ILPB3/423-434/11-3/KS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Stowarzyszenia przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2011 r. (data wpływu 9 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych obniżenia odsetek od pożyczek (pytanie nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 9 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* skutków podatkowych umorzenia odsetek od udzielonych pożyczek (pytanie nr 1),

* skutków podatkowych obniżenia odsetek od pożyczek (pytanie nr 2),

* skutków podatkowych zawarcia umowy nieoprocentowanej pożyczki (pytanie nr 3).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest Stowarzyszeniem zarejestrowanym w KRS w rejestrze stowarzyszeń oraz rejestrze przedsiębiorców.

Stowarzyszenie zaciągnęło w latach 2003-2010 pożyczki od osoby fizycznej, które przeznaczyło w całości na cele statutowe. Pożyczki były udzielone odpłatnie ustalając roczne oprocentowanie w wysokości 10%. Na koniec każdego roku podatkowego od kwoty niespłaconych pożyczek naliczano odsetki do celów bilansowych.

Obecnie Zarząd zamierza:

lub

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie nr 2. Wniosek w pozostałym zakresie został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami indywidualnymi w dniu 9 grudnia 2011 r., i tak: w zakresie pytania nr 1 interpretacja indywidualna nr ILPB3/423-434/11-2/KS, w zakresie pytania nr 3 interpretacja indywidualna nr ILPB3/423-434/11-4/KS.

Zdaniem Wnioskodawcy, obniżenie oprocentowania pożyczek nie spowoduje powstania przychodu, gdyż nie stanowi ono przysporzenia majątkowego. W przypadku obniżenia oprocentowania pożyczki w dalszym ciągu mamy do czynienia ze świadczeniem odpłatnym, w związku z powyższym należy uznać, że obniżenie oprocentowania pożyczki nie rodzi żadnych skutków podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Stowarzyszenie zaciągnęło w latach 2003-2010 pożyczki od osoby fizycznej, które przeznaczyło w całości na cele statutowe. Pożyczki były udzielone odpłatnie w wysokości 10% oprocentowania rocznego. Obecnie Zarząd zamierza podpisać aneks do ww. pożyczek obniżający oprocentowanie, które będzie skutkowało naliczeniem odsetek w obniżonej wysokości od momentu zawarcia umów.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż przez odsetki należy rozumieć wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych tylko rodzajowo, gdy zostaje ono obliczone według pewnej stopy procentowej, czyli w stosunku do wartości sumy, od której są pobierane i w stosunku do czasu użycia tej sumy. Odsetki mogą wystąpić tylko wówczas, gdy istnieje podstawa ich ustalania, czyli należność główna. A zatem odsetki mają charakter uboczny w stosunku do świadczenia głównego będącego właściwym przedmiotem zobowiązania między stronami. Tytuły stanowiące podstawę ustalania wysokości odsetek i tryb ich poboru w stosunkach cywilnoprawnych określają w szczególności przepisy art. 359-360, 481-482 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy obniżenie oprocentowania odsetek spowoduje powstanie przychodu podatkowego.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), nie zawiera ogólnej definicji przychodu. Otwarty katalog przysporzeń majątkowych stanowiących przychody podatkowe zawiera art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie". Z tego właśnie względu pojęcie "świadczenia" należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Zatem w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.

Odnosząc się do treści art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy podkreślić, że przychodem podatkowym jest wartość nieodpłatnego świadczenia, które zostało otrzymane przez beneficjenta. Wiąże się to z kolei z określonym działaniem podmiotu świadczącego. Nie można jednak stwierdzić, że w związku z obniżeniem oprocentowania pożyczek Stowarzyszenie otrzymało jakieś dodatkowe świadczenie.

Ponadto wskazać należy, iż w przypadku obniżenia oprocentowania pożyczek nadal mamy do czynienia z świadczeniem odpłatnym polegającym na oddaniu do dyspozycji określonej ilości pieniędzy. Brak jest więc podstaw do określenia przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia.

Przedstawiony opis zdarzenia przyszłego nie mieści się wobec tego w dyspozycji przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Reasumując, obniżenie aneksem do umowy oprocentowania odsetek od pożyczek nie rodzi obowiązku podatkowego na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dodatkowo należy zauważyć, iż art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi również o przychodzie z tyt. świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do treści art. 12 ust. 6a ww. ustawy, wartością świadczeń częściowo odpłatnych jest różnica między wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 6, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika. Przepis art. 14 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Wskazać należy więc, iż ocena, czy w danym przypadku zaistniała różnica między wartością świadczeń ustaloną według zasad określonych w art. 12 ust. 6 ustawy a odpłatnością ponoszoną przez podatnika, wykracza poza zakres wydawania interpretacji indywidualnych w trybie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa. Zbadanie rynkowości przyjętych ustaleń pomiędzy stronami i ewentualnych tego skutków możliwe jest bowiem wyłącznie w postępowaniu podatkowym prowadzonym przez organy podatkowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.