ILPB3/423-337/08-2/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2008 r. (data wpływu 4 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 4 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja żywic oraz sprzedaż importowanych żywic.

Spółka zawarła w dniu 7 grudnia 2004 r. umowę o współpracę z osobą fizyczną, prowadzącą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. W umowie został uregulowany sposób jej rozwiązania przez każdą ze stron do dnia 30 września każdego roku i wówczas umowa kończy się z dniem 31 grudnia. Zgodnie z zapisem umowy, Zleceniobiorca za świadczone w ramach umowy usługi wystawia faktury VAT na koniec każdego miesiąca. Strony ustaliły jednocześnie, iż do wynagrodzenia płatnego miesięcznie, doliczony zostanie podatek VAT.

Przedmiotem umowy było wykonywanie przez Zleceniobiorcę na rzecz Spółki następujących usług: marketing, doradztwo i promocja w zakresie sprzedaży oraz promocji wyprodukowanych wyrobów. Do obowiązków Zleceniobiorcy, zgodnie z brzmieniem umowy, należał: stały, bezpośredni kontakt z odbiorcami, negocjacje cen i warunków kontraktów po otrzymaniu pisemnego potwierdzenia od Spółki, negocjacje cen, warunków oraz doradztwo w sprawach transportów towarów dostarczanych do odbiorców, nadzór nad dostawami, organizowanie wizyt przedstawicieli Spółki u odbiorców, promowanie wyrobów Spółki u istniejących oraz potencjalnych odbiorców, dostarczanie do Spółki informacji techniczno-handlowych dotyczących produkcji wyrobów, uczestnictwo w spotkaniach na terenie kraju i za granicą.

Umowa regulowała również kwestię poufności oraz zakazu podejmowania działalności konkurencyjnej przez Zleceniobiorcę. Umowa stanowi, iż Zleceniobiorca, przez okres dwudziestu czterech miesięcy po rozwiązaniu umowy nie weźmie w sposób bezpośredni ani pośredni, wspólnie ani osobno, udziału w żadnej działalności, która jest w jakikolwiek sposób konkurencyjna w stosunku do działalności prowadzonej przez Spółkę. Ponadto, umowa stanowi, iż przez określony powyżej okres (24 miesięcy), Zleceniobiorcy nie wolno podejmować zatrudnienia i świadczyć usług w żadnym podmiocie prowadzącym działalność konkurencyjną. W zamian za określone powyżej zobowiązanie do niepodejmowania działalności konkurencyjnej, Zleceniobiorcy przysługuje odszkodowanie, określone jako procent wysokości wynagrodzenia. Spółka rozwiązała umowę w terminie i w 2008 r. zamierza uregulować zobowiązanie wobec Zleceniobiorcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Czy wydatki na spłatę zobowiązania wobec Zleceniobiorcy, za niepodejmowanie działalności konkurencyjnej, stanowią dla Spółki w całości koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przywołana regulacja wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów można określić mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łącznie dwóch warunków, tj.:

* konieczność faktycznego - co do zasady - poniesienia wydatku,

* poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Drugi z tych elementów można określić mianem przesłanki negatywnej, zgodnie z którą ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, określonym w art. 16 ust. 1.

Wyrażenie "w celu osiągnięcia (...), zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, zawarte we wskazanym przepisie art. 15 ust. 1 ustawy oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem, podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem tego przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Zauważyć należy, iż przez sformułowanie "w celu" należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód). Zatem możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

Zdaniem Spółki, oczywiste jest, że podjęcie przez Zleceniobiorcę, który jest zawodowo zaangażowany po Stronie Spółki (niezależnie, w jakim charakterze i na jakiej podstawie prawnej), dodatkowych obowiązków zawodowych u innego przedsiębiorcy (ewentualnie - samodzielne podjęcie takiej działalności) pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z możliwością kontynuacji działalności przez Spółkę, a tym samym znajduje wyraz w osiąganiu, zachowaniu oraz zabezpieczeniu źródła przychodów.

Powyższy skutek nie jest wyłącznie zależny od tego, czy nowo podjęta działalność ma charakter konkurencyjny wobec Spółki. Jednak okoliczność ta stanowi dodatkowe, istotne zagrożenie interesu Spółki - szczególnie wtedy, gdy chodzi o osobę posiadającą specjalistyczną wiedzę o sposobach, technikach czy metodach (np. marketingowych lub technologicznych) prowadzenia działalności, a przy tym znającą dobrze realia jej prowadzenia i mającą liczne kontakty osobiste w określonej branży. Osoba taka może wykorzystywać kontakty handlowe do rozszerzenia zasięgu działalności podejmowanej osobiście lub na rzecz podmiotu konkurencyjnego, a tym samym może wkraczać na rynki zbytu Spółki i odbierać kontrahentów przez proponowanie konkurencyjnych towarów i usług, na warunkach korzystniejszych od - znanych tej osobie - warunków proponowanych przez Spółkę. W określonych przypadkach zachowania takie mogą być kwalifikowane nawet jako czyny nieuczciwej konkurencji.

Celem uniknięcia ww. sytuacji, Spółka wprowadziła do umowy instrument zabezpieczający, tzw. "zakaz konkurencji". Wynika to z zasady swobody umów, formułowanej na podstawie art. 353 ustawy - Kodeks cywilny, w którym dopuszcza się wprowadzanie do umów klauzul o zakazie konkurencji, które obowiązują po wygaśnięciu umowy cywilnoprawnej.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, umowa wyraźnie stanowi, iż wprowadzonym zakazem Zleceniobiorca zobowiązuje się do powstrzymania od dokonywania czynności, polegających m.in. "Zleceniobiorca nie weźmie w sposób bezpośredni ani pośredni, wspólnie ani osobno, udziału w żadnej działalności, która jest w jakikolwiek sposób konkurencyjna w stosunku do działalności prowadzonej przez Spółkę oraz (...) Zleceniobiorca nie może podejmować zatrudnienia i świadczyć usług w żadnym podmiocie prowadzącym działalność konkurencyjną.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, całość wydatków związanych z uregulowaniem zobowiązania wobec Zleceniobiorcy za niepodejmowanie oraz powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej, należy uznać za koszt uzyskania przychodów, zgodnie z rozumieniem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wydatki, o których mowa powyżej, związane z uregulowaniem zobowiązania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej stanowią koszt uzyskania przychodów, bowiem są to wydatki ponoszone w celu zabezpieczenia źródła przychodów, a równocześnie wydatki te nie są wymienione w katalogu negatywnym, zawartym w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Podatnik ma możliwość odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania, pod tym jednak warunkiem, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest również to, aby dany wydatek nie był zawarty w katalogu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka rozwiązała umowę ze Zleceniobiorcą, przedmiotem której był marketing, doradztwo i promocja w zakresie sprzedaży oraz promocji wyprodukowanych wyrobów. Umowa zawierała również klauzulę o zakazie podejmowania przez Zleceniobiorcę działalności konkurencyjnej oraz o przysługującym Zleceniobiorcy odszkodowaniu w zamian za zobowiązanie do niepodejmowania tej działalności w przypadku rozwiązania umowy.

W dobie gospodarki rynkowej i wiążącej się z tym konkurencji wydatek poniesiony na ochronę rynku potencjalnych odbiorców produktów należy uznać za racjonalny. Powszechnie wiadomym jest, iż wyeliminowanie bądź ograniczenie skutków konkurencji może przyczynić się do zwiększenia sprzedaży wyrobów, a zatem i do zwiększenia osiąganych przychodów. Wydatki poniesione przez Spółkę na spłatę zobowiązania wobec Zleceniobiorcy za niepodejmowanie przez niego działalności konkurencyjnej, w ocenie Spółki miały zapobiec temu, aby informacje, które były i są w jego posiadaniu, nie trafiły do konkurencji, ponieważ mogłoby to wpłynąć m.in. na spadek opodatkowanej sprzedaży. Zatem mają one wpływ na wielkość osiąganych obrotów i co za tym idzie przychodów.

Biorąc powyższe pod uwagę, zaliczyć je można w całości - uwzględniając również, że wydatki te nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy - do kosztów uzyskania przychodów.

Należy przy tym podkreślić, iż ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskaniem przychodu spoczywa na podatniku. Podatnik bowiem musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Jednocześnie nadmienia się, iż w zakresie stanu faktycznego dot. podatku od towarów i usług została wydana odrębna interpretacja w dniu 4 września 2008 r. znak ILPP2/443-517/08-2/EN.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.