ILPB3/423-356/10-4/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2010 r. (data wpływu 23 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych nabycia udziałów własnych w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 14 lipca 2010 r. (data wpływu 20 lipca 2010 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych nabycia udziałów własnych w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

W związku z planowaną zmianą struktury udziałowej Spółki dotychczasowi udziałowcy zamierzają zbyć posiadane udziały na rzecz Spółki celem ich późniejszego umorzenia.

Udziały zostaną zbyte na rzecz Spółki według wartości nominalnej. Równocześnie wskutek umorzenia udziałów nastąpi obniżenie kapitału zakładowego i jego podwyższenie do pierwotnej wysokości. Nowo utworzone udziały zostaną w całości objęte przez nowego udziałowca.

W piśmie uzupełniającym z dnia 14 lipca 2010 r. (data wpływu 20 lipca 2010 r.), Wnioskodawca doprecyzował opisane zdarzenie przyszłe o przedstawione poniżej informacje.

Udziały dotychczasowych udziałowców Spółki zostaną zbyte na Jej rzecz według ich wartości nominalnej.

Zwrot wkładów na rzecz udziałowców Spółki przyjmie formę gotówkową. Każdy z udziałowców Spółki otrzyma wynagrodzenie odpowiadające wartości nominalnej udziałów, które posiada w Spółce (odpowiednio Pan X otrzyma 680.000,00 zł, a Pan Y otrzyma 320.000,00 zł).

Całkowita wartość kapitału zakładowego Spółki wynosi obecnie 1.000.000,00 zł (słownie: jeden milion złotych). Udziały zostały objęte w zamian za aport o wartości 931.606,16 zł (słownie: dziewięćset trzydzieści jeden tysięcy sześćset sześć złotych 16/100), w postaci Przedsiębiorstwa Budowlanego i w pozostałej części za wkład gotówkowy. W toku przekształceń własnościowych wspólnicy Pani Z i Pan X zbyli część posiadanych udziałów na rzecz Pana Y.

Równocześnie Pełnomocnik Spółki wyjaśnił, iż w treści wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 20 kwietnia 2010 r. zostało powołane pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 28 października 2005 r. nr PD-1/i/4218-27/05 w charakterze argumentu przemawiającego za uznaniem, że skoro nieodpłatne umorzenie udziałów jest dla Spółki neutralne podatkowo, to tym bardziej umorzenie skutkujące zwrotem wkładów wniesionych przez udziałowców do Spółki nie będzie skutkowało powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy (zgodnie z zasadą a maiori ad minus).

Podobnie w przytoczonym w treści wniosku o interpretację piśmie Ministra Finansów z dnia 23 lutego 2004 r. została zastosowana argumentacja analogiczna do przedstawionej powyżej: "Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia - nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce".

Reasumując, pisma traktujące o umorzeniu udziałów bez wynagrodzenia zostały powołane jedynie w celu wskazania, że skoro nie dochodzi do powstania przychodu po stronie Spółki w sytuacji, gdy nie zwraca Ona udziałowcom wartości wkładów wniesionych na pokrycie kapitału zakładowego, to tym bardziej planowane przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe będzie neutralne podatkowo dla Spółki, gdyż nastąpi za zwrotem wniesionego kapitału.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wskutek nabycia przez Spółkę udziałów po wartości nominalnej, celem ich późniejszego umorzenia, po stronie Spółki powstaje przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, oceniając skutki podatkowe, jakie wystąpią w Spółce w następstwie nabycia przez Spółkę własnych udziałów według ich wartości nominalnej, celem późniejszego umorzenia, należy stwierdzić, że wśród zdarzeń określonych w przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. skutkujących powstaniem przychodu, sytuacja taka wprost nie została wskazana.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe zdarzenie jest dla Spółki obojętne z podatkowego punktu widzenia. W związku z nabyciem udziałów po ich wartości nominalnej oraz późniejszym przeprowadzeniem procesu umorzenia, Spółka nie uzyskuje realnego przysporzenia majątkowego. W wyniku nieodpłatnego (albo po cenie niższej niż rynkowa) nabycia własnych udziałów, majątek Spółki nie wzrośnie, tym samym - zdaniem Wnioskodawcy - nie ma podstaw do przyjęcia, iż w tej sytuacji dochodzi do powstania przychodu.

Za uznaniem prawidłowości powyższego stanowiska przemawia m.in. pogląd wyrażony w piśmie Ministerstwa Finansów, będącym odpowiedzią na zapytanie poselskie (pismo z dnia 23 lutego 2004 r.). W piśmie tym czytamy m.in., iż: "Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce".

Analogiczny pogląd wyrażony został w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 28 października 2005 r. (PD-1/i/4218-27/05). W piśmie tym czytamy: "Oceniając skutki podatkowe jakie wystąpią w następstwie umorzenia udziałów bez wynagrodzenia w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Organ odwoławczy podziela stanowisko Spółki, że nabycie udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia jest dla Niej obojętne podatkowo. Z ww. przepisów nie wynika bowiem, aby w przedstawionym stanie faktycznym po stronie Spółki powstał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych. Należy mieć na uwadze, że w opisanej wyżej sytuacji Spółka nie otrzyma dochodu. Zatem zbycie udziałów bez wynagrodzenia wspólników w celu ich umorzenia jest dla Spółki podatkowo obojętne, gdyż nie uzyskała ona z tego tytułu przychodu".

W ocenie Wnioskodawcy, zważywszy na brzmienie aktualnie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. (jak również treść wyjaśnień zawartych w powołanych pismach Ministra Finansów oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie), zgodnie z zasadą maiori ad minus należy uznać, iż skoro nieodpłatne umorzenie udziałów nie skutkuje powstaniem po stronie Spółki przychodu do opodatkowania, tym bardziej przychód do opodatkowania nie powstanie w przypadku nabycia przez Spółkę udziałów według ich wartości nominalnej celem późniejszego umorzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

* za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę - tzw. umorzenie dobrowolne;

* bez zgody wspólnika - tzw. umorzenie przymusowe;

* w razie ziszczenia się określonego zdarzenia - tzw. umorzenie warunkowe.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów.

Może się ono odbyć bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem. Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna w szczególności określać podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia dobrowolnego, ustawodawca w zakresie wysokości wynagrodzenia za zbywane na rzecz spółki udziały w celu ich umorzenia pozostawia swobodę zgromadzeniu wspólników, nie określając limitu jego wartości.

Rozpatrując przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż przedmiotem opodatkowania osoby prawnej, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), jest dochód stanowiący osiągniętą w roku podatkowym, nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Oceniając skutki będące następstwem nabycia przez Spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia, należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie została wskazana. Powyższe oznacza, iż nabycie udziałów własnych w celu ich umorzenia nie rodzi skutków podatkowych po stronie Spółki.

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, nabycie przez spółkę własnych udziałów celem ich umorzenia, nie powoduje powstania przychodu w tej Spółce. Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyskała i nie nastąpiło po Jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (spółka nabywa udziały by je umorzyć).

Ponadto w analizowanym opisie zdarzenia przyszłego nie została spełniona żadna z przesłanek zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym przychodami są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...). W związku z powyższym, nie można również mówić, że doszło do otrzymania świadczenia.

Reasumując, nabycie przez Spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia, nie spowoduje powstania po Jej stronie przychodu podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.