ILPB3/423-281/11-5/KS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 4 października 2011 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB3/423-281/11-5/KS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez Pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 17 czerwca 2011 r. (data wpływu 20 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów:

* w części dot. uznania za koszt uzyskania przychodów nominalnej wartości pożyczki - jest nieprawidłowe,

* w części dot. wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów naliczonych odsetek od wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 16 września 2011 r. (data wpływu 20 września 2011 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* powstania przychodu z tyt. objęcia udziałów w istniejącej spółce kapitałowej,

* ustalenia kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskujący jest polską spółką kapitałową. Wnioskujący posiada wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek (Wierzytelności) względem innych podmiotów (Pożyczkobiorcy).

Wierzytelności obejmują kwoty nominalne pożyczek (przy czym część kwoty nominalnej pożyczek mogą stanowić skapitalizowane odsetki) oraz naliczone odsetki, które nie zostały jeszcze zapłacone ani skapitalizowane.

Wnioskujący rozważa odpłatne zbycie Wierzytelności lub ich części na rzecz spółki komandytowo - akcyjnej (SKA). Możliwe również, że Wnioskujący wniesie Wierzytelności tytułem wkładu niepieniężnego (aportu) obejmując w zamian akcje SKA.

Ponadto Wnioskujący rozważa późniejsze wniesienie akcji SKA tytułem wkładu niepieniężnego (aportu) do istniejącej spółki kapitałowej z siedzibą na Cyprze (CypCo). Wartość nominalna udziałów CypCo wydana przez CypCo w zamian za aport odpowiadać będzie rynkowej wartości wnoszonych akcji (wówczas cała wartość aportu zostanie przekazana na kapitał zakładowy), bądź będzie niższa (wówczas tzw. agio, czyli nadwyżka wartości akcji SKA wnoszonych aportem, zostanie przelana na kapitał zapasowy). Jednak Wnioskujący pragnie podkreślić, iż wartość emisyjna udziałów w CypCo (wartość nominalna, powiększona o ewentualne agio) będzie odpowiadać wartości aportu, który z kolei zostanie wyceniony według swojej wartości rynkowej.

Wniesienie aportu z ewentualnym agio będzie wynikało z istniejącego układu kapitałów własnych CypCo. CypCo uzyskało wcześniej swoje kapitały własne od innego podmiotu z grupy kapitałowej Wnioskującego (Inwestor), w drodze aportu z częściową alokacją wartości aportu (tzw. agio) na kapitał zapasowy. Częściowa alokacja wartości wkładu na kapitał zapasowy wynikała z chęci ograniczenia przez Inwestora kosztów związanych z ponoszonymi na Cyprze opłatami od gromadzenia kapitału. W rezultacie dokonanej alokacji kapitałów, wartość rynkowa udziałów w CypCo w momencie aportu akcji SKA może wciąż być wyższa od ich wartości nominalnej.

Ma to kluczowe znacznie w przypadku wniesienia do CypCo nowych aportów przez Wnioskującego, który otrzyma w zamian udziały o wartości nominalnej wynikającej z parytetu wartości, ustalonego na podstawie wartości kapitałów własnych CypCo. W celu objęcia udziałów Wnioskujący musi zatem wnieść aport równy wartości rynkowej udziałów, która to może być wyższa od ich wartości nominalnej. W przeciwnym wypadku przyznanie Wnioskującemu udziałów o wartości nominalnej równej wartości aportu, oznaczałoby przyznanie mu nieproporcjonalnie dużego udziału w kapitale zakładowym oraz wynikających z tego nieproporcjonalnie dużego udziału w prawach korporacyjnych względem CypCo (udział w zarządzie, udział w dywidendzie itd.). Sprawia to, iż ewentualne wniesienie aportów z agio do CypCo jest w pełni uzasadnione.

Pismem z dnia 16 września 2011 r. Wnioskodawca uzupełni wniosek poprzez następujące wyjaśnienie:

Jak wskazano w stanie faktycznym wniosku, Wnioskujący jest polską spółką kapitałową. Wnioskujący posiada wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek (Wierzytelności) względem innych podmiotów (Pożyczkobiorcy). Wnioskujący rozważa odpłatne zbycie Wierzytelności lub ich części na rzecz spółki komandytowo - akcyjnej (SKA). Możliwe również, że Wnioskujący wniesie Wierzytelności tytułem wkładu niepieniężnego (aportu) obejmując w zamian akcje SKA.

Podane w uzasadnieniu stanu faktycznego zdanie "Przy czym w stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania, objęcie akcji w spółce komandytowo - akcyjnej następowało w zamian za wkład niepieniężny w postaci nabytych w ramach aportu Wierzytelności" odnosiło się do opisanej wyżej sytuacji aportu Wierzytelności do spółki komandytowo - akcyjnej w zamian za akcje tej spółki.

W celu usunięcia wątpliwości dotyczących działań planowanych przez Wnioskującego, powyższe zdanie powinno być odczytywane w następujący sposób:

"Przy czym w stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania, objęcie akcji w spółce komandytowo - akcyjnej następowało będzie w zamian za wkład niepieniężny w postaci Wierzytelności Wnioskującego przenoszonych na spółkę komandytowo - akcyjną w ramach aportu".

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1.

Czy przychodem podatkowym Wnioskującego z tytułu objęcia udziałów w CypCo, w zamian za wkład niepieniężny w postaci akcji SKA będzie nominalna wartość udziałów objętych w CypCo.

2.

Czy kosztami uzyskania przychodu z tytułu objęcia udziałów w CypCo, w zamian za wkład niepieniężny w postaci akcji SKA, będzie wyłącznie wartość nominalna kwoty głównej Wierzytelności z wyłączeniem naliczonych od niej odsetek.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 2. Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 1 został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną wydaną w dniu 4 października 2011 r. nr ILPB3/423-281/11-4/KS.

Zdaniem Wnioskodawcy, nominalna wartość kwoty głównej Wierzytelności stanowi koszt pomniejszający przychód z tytułu objęcia udziałów w CypCo w zamian za wniesienie tytułem wkładu niepieniężnego akcji SKA, (powiększona o wydatki związane z objęciem udziałów lub akcji, o których mowa w art. 15 ust. 1 o ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Jednocześnie, zdaniem Wnioskującego nie będzie mógł On zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów naliczonych od Wierzytelności odsetek.

Koszty uzyskania przychodu w przypadku aportu akcji SKA.

Zdaniem Wnioskującego, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce kapitałowej za wkład niepieniężny w postaci akcji w spółce komandytowo - akcyjnej, wynik podatkowy powinien być ustalony, jako różnica pomiędzy wartością nominalną obejmowanych udziałów (akcji), a wartością historyczną wydatków poniesionych na nabycie akcji w SKA. W przypadku, gdy koszty uzyskania przychodów tej transakcji przekroczą sumę przychodów, Wnioskujący osiągnie stratę.

Sposób rozpoznania kosztów w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce kapitałowej został uregulowany w art. 15 ust. 1j ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część - na dzień objęcia tych udziałów (akcji) - ustala się koszt uzyskania przychodu, w wysokości:

1.

wartości nominalnej wnoszonych w formie wkładu niepieniężnego udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni, w przypadku gdy zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, jeśli przedmiotem wkładu niepieniężnego są udziały (akcje) w spółce (art. 15 ust. 1j pkt 2 lit. a) ww. ustawy);

2.

faktycznie poniesionych, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie innych niż wymienione w pkt 1 i 2 składników majątku podatnika - jeżeli przedmiotem wkładu są te inne składniki (art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy).

W ocenie Wnioskującego, w opisanym na wstępie stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania art. 15 ust. 1j pkt 2 lit. a) ww. ustawy. Przepis ten odnosi się bowiem do ustalenia kosztów uzyskania przychodów w sytuacji, kiedy udziały lub akcje obejmowane są w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów lub akcji w spółce kapitałowej a spółka komandytowo - akcyjna nie jest spółką kapitałową.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskującego, wynik podatkowy na transakcji wniesienia do spółki kapitałowej powinien być ustalony w oparciu o brzmienie art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Oznacza to, że jako koszty uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce kapitałowej powinny być rozpoznane faktycznie poniesione, nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, wydatki na nabycie stanowiących przedmiot wkładu składników majątku podatnika, a więc akcji w spółce komandytowo - akcyjnej (powiększone o wydatki związane z objęciem udziałów lub akcji, o których mowa w art. 15 ust. 1o ustawy).

Przy czym, w stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania, objęcie akcji w spółce komandytowo - akcyjnej następowało będzie w zamian za wkład niepieniężny w postaci Wierzytelności Wnioskującego przenoszonych na spółkę komandytowo - akcyjną w ramach aportu.

Objęcie w zamian za wkład niepieniężny akcji w spółce komandytowo - akcyjnej nie powoduje po stronie akcjonariusza takiej spółki powstania przychodu, albowiem znajduje tu zastosowanie art. 12 ust. 4 pkt 3c.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskującego, skoro na moment obejmowania w zamian za wkład niepieniężny akcji w spółce komandytowo - akcyjnej, nie krystalizuje się dla wnoszącego taki aport, przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu, to również moment rozpoznania kosztów poniesionych na nabycie składników majątku, które były do spółki komandytowo - akcyjnej wnoszone jako wkład niepieniężny ulega "przesunięciu" do momentu powstania przychodu, z którym koszt taki mógłby być powiązany.

Innymi słowy, Wnioskujący wnosząc do spółki komandytowo - akcyjnej wkład niepieniężny w zamian za obejmowane w SKA akcje, uzyskuje prawo do udziału w zysku tej spółki, ale jednocześnie nie ma możliwości rozpoznania jako kosztów uzyskania przychodów składników swojego majątku wnoszonych aportem do tej spółki.

Zdaniem Wnioskującego, z powyższych przepisów wynika zatem, że wartość wydatków poniesionych na składniki majątkowe, które były przedmiotem wkładu niepieniężnego do SKA, będzie mogła być rozpoznana jako koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie odpłatnego zbycia takich akcji, czyli np. wniesienia jako wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej. Przy czym, skoro wcześniej nie krystalizuje się moment podatkowy, a jednocześnie żaden inny przepis ustawy, poza wskazanym art. 15 ust. 1j pkt 3 nie definiuje, w jakiej wysokości wartość takich wydatków winna być rozpoznana, to wartość taka powinna być rozpoznana w wysokości historycznej poniesionych wydatków.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskującego, wynik podatkowy na takiej transakcji powinien być ustalony jako różnica pomiędzy przychodem (tj. wartością nominalną obejmowanych udziałów (akcji) spółki kapitałowej), a kosztem jego uzyskania (tj. wydatkami poniesionymi na nabycie Wierzytelności wnoszonych do SKA).

Jeśli wartość nominalna udziałów obejmowanych w spółce kapitałowej będzie przewyższała sumę kosztów uzyskania przychodów określoną zgodnie z art. 15 ust. 1j pkt 3, a więc faktycznie poniesionych wydatków na nabycie Wierzytelności, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, powiększonych o wydatki, o których mowa w art. 15 ust. 1o, to Wnioskujący obowiązany będzie rozpoznać dochód podlegający opodatkowaniu.

Stanowisko Wnioskującego znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych w imieniu Ministra Finansów. W odniesieniu do analogicznej sytuacji faktycznej powyższe stanowisko potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 9 maja 2011 r. sygn. IPPB3/423-102/11-2/DP. Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 18 sierpnia 2009 r. sygn. ILPB3/423-381/09-2/HS, w której organ wskazał "koszt uzyskania przychodów z tytułu objęcia przez Spółkę akcji spółki akcyjnej w zamian za wkład niepieniężny w postaci akcji spółki komandytowo - akcyjnej stanowić będzie - stosownie do art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - wartość wydatków poniesionych przez Spółkę na nabycie nieruchomości gruntowej / prawa użytkowania wieczystego stanowiącej (- go) wkład niepieniężny do spółki komandytowo - akcyjnej". Tożsamy pogląd został także wyrażony w interpretacji indywidualnej ILPB3/423-382/09-2/HS z 18 sierpnia 2009 r. Podobne stanowisko zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 30 czerwca 2010 r. sygn. IPPB3/423-246/10-2/PD wskazując, że "w przypadku zbycia (sprzedaży / wniesienia w formie wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej) przez Wnioskodawcę akcji w spółce komandytowo - akcyjnej (SKA), przychód podatkowy stanowić będzie cena należna z tytułu ich sprzedaży / nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej otrzymanych w zamian za aport. Natomiast koszty uzyskania przychodów będą stanowiły faktycznie poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na nabycie lub objęcie przedmiotowych akcji w SKA (cena nabycia akcji w SKA w przypadku zapłaty dokonanej w formie pieniężnej lub koszt "historyczny" w przypadku objęcia akcji SKA w zamian za wkład w formie niepieniężnej, o ile wydatki te nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów)".

W świetle powyższych rozważań, przyjąć należy, że na moment wniesienia akcji SKA do CypCo, Wnioskujący będzie mieć prawo rozpoznać koszt podatkowy w wysokości:

1.

faktycznie poniesionych,

2.

niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodu,

3.

wydatków na nabycie Wierzytelności wniesionych uprzednio do SKA.

Zgodnie z internetowym słownikiem PWN (http://sjp.pwn.pl), wydatek to "suma, która ma być wydana na coś albo suma wydana na coś" (tak również Uniwersalny Słownik Języka Polskiego PWN, tom T-Z, 2003).

W przypadku Wnioskującego, warunek pierwszy jest spełniony, tj. Wnioskujący poniósł wydatek na nabycie Wierzytelności w postaci przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na Pożyczkobiorcę (nastąpił faktyczny rozchód z rachunku bankowego Wnioskującego). W sytuacji, gdy pożyczka została udzielona w walucie obcej, wydatkiem tym jest wartość nominalna kwoty głównej pożyczki zarachowana w księgach Wnioskującego.

Spełniony jest również drugi warunek wskazany w art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy, tj. wydatek nie został przez Wnioskującego wcześniej zaliczony do kosztów podatkowych (wartość nominalna pożyczki nie została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów). Kwota główna pożyczki nie jest bowiem co do zasady ani przychodem (art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy "do przychodów nie zalicza się m.in. wartości otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów) za wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów)") ani kosztem podatkowym dla pożyczkodawcy (art. 15 ust. 1 ustawy a contrario - wydanie kwoty dla pożyczkodawcy nie jest bowiem definitywnym kosztem pożyczkodawcy - kwota główna podlega bowiem co do zasady zwrotowi, który nie jest zaliczany do przychodów podlegających opodatkowaniu).

Wnioskujący uważa, że spełnia również trzeci warunek, tj. poniósł wydatek na nabycie Wierzytelności. Zgodnie z internetowym słownikiem PWN (http://sjp.pwn.pl) - nabyć - nabywać oznacza "otrzymać coś na własność, płacąc za to" lub "zyskać coś lub zdobyć". Podobnie Uniwersalny Słownik Języka Polskiego PWN, tom K-0, 2003 - nabyć - nabywać to "otrzymać coś na własność, zwykle za pieniądze, kupić (kupować)" oraz "osiągnąć (osiągać) coś, dojść (dochodzić) do czegoś, zyskać (zyskiwać) coś, zdobyć (zdobywać)".

Ponadto, zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego (k.c.), "przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości".

Wnioskujący w związku z udzieleniem pożyczek do Pożyczkobiorcy zobowiązany był przenieść na Pożyczkobiorcę własność określonej ilości środków pieniężnych (kwota główna pożyczki) i w ten sposób uzyskał Wierzytelności uprawniające go do zwrotu pożyczek. W związku z tym, wartość nominalna tych pieniędzy (wartość nominalna kwoty głównej pożyczek) stanowi wydatek na nabycie Wierzytelności, gdyż Wnioskujący wydał Pożyczkobiorcy stanowiące przedmiot umowy pieniądze - nastąpił ich faktyczny rozchód z rachunku bankowego Wnioskującego. W wyniku poniesienia tego wydatku Wnioskujący uzyskał (nabył w sposób pierwotny) wierzytelność o zwrot kwoty głównej pożyczki.

Należy również zauważyć, że dopiero pomniejszenie przychodu uzyskanego z objęcia udziałów w CypCo o koszty jego uzyskania, tj. wartość nominalną pożyczek, realizuje wyrażoną w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych zasadę opodatkowania dochodów podatnika, nie zaś jego majątku. Podatek pobierany jest bowiem co do zasady od przyrostu masy majątkowej podatnika. Powyższe oznacza, że dopiero pomniejszenie przychodu w postaci nominalnej wartości udziałów CypCo - o wydatki w wysokości nominalnej wartości kwoty głównej pożyczek ukaże jaki ekonomicznie zysk (strata) powstał po stronie Wnioskującego. Dopiero tak określony dochód może stanowić podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Stanowisko takie (tj. możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1j pkt 3 tej ustawy, wydatków w wysokości nominalnej wartości kwoty głównej pożyczki) prezentowane jest również w interpretacjach wydanych przez organy podatkowe. Interpretacje te odnoszą się wprawdzie do kosztów uzyskania przychodów aportu wierzytelności pożyczkowych wnoszonych wprost do spółki kapitałowej, jednak zważywszy na zastosowanie w obecnej sytuacji kosztów historycznych wnoszonego aportu, interpretacje te mają analogiczne zastosowanie do aportu akcji w SKA objętych za Wierzytelności z tytułu pożyczek.

Przykładowo, w interpretacji z 24 czerwca 2009 r. (sygn. IBPBII/2/415-568/09/MM), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził: "Należy podkreślić, iż z powyższego przepisu wynika, że kosztem uzyskania przychodu z tytułu objęcia udziałów będą faktycznie poniesione wydatki na nabycie składników wkładu niepieniężnego. W przedmiotowej sprawie, wnioskodawca nie nabył wprawdzie będącej przedmiotem wkładu wierzytelności z tytułu pożyczki od innego podmiotu, nie jest to jednak podstawą do twierdzenia, że kosztu nabycia tejże wierzytelności własnej w ogóle nie poniósł. Zauważyć bowiem należy, że wierzytelność czyli przysługujące wierzycielowi uprawnienie do domagania się od dłużnika określonego zachowania, w tym przypadku zwrotu kwoty pożyczki, zostało nabyte przez wnioskodawcę w wyniku zawarcia umowy pożyczki. Z nabyciem tego uprawnienia związany był wypływ środków pieniężnych z majątku wnioskodawcy. Jednocześnie uszczuplenie to nie było przez wnioskodawcę zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Tym samym należy stwierdzić, że faktycznie wnioskodawca będzie uprawniony do wykazania kosztów uzyskania przychodów z uwagi na objęcie udziałów - w wysokości wartości nominalnej wnoszonej wierzytelności własnej z tytułu pożyczki". Stanowisko to zostało wyrażone również w innych interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, np. w interpretacji z 28 kwietnia 2010 r. (IBPBI/2/423-204/10/CzP) oraz w interpretacji z 15 maja 2009 r. (lBPBl/2/423-558/09/AP).

Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 24 maja 2007 r. (sygn. 1401/BP-II/4210-14/07/EŻ, gdzie stwierdzono: "Ze względu na fakt, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów) i w związku z tym również wydatkowanie środków pieniężnych na udzielenie pożyczki nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, zatem - jak słusznie Wnioskujący wskazuje - warunek określony w art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy odnośnie uznania wartości nominalnej wierzytelności z tytułu pożyczki i roszczeń regresowych, będących przedmiotem wkładu niepieniężnego za koszt uzyskania przychodu, został spełniony. Powyższe powoduje, że nominalna wartość pożyczki i roszczeń regresowych będących przedmiotem wkładu niepieniężnego, stanowi koszt uzyskania przychodu określonego w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy".

Takie samo stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 12 listopada 2010 r. (sygn. IPPB5/423-528/10-2/IŚ), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 26 marca 2009 r. (sygn. ITPBI/415W-11/09) oraz Naczelnik Zachodniopomorskiego Urzędu Skarbowego w Szczecinie w postanowieniu z 28 czerwca 2006 r. (sygn. OP/423/86/70/KBU/06).

Wnioskujący podkreśla, że znane jest Mu stanowisko (wyrażane w niektórych interpretacjach organów podatkowych), zgodnie z którym w przypadku aportu wierzytelności własnych z tytułu sprzedaży towarów lub usług nie występują wydatki na nabycie takich wierzytelności, które mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy - tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 27 lutego 2008 r. (ITPB3/423-249/07/PS): "Skoro jednak wierzytelność nie została nabyta przez Podatnika, lecz powstała wskutek sprzedaży innego przedsiębiorstwa spółce (wierzytelność własna), przepis art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy nie będzie miał zastosowania. W przypadku wierzytelności własnych nie ma bowiem wydatków poniesionych na nabycie wierzytelności nie zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów".

Wnioskujący podkreśla, że te interpretacje nie mają zastosowania jednak dla wierzytelności z tytułu pożyczek. W przypadku wierzytelności własnych z tytułu sprzedaży towarów / usług, podatnicy rozpoznają bowiem wcześniej przychód należny (cena sprzedaży towarów i usług) oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związany z tym przychodem (tj. w szczególności koszt nabycia / wytworzenia towarów / usług). W związku z tym, brak jest takich kosztów, które wcześniej (tj. np. przed datą zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki) nie zostałyby zaliczone przez podatnika do kosztów uzyskania przychodów. W przypadku wierzytelności z tytułu pożyczek - kwota główna pożyczki nie stanowi co do zasady kosztu ani przychodu dla celów ustawy. Uzasadnione jest więc odmienne traktowanie tych dwóch sytuacji, co znajduje również wyraz w przytoczonych wyżej interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe.

Podsumowując Wnioskujący stwierdza, że nominalna wartość kwoty głównej Wierzytelności (powiększona o wydatki związane z objęciem udziałów lub akcji o których mowa w art. 15 ust. 1o ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi koszt uzyskania przychodów pomniejszający przychód z tytułu objęcia udziałów w CypCo w zamian za wniesienie tytułem wkładu niepieniężnego akcji SKA, objętych wcześniej za Wierzytelności.

Naliczone odsetki od pożyczek.

W ocenie Wnioskującego, naliczone lecz nie skapitalizowane odsetki od pożyczek nie będą stanowić dla Niego kosztu z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej w zamian za akcje SKA.

Wierzytelność z tytułu odsetek Wnioskujący uzyskał nie ponosząc żadnych bezpośrednich wydatków na jej nabycie. Stanowisko takie jest również prezentowane w interpretacjach organów podatkowych, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 czerwca 2008 r. (IBPB3/423-261/08/AM).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania nr 2 uznaje się za:

* nieprawidłowe - w części dot. uznania za koszt uzyskania przychodów nominalnej wartości pożyczki,

* prawidłowe - w części dot. wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów naliczonych odsetek od wierzytelności.

W przedmiotowym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca rozważa odpłatne zbycie Wierzytelności lub ich części na rzecz spółki komandytowo - akcyjnej. Możliwe również, że Wnioskodawca wniesie wierzytelności tytułem wkładu niepieniężnego (aportu) obejmując w zamian akcje spółki komandytowo - akcyjnej.

Ponadto, Spółka rozważa późniejsze wniesienie akcji spółki komandytowo - akcyjnej tytułem wkładu niepieniężnego (aportu) do istniejącej spółki kapitałowej z siedzibą na Cyprze.

W związku z tym, że Spółka na moment wniesienia aportu do spółki kapitałowej zobowiązana będzie ustalić przychód podatkowy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), pozostaje do rozpatrzenia kwestia odpowiedniego określenia kosztów jego uzyskania.

W konsekwencji, analiza przedmiotowego wniosku sprowadza się do odpowiedzi na pytanie czy kosztami uzyskania przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej, w zamian za wkład niepieniężny w postaci akcji spółki komandytowo - akcyjnej, będzie wyłącznie wartość nominalna kwoty głównej wierzytelności z wyłączeniem naliczonych od niej odsetek.

W tym miejscu należy zauważyć, że wniesienie aportu do spółki komandytowo - akcyjnej nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podatkowego. Zdarzenie to będzie neutralne podatkowo. Wnioskodawca nie będzie miał też możliwości uznania kosztów uzyskania przychodów. W konsekwencji, jak również wskazał Wnioskodawca, skoro na moment obejmowania w zamian za wkład niepieniężny akcji w spółce komandytowo - akcyjnej, nie krystalizuje się dla wnoszącego taki aport przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu to również moment rozpoznania kosztów poniesionych na nabycie składników majątku, które były do spółki komandytowo - akcyjnej wnoszone jako wkład niepieniężny ulega przesunięciu do momentu powstania przychodu, z którym taki koszt mógłby być powiązany. Tym samym, moment rozpoznania ewentualnych kosztów w przedmiocie sprawy należy rozpatrywać na moment wniesienia akcji spółki komandytowo - akcyjnej do istniejącej spółki kapitałowej.

Ustawodawca na dzień objęcia udziałów (akcji) zróżnicował ustalanie kosztów uzyskania przychodów w zależności od tego, czy przedmiot wnoszonego do spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, stanowią:

1.

środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne,

2.

udziały (akcje) w spółce albo wkłady w spółdzielni,

3.

inne składniki majątku.

Na mocy art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część - na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów - ustala się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7, w wysokości faktycznie poniesionych, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, wydatków na nabycie innych niż wymienione w pkt 1 i 2 składników majątku podatnika - jeżeli przedmiotem wkładu są te inne składniki.

Warto w tym miejscu wskazać, że dyspozycja art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odnosi się wyłącznie do wydatków, które mogą zostać zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodów przy czym nie dokonano jeszcze ich potrącenia dla celów podatkowych. Nie odnosi się natomiast do wydatków, które nie zostały w ogóle zaliczone do kosztów uzyskania przychodów bowiem nie stanowią kosztów podatkowych.

W myśl art. 15 ust. 1o tej ustawy, jeżeli podatnik w związku z obejmowaniem udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny poniósł wydatki związane z objęciem tych udziałów (akcji), to wydatki te powiększają koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 1j.

Jak wynika z powołanych powyżej uregulowań, w sytuacji, gdy przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej są wierzytelności, koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowią - na mocy art. 15 ust. 1j pkt 3 oraz art. 15 ust. 1o tej ustawy - faktycznie poniesione przez podatnika, nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, wydatki na nabycie tych składników majątku, powiększone o poniesione przez niego wydatki związane z objęciem udziałów (akcji).

Z treści art. 15 ust. 1j pkt 3 ww. ustawy jednoznacznie wynika, że warunkiem pomniejszenia przychodu w postaci nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za inny, niż wymienione w art. 15 ust. 1j pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych składnik majątku podatnika, jest wcześniejsze poniesienie wydatków na jego nabycie.

W zdarzeniu przyszłym, które opisuje Wnioskodawca, wierzytelności Spółki powstałe wobec udzielenia pożyczek nie zostały uprzednio zbyte, tym samym nie doszło do nabycia - w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - tychże praw majątkowych. Wierzytelności te powstały po stronie Spółki wskutek udzielenia przez Nią pożyczek (względem innych podmiotów). Wnioskodawca nie poniósł zatem wydatków na nabycie przedmiotowych wierzytelności. Nie zostały one bowiem nabyte przez Spółkę od innych podmiotów. W konsekwencji, w zakresie aportu wierzytelności "własnych" nie można mówić o wystąpieniu faktycznie poniesionych, nie zaliczonych wcześniej do kosztów wydatków na nabycie aportowanej wierzytelności. W szczególności, do tej kategorii nie należą wydatki poniesione na udzielenie pożyczek, tj. wartość nominalna takich wierzytelności. Udzielenie pożyczki i nabycie wierzytelności stanowią bowiem odrębne czynności prawne. Nie można zatem podzielić przedstawionej w stanowisku Wnioskodawcy argumentacji, że "Wnioskujący poniósł wydatek na nabycie Wierzytelności w postaci przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na Pożyczkobiorcę". Skoro Spółka nie nabyła przedmiotowych wierzytelności w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to skutkiem podatkowym tej okoliczności jest niemożność objęcia kwot udzielonych pożyczek instytucją kosztów uzyskania przychodów. Ustawodawca, konstruując zamknięty katalog wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów z tyt. objęcia udziałów w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni, nie uwzględnił wierzytelności własnej.

Wobec powyższego, wierzytelność własna nie jest w rozumieniu art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wierzytelnością nabytą. W konsekwencji, kwota udzielonych pożyczek, tj. wartość nominalna takich wierzytelności nie może stanowić kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1j pkt 3 tej ustawy.

Wnioskodawca będzie miał możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków faktycznie poniesionych, związanych z objęciem udziałów w zamian za wkład niepieniężny, o których mowa w art. 15 ust. 1o ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast w odniesieniu do naliczonych odsetek od pożyczek uznać należy stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. Wartość odsetek nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu z tyt. objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i co do zasady wiążą strony postępowania w konkretnej sprawie. Rozstrzygnięcia takie nie stanowią źródła prawa i nie posiadają mocy formalnie wiążącej tak do podatników, jak i również w stosunku do organów podatkowych. Ponadto należy zauważyć, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 9 maja 2011 r. sygn. IPPB3/423-102/11-2/DP został przedstawiony inny stan faktyczny niż przedstawiony w przedmiotowym wniosku. W interpretacji tej mowa bowiem o aporcie, którego przedmiotem wkładu są wierzytelności nabyte. Podobnie w interpretacji z dnia 18 sierpnia 2009 r. sygn. ILPB3/423-381/09-2/HS i ILPB3/423-382/09-2/HS przedmiotem wkładu w obu tych wnioskach była nieruchomość gruntowa / prawo użytkowania wieczystego.

Warto również nadmienić, że stanowisko wyrażone w powołanej przez Spółkę interpretacji indywidualnej z dnia 27 lutego 2008 r. (ITPB3/423-249/07/PS) zostało potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w prawomocnym wyroku z dnia 30 marca 2009 r. sygn. akt I SA/Bk 515/08 w którym Sąd potwierdził stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej, iż "skarżący nie będzie miał jednak prawa do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wartości nominalnej wnoszonej wierzytelności".

Na uwagę zasługuje również prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 grudnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1292/09 w którym czytamy: "Zgodzić się należy z Organem podatkowym, że ustawodawca, konstruując zamknięty katalog wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni, nie uwzględnił wierzytelności własnej, preferując wierzytelności nabyte od osób trzecich (...). Wierzytelności Skarżącej, które konwertowano na udziały, nie były bowiem wydatkiem na nabycie, o którym mowa w art. 15 ust. 1j pkt 3 u.p.d.o.p. (...)".

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl