ILPB3/423-261/14-4/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Stowarzyszenia przedstawione we wniosku z 25 maja 2014 r. (data wpływu 4 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy - jest prawidłowe.

W dniu 4 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z 7 sierpnia 2014 r. (data wpływu 11 sierpnia 2014 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Stowarzyszenie działa w oparciu o statut, który określa zasadnicze jego cele, cyt.:

"Cele Stowarzyszenia obejmują:

1. Podstawowym celem Stowarzyszenia jest rozpowszechnianie turystyki wodnej wśród młodzieży realizowanej metodami harcerskimi.

2. Propagowanie ekologii, ochrony przyrody oraz ochrony zabytków.

3. Wspieranie (...) Ośrodka Kształcenia (...) - w zakresie finansowym i organizacyjnym oraz w zakresie szkolenia na stopnie wodne, metodycznego opracowania programów, przepisów bezpieczeństwa i regulaminów pływań.

Stowarzyszenie realizuje swoje cele:

1. Organizując spływy i turystyczne rejsy wodne oraz szkolenia na stopnie wodne dla drużyn i szczepów harcerskich oraz młodzieży nie zrzeszonej.

2. Wspierając imprezy organizowane przez (...) Ośrodek Kształcenia (...).

3. Poprzez działania na rzecz propagacji ochrony przyrody i ekologii.

4. Prowadząc działania na rzecz ochrony obiektów zabytkowych oraz propagując ochronę zabytków wśród młodzieży.

5. Wspierając i współorganizując działania o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i sportowym.

6. Poprzez wydawanie publikacji".

W najbliższym czasie w ramach środków uzyskanych z Urzędu Miasta Stowarzyszenie przystępuje do realizacji projektu " (...)". Celem projektu jest zachęcenie mieszkańców i turystów do włączenia się w rozmaite przedsięwzięcia kulturalne, artystyczne i edukacyjne. Cele te są zbieżne z celami działalności Stowarzyszenia zapisanymi w statucie.

W ramach ww. projektu Stowarzyszenie zamierza prowadzić bezpłatne szkolenia szczególnie dla dzieci i młodzieży m.in. w zakresie turystyki wodnej, a środki pieniężne niezbędne do prowadzenia takich szkoleń (na materiały dydaktyczne) pozyskiwać będzie z opłat za korzystanie z przystani. Opłaty te będą pobierane i rozliczane na podstawie formularzy k.p.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wpływy z opłat za korzystanie z przystani podlegają opodatkowaniu, jeśli mają one służyć realizacji celów statutowych, tj. działalności kulturalno-edukacyjnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w ramach opisanego wyżej projektu Stowarzyszenie zamierza prowadzić bezpłatne szkolenia szczególnie dla dzieci i młodzieży m.in. w zakresie turystyki wodnej, a środki pieniężne niezbędne do prowadzenia takich szkoleń (na materiały dydaktyczne) pozyskiwać będzie z opłat za korzystanie z przystani.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, że kiedy wpływy z działalności Stowarzyszenia zostają przeznaczone na cele określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a cele są uwzględnione w statucie jednostki, to będą one zwolnione z opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.) określa, że stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach może podlegać ograniczeniom przewidzianym jedynie przez ustawy, niezbędnym do zapewnienia interesów bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo ochrony praw i wolności innych osób.

W myśl art. 33 ust. 1 powołanej ustawy, majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej.

Jak stanowi ust. 2 tego przepisu, stowarzyszenie, z zachowaniem obowiązujących przepisów, może przyjmować darowizny, spadki i zapisy oraz korzystać z ofiarności publicznej.

Stowarzyszenia posiadają osobowość prawną, tak więc jako osoby prawne są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Jednocześnie nie zostały one wymienione przez ustawodawcę w treści art. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851) jako podmioty zwolnione od podatku.

Zatem stowarzyszenia, tak jak inne podmioty posiadające osobowość prawną, podlegają ogólnym regułom podatkowym przewidzianym w tej ustawie. Oznacza to, że stowarzyszenia ustalają dochód bez względu na rodzaje źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21 i 22, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo w art. 7a ust. 1, (...).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 cyt. ustawy).

Katalog dochodów podlegających zwolnieniu z opodatkowania zawiera art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak stanowi pkt 4 ww. przepisu, wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.

Stosownie do art. 17 ust. 1a pkt 2 ww. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Z kolei na podstawie art. 17 ust. 1b ww. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 5a.

Zwolnienie zawarte w ww. art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy jest więc zwolnieniem warunkowym i zależy od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

Ze zwolnienia nie mogą jednak korzystać, bez względu na cele ich działalności, podatnicy wymienieni w art. 17 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

* przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie i spółki;

* przedsiębiorstwa komunalne mające osobowość prawną, dla których funkcję organu założycielskiego pełnią jednostki samorządu terytorialnego lub ich jednostki pomocnicze utworzone na podstawie odrębnych przepisów;

* samorządowe zakłady budżetowe oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, będące podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych - jeżeli przedmiotem ich działalności jest zaspokajanie potrzeb publicznych pośrednio związanych z ochroną środowiska w zakresie: wodociągów i kanalizacji, ścieków komunalnych, wysypisk i utylizacji odpadów komunalnych oraz transportu zbiorowego.

Podkreślenia wymaga, że zwolnienie to nie jest uzależnione od rodzaju uzyskiwanego dochodu, oprócz dochodów wymienionych w art. 17 ust. 1a. Ważny jest bowiem cel na jaki jest ten dochód przeznaczony, a nie źródło jego pochodzenia, przy czym źródłem dochodów mogą być przykładowo dochody z działalności statutowej, z działalności gospodarczej.

Użycie przez ustawodawcę w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych sformułowania "w części przeznaczonej na te cele" oznacza, że jeżeli statut będzie przewidywał również realizację innych celów niż wymienione w tym przepisie - to przeznaczenie dochodów podatnika na realizację tych "innych celów" nie będzie stanowiło podstawy do zwolnienia od opodatkowania. Nie można bowiem w tym zakresie zastosować wykładni rozszerzającej ustawowy zakres zwolnienia podatkowego.

Przy czym w przypadku wątpliwości odnoszących się do kwestii, czy sformułowanie "których celem statutowym jest działalność" oznacza, że zwolnienie określone w tym przepisie ma zastosowanie jedynie w odniesieniu do tych podmiotów, które w sposób bezpośredni prowadzą działalność np. dobroczynną czy w zakresie pomocy społecznej, czy też przyczyniają się w sposób pośredni do jej prowadzenia przez inne jednostki, należy wskazać, że przez pojęcie to należy rozumieć nie tylko bezpośrednie wydatkowanie tych środków przez podatnika, lecz także wspieranie takiej działalności prowadzonej przez inne podmioty. W konsekwencji, zwolnienie dochodu z opodatkowania będzie miało miejsce także w sytuacji jego wydatkowania na wspieranie działalności realizowanej przez inny podmiot. Ponadto wykładnia językowa pojęcia "działalność" oznacza, iż jest to "zespół czynności, działań, podejmowanych w jakimś celu, zakresie, czynny udział w czymś, działanie, praca; działalność artystyczna, literacka, polityczna, działalność w dziedzinie albo w zakresie (...)" - Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1978. Wobec powyższego, można więc wywieść, że w tak definiowanej działalności mieszczą się zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie działania podejmowane w określonym celu lub zakresie.

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy podatkowej jest zatem, aby cele przewidziane w statucie mieściły się w katalogu celów wymienionych w tym przepisie.

Z regulacji art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika wprost, że podstawowym kryterium zastosowania przewidzianego w nim zwolnienia podatkowego jest przeznaczenie przez podatnika osiągniętego przez niego dochodu na ściśle określone w nim cele preferowane, przy czym cele te muszą w sposób niebudzący wątpliwości wynikać z postanowień statutu danego podmiotu. Jednocześnie określenie "cel statutowy" oznacza cel, który został wyraźnie sprecyzowany w statucie danej osoby prawnej.

Przepis ten nie zawiera natomiast wymogu, by wskazane w nim cele statutowe były głównymi czy też jedynymi celami działalności osoby prawnej. Jednak aby podatnik mógł skorzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, musi zadeklarować, że osiągnięty przez niego dochód w całości lub w części przeznaczy na cele statutowe preferowane przez ustawodawcę i na te cele go faktycznie przeznaczy.

Reasumując, zwolnienie podatkowe zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest obwarowane licznymi zastrzeżeniami. Obejmuje tylko tą część dochodów, która przeznaczona zostanie na cele statutowe wskazane w tym przepisie. Ponadto, przepisy ograniczają zakres podmiotowy zwolnienia, poprzez wyłączenie spod możliwości jego zastosowania dochodów różnych grup podatników - czy to z uwagi na rodzaj ich działalności, czy też na określoną formę organizacyjną.

Z punktu widzenia przedmiotu wniosku zauważyć należy, że istotą podniesionego problemu interpretacyjnego jest zagadnienie, które dotyczy rozstrzygnięcia, czy wpływy Stowarzyszenia z opłat za korzystanie z przystani będą mogły korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym należy zauważyć, że organy podatkowe sprawdzając, czy spełniony został warunek wyłączenia dochodów z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uprawnione są jedynie do badania treści celów statutowych oraz treści przepisu warunkującego zwolnienie podatkowe.

A zatem sposób realizacji celów określonych w statucie jednostki powinien być wskazany w sposób ścisły i niebudzący wątpliwości, by organy podatkowe mogły rozstrzygnąć, czy jest on zgodny z celami preferowanymi przez ustawodawcę. Organy podatkowe nie są bowiem uprawnione do dokonywania wykładni zapisów statutu.

Innymi słowy precyzyjne określenie celów, dla realizacji których dana osoba prawna została powołana jest istotne dlatego, że cele te nie mogą być ustalane przez organy podatkowe w drodze wykładni postanowień statutu, ponieważ nie są do tego upoważnione. Organ podatkowy, wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, nie przeprowadza bowiem postępowania dowodowego; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i stanowiskiem wnioskodawcy.

Zwrócić należy również uwagę na różnicę pojęciową jaka występuje między "celami działania", a "sposobem jego realizacji". Określenie "cel statutowy" oznacza cel, który został wyraźnie sprecyzowany w statucie danej osoby prawnej. Działania faktyczne osoby prawnej polegające na realizacji tych celów to sposoby jego osiągnięcia.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że podstawowym celem Stowarzyszenia jest rozpowszechnianie turystyki wodnej wśród młodzieży realizowanej metodami harcerskimi.

Stowarzyszenie realizuje swoje cele m.in. wspierając i współorganizując działania o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i sportowym.

W najbliższym czasie w ramach środków uzyskanych z Urzędu Miasta Stowarzyszenie przystąpi do realizacji projektu " (...)". Celem projektu jest zachęcenie mieszkańców i turystów do włączenia się w rozmaite przedsięwzięcia kulturalne, artystyczne i edukacyjne.

W ramach ww. projektu Stowarzyszenie zamierza prowadzić bezpłatne szkolenia szczególnie dla dzieci i młodzieży m.in. w zakresie turystyki wodnej, a środki pieniężne niezbędne do prowadzenia takich szkoleń (na materiały dydaktyczne) pozyskiwać będzie z opłat za korzystanie z przystani.

Dokonując analizy treści art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęć odnoszących się do rodzajów działalności statutowej w zakresie przewidzianym w tym przepisie. Uzasadnione jest zatem posługiwanie się w tym przypadku wykładnią gramatyczną. Zgodnie z definicją przedstawioną w Słowniku Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1997 - "oświata" to wykształcenie, znajomość nauk, stan wiedzy o społeczeństwie, podnoszenie poziomu umysłowego społeczeństwa, upowszechnianie wiedzy: krzewić, szerzyć oświatę. Przez oświatę należy rozumieć proces kształcenia, upowszechnienia wiedzy i kultury w społeczeństwie. Działalnością oświatową jest ogół podejmowanych zadań dydaktyczno-wychowawczych służących rozwojowi wiedzy i postaw społecznych.

Z kolei pod pojęciem "działalności kulturalnej" należy rozumieć m.in. upowszechnianie kultury, czyli "intencjonalnie organizowane oddziaływanie służące kształtowaniu, rozwijaniu potrzeb i zainteresowań kulturalnych oraz stymulowaniu i wspomaganiu jednostek i małych grup społecznych do rozwijania i sublimacji swojej aktywności kulturalnej (recepcyjnej, współtwórczej i twórczej, zabawowej i rekreacyjnej" (D. Jankowski. Zróżnicowane rozumienie upowszechniania kultury i jego współczesna wykładnia. (w:) Współczesne dylematy upowszechniania kultury; pod red. J. Gajda, 1991).

Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że przeznaczając i bez względu na termin wydatkując dochody z tytułu opłat za korzystanie z przystani na cele statutowe obejmujące działalność oświatową i kulturalną (tu: bezpłatne szkolenia, w szczególności dla dzieci i młodzieży m.in. w zakresie turystyki wodnej) Stowarzyszenie spełni przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia przedmiotowego. Tak więc dochód uzyskany przez Stowarzyszenie, w części przeznaczonej i wydatkowanej na te cele, będzie wolny od podatku dochodowego od osób prawnych, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pamiętać przy tym należy, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe w systemie polskiego prawa podatkowego są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości podatkowej), toteż muszą być stosowane w sposób ścisły i jakakolwiek wykładnia rozszerzająca w odniesieniu do przepisów dotyczących ww. preferencji podatkowych jest niedopuszczalna.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawca ma prawo do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy założeniu że uzyskiwane dochody przeznaczy i wydatkuje na działalność statutową zgodną z działalnością preferowaną przez ustawodawcę.

Podkreślić przy tym należy, że ocenie w kontekście zwolnienia zawartego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlega tylko i wyłącznie dochód podatkowy, tj. dochód wynikający ze złożonego przez podatnika zeznania podatkowego CIT-8, a nie zysk, który jest kategorią prawa bilansowego, czy też wpływy z opłat za korzystanie z przystani.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.