosując następujące metody" oznacza, że wyliczenie ich nie ma przykładowego charakteru".

Reasumując, umowy umorzenia wierzytelności nie można uznać za transakcję, w której ustalono cenę i osiągnięto określony zysk. Jest to umowa polegająca na wygaśnięciu zobowiązania i tym samym, nie może zostać ona uznana za zawartą na warunkach nierynkowych. Tym samym, nie ma podstaw do doszacowania dodatkowego dochodu zarówno z tytułu umorzenia jako takiego, jak i z tytułu transakcji pierwotnej, która była źródłem powstania umarzanej wierzytelności. Ponadto, należy zaznaczyć, iż niezależne podmioty również dokonują między sobą umorzenia wierzytelności. W związku z tym, przepisy art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdą w tej sytuacji zastosowania.

Zgodnie z art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji.

W opinii Spółki, w przedmiotowej sprawie nie będzie miał również zastosowania art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wynika to bowiem z faktu, iż umorzenie wierzytelności nie stanowi transakcji w której ustalono i zapłacono jakąkolwiek cenę. Tym samym, zarówno Spółka jak i podmiot powiązany, któremu zostanie umorzone zobowiązanie nie będą mieli obowiązku przygotowywania dokumentacji, o której mowa w przepisie 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Spółka pragnie zaznaczyć, iż powyższe zostało potwierdzone m.in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2008 r. (sygn. IPPB3-423-1471/08-2/JB). Ponadto, identyczne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 grudnia 2009 r. (sygn. ILPB3/423-780/09-2/HS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji stwierdzić należy, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.