ILPB3/423-277/10-2/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2010 r. (data wpływu 23 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej menedżerów Spółki - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej menedżerów Spółki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej byłych, obecnych i przyszłych członków zarządu, rady nadzorczej oraz prokurentów Spółki (menedżerów). Ochrona obejmie roszczenia wszelkich osób wobec ubezpieczonych, w tym roszczenia Spółki wobec członków Jej organów lub prokurentów - zarówno roszczenia będące następstwem szkód wyrządzonych bezpośrednio Spółce, jak też roszczenia regresowe wynikające z art. 416 ustawy - Kodeks cywilny; ochrona obejmuje roszczenia, których źródłem są zdarzenia od momentu zawiązania Spółki (1996 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Czy wydatki poniesione przez Spółkę na składki z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmującej wszystkich byłych, obecnych i przyszłych Jej menedżerów będą mogły zostać uznane przez Spółkę jako koszt uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone na opłacenie składki ubezpieczenia OC menedżerów na wyżej opisanych warunkach nie zostały wymienione w art. 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, zatem winny być w oparciu o ogólne zasady kwalifikowania wydatku do kosztów uzyskania przychodu, wskazane w art. 15 ust. 1 ustawy, zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Celem zawarcia umowy ubezpieczenia będzie przede wszystkim zabezpieczenie interesów Spółki na wypadek, gdyby nieprawidłowe działania Jej organów / prokurentów miały spowodować powstanie uszczerbku w Jej majątku. Zawarcie tej umowy i jej istota nie różni się de facto niczym od klasycznego ubezpieczenia mienia od różnych zdarzeń, takich jak włamanie, kradzież, pożar itp., w przypadku których wydatki ponoszone na składki ubezpieczeniowe stanowią koszty uzyskania przychodów, gdyż są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Podobne stanowisko przedstawił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 kwietnia 2009 r. (III SA/Wa 2019/08), stwierdzając, że beneficjentem umów ubezpieczenia OC menedżerów jest przede wszystkim sama Spółka, jako że umowy te chronią samą Spółkę przed odpowiedzialnością wobec osób trzecich. Jest bowiem oczywistym, że w razie wyrządzenia przez menedżera szkody Spółce, ewentualnie osobie trzeciej, negatywne konsekwencje są ponoszone przez Spółkę, która może jedynie mieć roszczenie wobec swojego menedżera o naprawienie szkody (regresowe w razie wyrządzenia szkody osobie trzeciej), które bez zawarcia przez Spółkę umowy ubezpieczenia mogłoby okazać się trudne lub niemożliwe do wyegzekwowania. Tak więc, zawarcie umowy OC menedżerów zabezpiecza Spółce funkcjonowanie źródła Jej przychodów, a taki wydatek na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zachowanie bądź zabezpieczenie źródła przychodów i które nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1.

Z powyższego wynika, że określony wydatek, nie wymieniony w katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo - skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza zawrzeć z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej byłych, obecnych i przyszłych członków zarządu, rady nadzorczej oraz prokurentów Spółki (menedżerów). Ochrona obejmie roszczenia wszelkich osób wobec ubezpieczonych, w tym roszczenia Spółki wobec członków Jej organów lub prokurentów - zarówno roszczenia będące następstwem szkód wyrządzonych bezpośrednio Spółce, jak też roszczenia regresowe wynikające z art. 416 ustawy - Kodeks cywilny.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż wydatki poniesione przez Spółkę na opłacenie składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej osób będących członkami Jej organów oraz prokurentów nie przyczynią się do osiągnięcia przez Nią przychodów ani zachowania bądź zabezpieczenia źródła Jej przychodów. Opłacane składki ubezpieczeniowe nie dotyczą bowiem samej Spółki (Jej działalności), lecz wskazanych osób fizycznych w związku z ich działaniami bądź zaniechaniem działań, za które otrzymują określone wynagrodzenie i przyjmują odpowiedzialność za pełnienie tych funkcji.

Ponadto, Wnioskodawca nie jest ubezpieczonym z tej umowy, lecz ubezpieczającym, a w określonych przypadkach również beneficjentem uprawnionym do otrzymania odszkodowania. Przedmiotowa umowa ubezpieczenia zabezpiecza zatem wprost interes majątkowy sprawcy, nie samej Spółki.

Jednocześnie, na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151) jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

Biorąc powyższe pod uwagę, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

Nie będą natomiast kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych niż wymienione powyżej. Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej mieszczą się w innych grupach ryzyka, to jest w dziale II grupa 10 - 13, a zatem nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów Spółki opłacającej składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem.

Dodatkowo, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.

Reasumując, wydatki poniesione przez Spółkę na składki z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmującej wszystkich byłych, obecnych i przyszłych Jej menedżerów nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie spełniają one przesłanek wynikających z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie należy wskazać, iż powołane w treści wniosku orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, iż zdaniem organu podatkowego teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu. Przy zaistniałym podobieństwie stanu faktycznego oraz rozważań prawnych organ podatkowy uważa, iż w badanej sprawie należy jednak uznać stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Ponadto informuje się, iż w zakresie opisu zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.