ILPB3/423-418/10-2/DS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2010 r. (data wpływu 11 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych jest:

* prawidłowe w zakresie kosztów uzyskania przychodów,

* nieprawidłowe w zakresie przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

W dniu 11 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* kosztów uzyskania przychodów,

* przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest zarządzanie nieruchomościami mieszkaniowymi na zlecenie, głównie należącymi do wspólnot mieszkaniowych, na podstawie zawartych umów o administrowanie (powierzenie zarządu) nieruchomością wspólną. Członkami wspólnot mieszkaniowych są zarówno osoby fizyczne, jak również w wielu przypadkach Gmina, która posiada udziały we wspólnych częściach budynków, obliczone zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o własności lokali.

Na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy o własności lokali, Wnioskodawca jako zarządca wspólnoty mieszkaniowej przygotowując Uchwałę o podjęciu planu gospodarczego na rok 2010 ujął jako jedną z pozycji ww. uchwały jednoroczne przeglądy budowlane, do których zobowiązuje ustawa - Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. z późn. zmianami (art. 62 ww. ustawy mówi: cyt. "Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli: okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego (...)").

Niestety Gmina jako w wielu przypadkach większościowy właściciel we wspólnocie mieszkaniowej wykreśliła z planu gospodarczego pozycję dotyczącą ww. przeglądów budowlanych, nie wyrażając tym samym zgody na finansowanie tych czynności ze środków wspólnoty mieszkaniowej.

Gmina z uwagi na brak swojej płynności finansowej koszty związane z wykonaniem ww. usługi przerzuciła całkowicie na zarządcę nieruchomości mimo, że umowa o powierzeniu zarządu nie obliguje Wnioskodawcy do wykonywania ww. usług z własnych środków pieniężnych. Brak jest innych umów w tym względzie, dlatego realizacja ww. obowiązku powinna następować, ze środków wspólnoty mieszkaniowej. Jednak z uwagi na fakt, że Gmina nadal jest właściwie monopolistą na lokalnym rynku nieruchomości, ma duży wpływ również na właścicieli fizycznych we wspólnocie, stąd niemal wszystkie plany gospodarcze, w których widniała pozycja związana z przeglądami jednorocznymi zostały o te koszty zredukowane.

Wg Gminy, rachunki, faktury bądź inne dowody powinny obciążać zarządcę czyli Wnioskodawcę, ale z drugiej strony Spółka nie może w żaden sposób obciążyć tymi kosztami Wspólnotę Mieszkaniową.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, ewentualne koszty związane z pokryciem wydatków związanych z przeprowadzeniem jednorocznych przeglądów budowlanych nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy kosztów uzyskania przychodów, albowiem, choć koszty te nie zostały wymienione przez ustawodawcę w katalogu kosztów niezaliczanych do podatkowych kosztów uzyskania przychodów określonego w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, niemniej jednak w rozpatrywanej sprawie nie zostanie spełniona podstawowa i fundamentalna zasada określona w art. 15 ust. 1 tejże ustawy, a mianowicie związku przyczynowo - skutkowego, który powinien zaistnieć między poniesionym wydatkiem, a uzyskanym przychodem.

Co więcej, w opinii Wnioskodawcy nie występuje żaden tytuł prawny, który mówiłby, że Wnioskodawca musi ponieść ww. koszty z własnych środków pieniężnych, a co za tym idzie możliwości jakiegokolwiek prawidłowego zakwalifikowania tego wydatku do kategorii nie tylko kosztów podatkowych ale i bilansowych.

Ewentualne koszty jednorocznych przeglądów budowlanych nie tylko byłyby ekonomicznie i prawnie nieuzasadnione, ale również prowadziłyby do zarzutu niegospodarności majątkiem Spółki w rozumieniu regulacji zawartych w przepisach Kodeksu spółek handlowych.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

W opinii Spółki, (ewentualne) poniesione koszty związane z przeprowadzeniem przeglądów budowlanych, które nie znajdą odzwierciedlenia w Jej przychodach mogą zostać potraktowane jako nieodpłatne świadczenie usług (z uwagi na brak regulacji prawnych i odpowiednich umów, które mówią że powyższe czynności powinny być wykonane w ramach umowy o zarządzanie) i stanowić będą dla Wnioskodawcy dodatkowy przychód.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* prawidłowe w części dotyczącej kosztów uzyskania przychodów,

* nieprawidłowe w części dotyczącej przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Odpowiedź na pytanie nr 1.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Z powyższego przepisu wynika, że nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika są kosztami podatkowymi. Kosztami uzyskania przychodów są - po wyłączeniu kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy - wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Ponoszone koszty należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Zauważyć należy, iż zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w przywołanym przepisie art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest dlatego od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności.

Jako koszty uzyskania przychodów mogą być rozpatrywane zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem wydatków ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Te pierwsze dają się powiązać z konkretnie określonym przychodem, jaki osiągnął podatnik, natomiast te drugie wiążą się z całokształtem działalności prowadzonej przez podatnika i ogólnie określonymi przychodami osiąganymi z tytułu prowadzenia tej działalności. Podatnik, zaliczając dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, winien wykazać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego każdy wydatek, poza wyraźnie wymienionymi w ustawie, wymaga indywidualnej oceny pod kątem związku z przychodem i racjonalności działania dla osiągnięcia tego przychodu. Generalnie zaś można przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Konieczne jest też właściwe udokumentowanie wydatku. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem, to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Należy podkreślić, że to podatnik prowadzący działalność gospodarczą sam decyduje o rozmiarze, rodzaju i formie ponoszonych wydatków.

Kosztami uzyskania przychodów mogą być zarówno koszty, które pozostają w bezpośrednim związku przyczynowo - skutkowym z przychodami podatkowymi, jak również koszty pośrednie, których powiązanie z konkretnym przychodem nie jest możliwe, ale dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa poniesienie ich jest uzasadnione i podmiot zobowiązany jest do ich ponoszenia.

Tak więc, powyższe spełnienie warunków powinno być dokonane w taki sposób, aby istniała możliwość przypisania poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest zarządzanie na zlecenie nieruchomościami mieszkaniowym na podstawie umów o administrowanie nieruchomością wspólną. Członkami wspólnot mieszkaniowych są osoby fizyczne, jak również w wielu przypadkach Gmina. Wnioskodawca jako zarządca wspólnoty mieszkaniowej przygotowując uchwałę o podjęciu planu gospodarczego na rok 2010 ujął jako jedną z pozycji ww. uchwały jednoroczne przeglądy budowlane, do których zobowiązuje ustawa - Prawo budowlane. Gmina, jako w wielu przypadkach większościowy właściciel we wspólnocie mieszkaniowej, a w ślad za nią także inni właściciele wykreślili z planów gospodarczych pozycję dotyczącą ww. przeglądów budowlanych, nie wyrażając tym samym zgody na finansowanie tych czynności ze środków wspólnoty mieszkaniowej, mimo, że umowy o powierzeniu zarządu nie obligują Wnioskodawcy do wykonywania ww. usług z własnych środków pieniężnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, z uwagi na brak występującego związku przyczynowo-skutkowego, (ewentualne) wydatki na wykonanie jednorocznych przeglądów budowlanych ze środków własnych Wnioskodawcy na rzecz wspólnoty mieszkaniowej nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należy uznać za prawidłowe.

Odpowiedź na pytanie nr 2.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie zawiera definicji przychodu, wskazując, poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w art. 12 ust. 1-3 kategorie przychodów podlegających opodatkowaniu, oraz przysporzenia majątkowe wyłączone z opodatkowania, których zamknięty katalog zawiera art. 12 ust. 4.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje jednak, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie", ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń. Z tego właśnie względu pojęcie "świadczenia" należy rozpatrywać na tle stosunku zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Zatem, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód - co wynika z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest jego otrzymanie przez podatnika. Aby mówić o otrzymaniu świadczenia przez świadczeniobiorcę, świadczeniodawca musi wyrazić pozytywną wolę tego świadczenia poprzez zobowiązanie się do jego spełnienia. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie, lecz konieczne jest jej wykonanie.

Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy, wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Mając na uwadze, iż podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest zarządzanie na zlecenie nieruchomościami mieszkaniowym na podstawie umów o administrowanie nieruchomością wspólną. Członkami wspólnot mieszkaniowych są osoby fizyczne, jak również w wielu przypadkach Gmina. Wnioskodawca jako zarządca wspólnoty mieszkaniowej przygotowując uchwałę o podjęciu planu gospodarczego na rok 2010 ujął jako jedną z pozycji ww. uchwały jednoroczne przeglądy budowlane, do których zobowiązuje ustawa - Prawo budowlane. Gmina, jako w wielu przypadkach większościowy właściciel we wspólnocie mieszkaniowej, a w ślad za nią także inni właściciele wykreślili z planów gospodarczych pozycję dotyczącą ww. przeglądów budowlanych, nie wyrażając tym samym zgody na finansowanie tych czynności ze środków wspólnoty mieszkaniowej, mimo, że umowy o powierzeniu zarządu nie obligują Wnioskodawcy do wykonywania ww. usług z własnych środków pieniężnych. Wobec tego, Wnioskodawca zmuszony zostanie do zawarcia odrębnych umów z wykonawcami na przeprowadzenie ww. czynności i poniesienia dodatkowych kosztów związanych z wykonaniem tych przeglądów.

Wobec powyższego, w opisanej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z uwagi na okoliczność, iż (ewentualne) wykonanie jednorocznych przeglądów budowlanych ze środków własnych Wnioskodawcy nie będzie stanowić nieodpłatnego świadczenia dla Wnioskodawcy. Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Dodatkowo, tut. Organ informuje, że w zakresie podatku od towarów i usług została wydana odrębna interpretacja w dniu 14 lipca 2010 r. nr ILPP2/443-679/10-2/MR.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.