ILPB3/423-424/09-6/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2009 r. (data wpływu 8 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na organizację:

nbspnbsp - w części dot. pracowników - jest prawidłowe,

nbspnbsp - w części dot. członków ich rodzin - jest nieprawidłowe.

nbspnbsp - w części informacyjnej tych imprez - jest prawidłowe,

nbspnbsp - w części integracyjnej dla pracowników i kontrahentów - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 18 sierpnia 2009 r. (data wpływu 20 sierpnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na organizację:

* spotkań szkoleniowo - integracyjnych dla pracowników (w tym wyjazdowych),

* spotkań informacyjno - integracyjnych dla pracowników (w tym wyjazdowych),

* spotkań okolicznościowych dla pracowników,

* imprez integracyjnych dla pracowników (w tym wyjazdowych),

* spotkań integracyjnych w ramach pracy zespołowej dla mniejszych grup pracowników (w tym wyjazdowych),

* imprez integracyjnych łączonych dla pracowników i kontrahentów (w tym wyjazdowych), czasami połączonych z prezentacją wyników i osiągnięć Spółki,

* spotkań informacyjno - okolicznościowych,

* imprez integracyjnych dla pracowników i ich rodzin,

* imprez informacyjno - integracyjnych dla pracowników i kontrahentów z udziałem przedstawicieli mediów (głównie prasy).

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące opisy zdarzeń przyszłych.

Spółka ma zamiar finansować ze środków obrotowych następujące zdarzenia:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy całość wydatków związanych ze zdarzeniami z pkt 1 - 9 będzie kosztem uzyskania przychodów w momencie poniesienia.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy opisów zdarzeń przyszłych nr 8 - 9.

Jednocześnie informuje się, iż w zakresie opisów zdarzeń przyszłych nr 1 - 5 oraz 7 wydana została odrębna interpretacja indywidualna w dniu 1 września 2009 r. nr ILPB3/423-424/09-5/MC.

Natomiast w zakresie zdarzenia przyszłego nr 6 zostanie wydana odrębna interpretacja indywidualna, w przypadku uzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie, w związku z wezwaniem II z dnia 27 sierpnia 2009 r. w wyznaczonym terminie. W przeciwnym razie, wydane zostanie postanowienie o pozostawieniu wniosku w tej części bez rozpatrzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie również m.in.: z pismem Ministra Finansów sygn. PB3/GN-8213-298/05/1680 z dnia 30 grudnia 2005 r., z pismem Urzędu Skarbowego w Wolsztynie ZD/423-4/06, z pismem Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego RO/423-16/07, z pismem Lubelskiego Urzędu Skarbowego PD.423-34/07, wydatki na spotkania szkoleniowe i informacyjne, mające związek z podnoszeniem kwalifikacji i wiedzy pracowników (również o sytuacji i celach Spółki) stanowią koszty uzyskania przychodów.

Wydatki na spotkania integracyjne i okolicznościowe, jak również spotkania łączone ze szkoleniowymi i informacyjnymi, ze względu na wzrost motywacji, wzajemnego zaufania pracowników i identyfikacji z firmą, a przez to wzrost wydajności i zaangażowania pracowników, mają niewątpliwy wpływ na osiągane przez Spółkę przychody. W związku z powyższym, a także w związku z brakiem w art. 16 wyłączenia tego rodzaju wydatków, zdaniem Spółki, stanowią one pośrednie koszty uzyskania przychodów.

W przypadku imprez dla pracowników i ich rodzin, Spółka uważa, że całość wydatków może stanowić koszt uzyskania przychodów ze względu na zwiększenie motywacji pracowników i ich identyfikacji ze Spółką poprzez okazanie rodzinom miejsca pracy i dbałości Spółki o zatrudnione w Niej osoby.

W przypadku imprez informacyjno - integracyjnych oraz integracyjnych dla pracowników i kontrahentów jednocześnie, Spółka uważa, że wydatki na udział kontrahentów oraz proporcjonalna część wydatków ogólnych związanych z częścią integracyjną nie będzie stanowić kosztów uzyskania przychodów jako wydatki reprezentacyjne. Jednak w przypadku obecności mediów, Spółka uważa, że wydatki te nabierają charakteru reklamowego i jako takie, mogą w całości stanowić koszty uzyskania przychodów.

Podsumowując, zdaniem Spółki, wydatki na cele szkoleniowe, informacyjne, okolicznościowe i integracyjne, dzięki podnoszeniu wiedzy, motywacji, znajomości Spółki i zaangażowania pracowników, poprzez wpływ powyższych na wydajność i wzrost przychodów Spółki, mogą stanowić pośrednie koszty uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych opisów zdarzeń przyszłych:

nbspnbsp - prawidłowe - w części dot. pracowników,

nbspnbsp - nieprawidłowe - w części dot. członków ich rodzin.

nbspnbsp - prawidłowe - w części informacyjnej tych imprez,

nbspnbsp - nieprawidłowe - w części integracyjnej dla pracowników i kontrahentów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis ten oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów).

Odpowiedź w zakresie zdarzenia przyszłego nr 8.

Kosztami podatkowymi są między innymi tzw. wydatki ponoszone na rzecz pracowników podatnika, w przypadku gdy wydatki te spełniają wskazane wyżej, określone w art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kryteria. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Obejmują one również wydatki ponoszone na rzecz pracowników w postaci organizacji dla nich imprez integracyjnych (w tym wyjazdowych) oraz imprez informacyjno - integracyjnych. Są one bowiem związane z prowadzoną przez podatnika działalnością, mają na celu poprawę atmosfery pracy, zintegrowanie pracowników z pracodawcą, co w konsekwencji wpłynie na zwiększenie efektywności ich pracy.

Z uwagi na fakt, iż ich związek przedmiotowych wydatków z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami nie jest bezpośredni, należy uznać je za pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Moment potrącenia wydatków uznanych za koszty podatkowe o charakterze pośrednim wskazany został w art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z regulacją tego artykułu, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Wskazać należy, iż za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka zamierza organizować imprezy integracyjne dla osób zatrudnionych w Spółce oraz ich rodzin.

W ocenie tutejszego Organu, w przedmiotowej sprawie, wydatki na zorganizowanie imprez integracyjnych mogłyby w całości stanowić koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile dotyczyłyby uczestników rekrutujących się wyłącznie z grona pracowników Spółki.

Jak wskazano powyżej, do kosztów uzyskania przychodów zaliczane są te wydatki, których poniesienie jest związane z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. W ramach tych wydatków nie mieszczą się wydatki poniesione na zorganizowanie imprez integracyjnych dla członków rodzin pracowników, gdyż nie jest możliwe wykazanie związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy takimi wydatkami, a osiągniętymi przychodami przez Spółkę (w tym zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów).

Wobec powyższego, w myśl art. 15 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wyłącznie wydatki związane z organizacją imprez integracyjnych przeznaczonych dla pracowników.

Należy przy tym podkreślić, że wydatki te muszą być racjonalne co do zasady i wielkości oraz odpowiednio udokumentowane, stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z kolei wydatki w części dot. członków ich rodzin, nie stanowią - na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy - kosztów uzyskania przychodu z uwagi na fakt, iż nie są one kosztami pracowniczymi. Wydatki te nie przyczynią się zatem do osiągnięcia przez Spółkę przychodów ani też zachowania bądź zabezpieczenia źródła Jej przychodów.

Odpowiedź w zakresie zdarzenia przyszłego nr 9.

Wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów podlegają, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Z uwagi na to, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają definicji pojęć reprezentacja reklama, dlatego należy posłużyć się ich wykładnią słownikową. Reprezentacja oznacza "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc tę definicję na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przyjąć należy, iż reprezentacja to występowanie w imieniu firmy, wiążące się z okazałością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Obejmuje ona swym pojęciem działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane z utrzymaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów. Zatem celem wydatków na reprezentację jest m.in. stworzenie i utrwalenie właściwego wizerunku firmy.

Właściwy wizerunek to taki, który może sprawić, że kształtowany dzięki reprezentacji "obraz przedsiębiorcy" przełoży się na nabywanie i dostarczanie jego produktów lub usług.

Świadome kształtowanie więc właściwego wizerunku przez podatników ma na celu stworzenie takiego wyobrażenia o przedsiębiorcy, które spowoduje pozytywne postrzeganie tegoż przedsiębiorcy przez osoby zewnętrzne, które z kolei będzie zachętą do podjęcia rozmów, współpracy, zakupów jego produktów czy usług. Taki charakter mają wydatki poniesione przez Spółkę na rzecz kontrahentów.

Natomiast reklama to działania podmiotu gospodarczego kształtujące popyt na dane towary, usługi lub markę, poprzez poszerzenie wiedzy o nich, mające na celu zachęcenie jak największej liczby potencjalnych klientów do zakupu towarów lub usług tego podmiotu gospodarczego.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka będzie organizowała imprezy informacyjno - integracyjne dla pracowników i kontrahentów z udziałem przedstawicieli mediów (głównie prasy).

Wobec powyższego, skoro częścią przedmiotowych imprez jest przekazanie informacji na temat Spółki czy jej działalności przy udziale mediów to jest to forma reklamy i wydatki na tę część stanowią koszty podatkowe.

Z uwagi na fakt, iż związek przedmiotowych wydatków z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami nie jest bezpośredni, należy uznać je za pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Moment potrącenia wydatków uznanych za koszty podatkowe o charakterze pośrednim wskazany został w art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z regulacją tego artykułu, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Wskazać należy, iż za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy).

Natomiast w części dotyczącej integracji, w ocenie tutejszego Organu, wydatki na zorganizowanie imprez integracyjnych mogłyby w całości stanowić koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile dotyczyłyby uczestników rekrutujących się wyłącznie z grona pracowników Spółki.

W tym miejscu wskazać należy, iż wydatki na organizację imprez integracyjnych w części przeznaczonej dla kontrahentów nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Mają one bowiem na celu utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku Spółki na zewnątrz.

Spółka opisując zdarzenie przyszłe nr 9 wskazała na proporcjonalne rozliczenie kosztów dot. integracji.

Powołany przepis art. 15 ust. 1 tejże ustawy należy interpretować łącznie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, na mocy którego podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Odrębne przepisy, o których mowa w tym artykule zawarte są w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Z przepisów tej ustawy wynika, iż podstawą zapisów w księgach rachunkowych - w myśl art. 20 ust. 2 i 3 ustawy o rachunkowości - są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane "dowodami źródłowymi". Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco (art. 24 ust. 1 ustawy o rachunkowości), a transakcje udokumentowane rzetelnymi dowodami księgowymi (art. 22 tej ustawy).

Podstawą zapisów w księgach rachunkowych, zgodnie z art. 20 ust. 2 ww. ustawy o rachunkowości, są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":

Zatem przepisy art. 20 i następne tejże ustawy ustalają zasady dokumentowania operacji gospodarczych, a w szczególności warunki, jakim powinny odpowiadać dowody księgowe stanowiące podstawę zapisów w księgach rachunkowych. W świetle tych przepisów, dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, wolne od błędów rachunkowych, zawierające wymienione wyżej elementy.

Dowód księgowy, który będzie właściwy do wprowadzenia kosztu do ksiąg rachunkowych, będzie również stosownym dokumentem do celów podatkowych. Podatnik, uznając określone wydatki za koszty uzyskania przychodu, odnosi ewidentne korzyści, bowiem o te koszty pomniejszona zostaje podstawa opodatkowania.

Natomiast z cytowanego wyżej art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wynika możliwość proporcjonalnego rozliczania kosztów uzyskania przychodów. Innymi słowy, koszty uczestnictwa w organizowanych przez Spółkę imprezach zarówno w części dot. pracowników, jak i kontrahentów powinny być poparte dowodami księgowymi.

W świetle powyższego, należy stwierdzić, iż koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia - na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - stanowią jedynie wydatki związane z częścią informacyjną imprez informacyjno - integracyjnych dla pracowników i kontrahentów z udziałem przedstawicieli mediów (głównie prasy). Powyższe działania spełniają funkcję reklamową, gdyż zmierzają do zwiększenia rozpoznawalności firmy na rynku, co w efekcie wpływa na zwiększenie zainteresowania oferowanymi towarami, a także zachęca do współpracy i tym samym może wpływać na zwiększenie przychodów (w tym zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów).

Natomiast, poniesione przez Spółkę wydatki na część integracyjną, w związku z tym, iż nie ma możliwości proporcjonalnego rozliczenia tychże wydatków na pracowników i kontrahentów, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w całości.

Interpretacja dotyczy opisów zdarzeń przyszłych nr 8 - 9 przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.