ILPB3/423-423/12-4/AO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2012 r. (data wpływu 8 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie korekty przychodów i kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 października 2012 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 2 stycznia 2013 r. (data wpływu 4 stycznia 2013 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* korekty przychodów i kosztów uzyskania przychodów oraz

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty na złomowaniu reklamowanych wyrobów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest producentem krzeseł i foteli biurowych. Swoje wyroby sprzedaje w kraju, na terenie UE oraz w krajach poza UE między innymi poprzez sklepy X. W miesiącu kwietniu 2012 r. została uwzględniona reklamacja z X i w kolejnych miesiącach następował zwrot wyrobów Spółki z magazynów logistycznych X. Z miejsc bardzo odległych, gdzie koszty transportu byłyby bardzo wysokie, X dokonywała złomowania i utylizacji na miejscu obciążając Wnioskodawcę kosztami utylizacji. Uznaną przez Spółkę przyczyną reklamacji było żółknięcie białej skóry spowodowane użyciem wadliwego kleju. Wnioskodawca skierował roszczenia do producenta kleju.

W kolejnych miesiącach poczynając od kwietnia 2012 r. zostały wystawione faktury korygujące dotyczące sprzedaży dokonanej w roku 2011. W bieżącym okresie dokonano również korekty kosztów bezpośrednich odpowiednio do zwrotów. Zwrócone krzesła zostały złomowane, rozmontowane na części i odpowiednio do użytego surowca utylizowane lub sprzedane jako złom. Powstała strata na złomowaniu obciąża również koszty bieżącego okresu.

Podatek VAT został skorygowany w miesiącu wystawienia faktury korygującej.

Dodatkowo, w piśmie z dnia 2 stycznia 2013 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia wniosku, Spółka wskazała, iż:

1. W kontekście przedstawionego własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do pytania nr 2 powołuje się na art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z którego wynika, że kosztami uzyskania przychodów uważa się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych.

W obowiązującym stanie prawnym, żaden przepis art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie wyklucza zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat w środkach obrotowych. Uznanie straty w środkach obrotowych w przypadku Wnioskodawcy jest możliwe, ponieważ stan faktyczny spełnia warunki art. 15 ust. 1 ustawy, czyli powstały poza wolą Spółki w sposób od Niej niezależny, mimo zachowania należytej staranności w prowadzeniu przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie pytania nr 1.

Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 2 zostanie rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowo dokonano korekty przychodów za okres, w którym wyroby zostały zwrócone, tj. 2012 r. Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwrotów towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Jednocześnie, według art. 12 ust. 3a ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 tej ustawy, uważa się co do zasady dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie regulują wprost zasad dokonywania korekt pierwotnie rozpoznanych przychodów podatkowych.

W momencie sprzedaży w 2011 r. wyroby były pełnowartościowe niemające oznak przyszłych przyczyn reklamacji, które nastąpiły w 2012 r., tak więc w świetle przytoczonych wyżej przepisów, zdaniem Wnioskodawcy, pierwotnie wystawione faktury sprzedaży prawidłowo dokumentują zaistniały stan faktyczny w momencie przekazania wyrobów do X, więc moment ujęcia w przychodach korekt dotyczących sytuacji, w której nabywca dokonał zwrotu towaru, powinien być rozpoznany na bieżąco, to jest w terminie faktycznego zwrotu towaru, a nie w dacie wystawienia faktury pierwotnej. Tym bardziej, że korekta jest następstwem zdarzenia niezależnego od sprzedaży, z uwagi na okoliczności, które wyszły na jaw po dniu sprzedaży.

W przypadku korekty kosztów, zdaniem Spółki, mają zastosowanie przepisy art. 15 ust. 4b-4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W myśl tych przepisów, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.

Zatem, granicznym terminem przy kwalifikacji tych kosztów jest moment sporządzenia sprawozdania finansowego, nie później niż termin złożenia zeznania. Oznacza to, według Spółki, że po dniu 31 marca 2012 r. (złożenie CIT) korekty dotyczące kosztów bezpośrednio związanych z przychodem 2011 r. należy odnieść w koszty bieżącego roku podatkowego.

Spółka nadmieniła, że sprawozdanie finansowe za rok 2011 zostało sporządzone dnia 5 marca 2012 r., zeznanie roczne CIT-8 za 2011 r. zostało złożone dnia 28 marca 2012 r., a zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez Zgromadzenie Wspólników nastąpiło dnia 2 kwietnia 2012 r., po wydaniu opinii przez Biegłego Rewidenta z dnia 23 marca 2012 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Stosownie do treści art. 12 ust. 3 ww. ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zatem, przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, których rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że są należne, powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa.

Podstawowa zasada określania daty powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej została uregulowana przez ustawodawcę w treści art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na mocy tego przepisu, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

Wykładnia powołanego powyżej przepisu art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy prowadzi do wniosku, iż objęte hipotezą tego przepisu przychody muszą być następstwem prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem, między przychodem, a wymienionymi rodzajami działalności gospodarczej musi istnieć związek, skutkujący powstaniem przychodu. Omawiany przepis stanowi, że przychodami uznanymi za przychody z działalności gospodarczej są nie tylko przychody otrzymane, ale także należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane. Przychodami należnymi są przychody, które w następstwie działalności gospodarczej stały się należnością (wierzytelnością), chociaż faktycznie jeszcze ich nie uzyskano.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają zasad dokonywania korekt przychodów. Brak jest również uregulowań dotyczących momentu zmniejszenia (powiększenia) przychodów, tj. czy przychód pomniejsza się (powiększa) w dacie korekty, czy też w dacie powstania przychodu należnego.

Wobec powyższego, należy posłużyć się literalną wykładnią wyżej powołanych przepisów, która prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które są należne podatnikowi, czyli są wymagalne, niewątpliwe i bezwarunkowe, choć nie ma znaczenia, czy już je faktycznie uzyskał.

Dla ustalenia przychodu istotnym zagadnieniem jest określenie daty uzyskania przychodu, z którą ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych łączy moment powstania obowiązku podatkowego. Pierwszeństwo w kształtowaniu daty powstania przychodu należnego ma dzień dokonania czynności - wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi lub jej częściowego wykonania. Późniejsze wystawienie faktury VAT korygującej nie powoduje zmiany daty powstania przychodu, który powstał na powyższych zasadach.

W tym miejscu należy podkreślić, iż faktura stanowi dowód księgowy będący podstawą ujmowania w księgach rachunkowych przychodu należnego oraz wskazuje na wielkość i wartość sprzedaży. Powinna potwierdzać więc jednoznacznie wartość transakcji. Natomiast faktury korygujące tę wartość korygują. Przychód należny wskazany na fakturze może być zatem korygowany poprzez wystawienie faktury korygującej. Tak więc faktura korygująca odnosi się do konkretnej faktury sprzedaży. Innymi słowy faktura korygująca nie dokumentuje odrębnego, niezależnego zdarzenia gospodarczego, lecz odnosi się ściśle do stanu zaistniałego w przeszłości. Przyczyny jej wystawienia mogą być zróżnicowane. Niezależnie jednak od przyczyny korekty wskazać należy, że punktem odniesienia dla faktury korygującej jest zawsze faktura pierwotna. Faktura korygująca nie generuje bowiem nowego (innego) momentu powstania przychodu lecz modyfikuje jedynie "pierwotną" wysokość przychodu.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami bądź służą zabezpieczeniu lub zachowaniu źródła przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Na mocy przepisów art. 15 ust. 4-4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami:

* poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4 ww. ustawy),

* odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia: sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego - są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (art. 15 ust. 4b cyt. ustawy),

* odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie (art. 15 ust. 4c powołanej ustawy).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają również szczególnych zasad dokonywania korekt kosztów uzyskania przychodów. Nie może budzić wątpliwości, iż bez względu na to, czy poniesiony koszt ma charakter kosztu bezpośredniego, czy też kosztu pośredniego wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Korekta wielkości kosztu powinna być zatem zawsze rozliczana w okresie rozliczeniowym, w którym koszt został już ujęty w ewidencji księgowej, z uwzględnieniem zasad potrącalności wynikających z przepisów ww. ustawy.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że Spółka jest producentem krzeseł i foteli biurowych. Swoje wyroby sprzedaje w kraju, na terenie UE oraz w krajach poza UE m.in. przez sklepy X. W miesiącu kwietniu 2012 r. została uwzględniona reklamacja z X i w kolejnych miesiącach następował zwrot wyrobów Spółki z magazynów logistycznych X. W kolejnych miesiącach poczynając od kwietnia 2012 r. zostały wystawione faktury korygujące dotyczące sprzedaży dokonanej w roku 2011. W bieżącym okresie dokonano również korekty kosztów bezpośrednich odpowiednio do zwrotów. Zwrócone krzesła zostały złomowane, rozmontowane na części odpowiednio do użytego surowca utylizowane lub sprzedane jako złom. Powstała strata na złomowaniu obciąża również koszty bieżącego okresu.

Uwzględniając powołane regulacje prawne stwierdzić należy, iż w przedstawionym opisie stanu faktycznego zasadnym będzie zmniejszenie przychodów do opodatkowania. Jednocześnie, korekta przychodu winna odnosić skutek do uprzednio wykazanego przychodu należnego. Późniejsze wystawienie faktury korygującej nie powoduje bowiem zmiany daty powstania tego przychodu. Faktura korygująca powinna mieć wpływ na przychody należne określone w fakturze podstawowej, bowiem dotyczy uprzednio wykazanych przychodów, a nie jakichkolwiek innych przychodów.

Natomiast korekta kosztów, ponoszonych przez Spółkę dotyczących korygowanych przychodów, powinna być odniesiona do momentu, w którym koszt ten został potrącony (należy zatem dokonać korekty kosztów wstecz).

Mając zatem na uwadze powyższe, nie można przyjąć za Wnioskodawcą, że ujęcie przedmiotowych korekt sprzedaży dotyczących sytuacji, w której nabywca dokonał zwrotu towaru, należy rozpoznać na bieżąco, tj. w terminie faktycznego zwrotu towaru, a nie w dacie wystawienia faktury pierwotnej. Spółka powinna dokonać korekt przychodów, wynikających z wystawionych faktur korygujących, w stosunku do tych okresów, w których wykazane zostały przychody podatkowe z pierwotnej sprzedaży towarów podlegających zwrotowi i w konsekwencji odpowiednio korekty kosztów bezpośrednio związanych z uzyskaniem tych przychodów w stosunku do tych okresów, w których koszty te ujęto w ewidencji księgowej.

Reasumując, korektę przychodów i odpowiadających im kosztów bezpośrednich, w związku ze zwrotem towarów, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka powinna ująć w okresie rozliczeniowym, w którym wykazane zostały przychody podatkowe z pierwotnej sprzedaży ww. towarów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie dodaje się, iż w zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.