ILPB3/423-229/11-2/KS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 23 sierpnia 2011 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB3/423-229/11-2/KS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 11 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 1,2 i 4) - jest nieprawidłowe,

* kosztów i przychodów (pytanie nr 3) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 1, 2 i 4),

* kosztów i przychodów (pytanie nr 3).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca (zwany dalej również Wykonawcą) jest członkiem i liderem konsorcjum, które w wyniku wygranych przetargów zawarło z kontrahentem dwie umowy o świadczenie usług zimowego utrzymania dróg.

W związku z tym, że zawarte umowy są niemal identyczne w treści (różnią się jedynie obszarem, którego dotyczą oraz kwotami wynagrodzenia), Wnioskodawca przedstawia poniżej ich wspólną charakterystykę.

Celem umów było wyeliminowanie lub ograniczenie zakłóceń ruchu drogowego wywołanych takimi czynnikami, jak śliskość zimowa oraz opady śniegu.

W ramach umów, Wykonawca zobowiązał się do wykonania usługi polegającej na:

* działaniach organizacyjno - technicznych realizowanych przez przedsiębiorstwo wykonawcze,

* przygotowaniu i utrzymaniu w gotowości odpowiedniej ilości materiałów do usuwania śliskości,

* działaniach profilaktycznych, w tym ustawianiu osłon dróg przed zawiewaniem (zasłon przeciwśnieżnych), obsługę meteorologiczną, itp.,

* usuwaniu śniegu, lodu i osadów pochodnych z dróg,

* usuwaniu śliskości zimowej poprzez stosowanie topników do odladzania jezdni lub materiałów eliminujących / zmniejszających śliskość,

* pracach porządkowych po sezonie zimowym.

Umowy zostały zawarte w październiku 2010 r. na okres czterech kolejnych sezonów zimowych (na lata 2010 - 2014).

W ramach obu umów, Wykonawca zobowiązał się do następujących czynności:

* wykonania czynności objętych przedmiotem umowy, w sposób zapewniający dotrzymanie obowiązujących standardów zimowego utrzymania dróg,

* wykonania prac objętych przedmiotem umowy w sposób nieutrudniający ruchu drogowego oraz poruszania się pieszych,

* prowadzenia własnej kontroli w zakresie prawidłowości realizowanych prac,

* posiadania, przez cały czas trwania umów, środków technicznych w ilości oraz w rodzajach niezbędnych dla prawidłowego wykonania umów,

* zapewnienia stałej łączności z kontrahentem,

* prowadzenia w okresie zimowym całodobowego pogotowia, zapewniającego ciągłą gotowość pozwalającą wykonywać czynności określone przedmiotem umów w sposób natychmiastowy, bez względu na zmieniające się warunki atmosferyczne,

* koordynowania i realizowania prac usług związanych z wykonywaniem prac w warunkach zimowych,

* utrzymania w sprawności technicznej sprzętu i urządzeń oraz zatrudnienia odpowiednich pracowników przeznaczonych do jego obsługi,

* zapewnienia we własnym zakresie, w ramach otrzymanego wynagrodzenia, materiałów (kruszywa oraz środków chemicznych, z wyjątkiem soli) używanych do posypywania nawierzchni dróg, w przypadku wystąpienia śliskości zimowej,

* przeszkolenia pracowników w zakresie BHP i p.poż,

* koordynowania prac, zabezpieczenia p.poż oraz przestrzegania przepisów BHP w ramach wykonywanych prac,

* powiadamiania kontrahenta o wszelkich zmianach (wymianach) sprzętu zadeklarowanego do realizacji umów; zmiana sprzętu może być dokonana jedynie na sprzęt inny o tych samych lub lepszych parametrach technicznych.

W umowach przewidziano procedurę ich rozwiązania, a także możliwość naliczania kar umownych.

Zgodnie z umowami, kontrahent może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia w przypadku nienależytego wykonania przedmiotu umowy.

Odnośnie kar umownych, Wykonawca jest zobowiązany zapłacić kontrahentowi karę umowną w wysokości 10% wartości umowy netto w przypadku odstąpienia od umowy przez kontrahenta z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy.

Natomiast w przypadku niepodstawienia na bazę materiałową środków transportu, sprzętu i obsługi w ciągu 1 godziny od wezwania wystosowanego przez kontrahenta musi zapłacić karę umowną w wysokości trzykrotności ceny jednostkowej ustalonej za pracę dla danego sprzętu, liczonej za każdą rozpoczętą godzinę opóźnienia.

Ponadto, przewidziano w umowach kary:

* za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu terminowego ustawienia zasłon przeciwśnieżnych, przygotowania nośników i sprzętu we wskazanych terminach oraz przekazania sprzętu i materiałów otrzymanych od kontrahenta - w wysokości 0,2% wartości umowy netto ustalonej na jeden sezon zimowy,

* za każdy dzień opóźnienia w zamontowaniu i uruchomieniu GPS na nośnikach z solarkami - w wysokości 0,01% wartości umowy netto ustalonej na jeden sezon zimowy,

* za nie osiągnięcie wymaganego standardu zimowego utrzymania dróg na którejkolwiek z dróg - w wysokości 5.000,00 zł za każdy stwierdzony brak standardu,

* za brak materiałów do zimowego utrzymania dróg - w wysokości 3.000,00 zł za każdy rozpoczęty dzień niemożności realizacji umowy z powodu tych braków,

* za nie przedłużenie albo nie zawarcie nowej umowy ubezpieczeniowej - w wysokości 500 zł za każdy rozpoczęty dzień zwłoki braku ubezpieczenia.

Kontrahent obciążył Wnioskodawcę dwoma rodzajami kar umownych.

Pierwszy to kary naliczone jeszcze w trakcie trwania umowy. Jako podstawę nałożenia kary wskazano nie podstawienia na bazę materiałową środków transportu, sprzętu i obsługi w ciągu 1 godziny od wezwania wystosowanego przez kontrahenta. Były to kary za nie okazanie całego wymaganego umową sprzętu.

Drugim rodzajem kar umownych są kary związane z wypowiedzeniem umowy przez kontrahenta.

Zgodnie z przedstawionymi wyżej zapisami umów, kontrahent pismem z dnia 19 listopada 2010 r. wypowiedziała ze skutkiem natychmiastowym umowy o zimowe utrzymanie dróg. Jako powód wypowiedzenia wskazano brak wymaganego sprzętu, do posiadania którego Wykonawca zobowiązany był w całym okresie świadczenia usługi. Kontrahent stwierdził również, że część sprzętu była nieprawidłowo oznakowana i wyposażona, a częściowo także niesprawna. Wszystko to, zdaniem kontrahenta, oznaczało brak gotowości do wykonywania usług, co z kolei uzasadniało wypowiedzenie umów. W oparciu o zapisy umów, zażądano od Wnioskodawcy zapłacenia kar umownych z tytułu odstąpienia od umów z winy Wykonawcy.

Wnioskodawca nie zgadza się ze stanowiskiem kontrahenta i powodami uzasadniającymi wypowiedzenie umowy. Sprawa jest sporna i najprawdopodobniej znajdzie swoje rozstrzygnięcie przed sądem.

Do czasu wypowiedzenia umów Wnioskodawca wykonał jedynie część zleconych prac (tj. ustawianie zapór przeciwśnieżnych), za które wystawił kontrahentowi faktury.

Wnioskodawca posiadał w momencie wypowiedzenia umów 90% sprzętu potrzebnego do realizacji umów. Ponadto, pozostały sprzęt mógł być na dniach dostępny, ponieważ Wnioskodawca zawarł już umowy kupna tego sprzętu i oczekiwał na jego dostarczenie. Jeśli zaistniały jakieś braki w specjalistycznym sprzęcie, to nie nastąpiło to z winy Wnioskodawcy, lecz producenta tego sprzętu, który mimo uzgodnionych terminów na dostarczenie sprzętu, nie wywiązał się z terminowym zrealizowaniem zamówienia. W momencie składania zamówienia, Wnioskodawca uzyskał zapewnienie od dostawcy, że sprzęt zostanie dostarczony w terminie zapewniającym możliwość terminowego przedstawienia sprzętu kontrahentowi ale termin ten nie został zachowany. Natomiast zarzuty związane z posiadaniem niesprawnego sprzętu są o tyle nietrafione, że dotyczą one drobnych usterek (np. niewłaściwa wysokość talerza do posypywania soli, niewyregulowanie systemu posypywania soli), które ujawniły się w posiadanym sprzęcie i których usunięcie zajęłoby kilka godzin. Takie drobne usterki nie mogą być uzasadnieniem dla podjęcia kroków tak radykalnych, jak wypowiedzenie umów.

Wnioskodawca mając na uwadze potencjalną możliwość zapłacenia wspomnianych kar umownych, w razie stosownego wyroku sądu lub w innych okolicznościach (np. ugoda), zwraca się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na zapłacenie tych kar oraz wydatków na nabycie usług prawnych, opłacenie kosztów zastępstwa procesowego oraz zapłacenie kosztów sądowych w związku z prowadzonym sporem o zapłacenie kar umownych. W celu lepszego zobrazowania całej sytuacji, do wniosku załączono kopie umów z kontrahentem oraz kopię pisma zawierającego wypowiedzenie umów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1.

Czy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć przedstawione wydatki na zapłacenie kar umownych z tytułu wypowiedzenia umowy przez zamawiającego do kosztów uzyskania przychodów.

2.

Czy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć przedstawione wydatki na zapłacenie kar umownych z tytułu niepodstawienia w terminie sprzętu na żądanie zamawiającego do kosztów uzyskania przychodów.

3.

W jaki sposób Wnioskodawca powinien wykazać przychody i koszty uzyskania przychodów w przypadku zwrócenia Mu całości lub części wydatków poniesionych na zapłacenie kar umownych przez drugiego konsorcjanta.

4.

Czy poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na nabycie usług prawnych, opłacenie kosztów zastępstwa procesowego oraz zapłacenie kosztów sądowych w związku z prowadzonym sporem o zapłacenie kar umownych będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zasady ustalania, jaki wydatek jest kosztem podatkowym określa art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stanowi on, że "kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1". Przytoczony artykuł jest podstawowym przepisem określającym pojęcie kosztów podatkowych. Zawiera on zasadę ogólną określania jaki wydatek jest kosztem uzyskania przychodów. Należy uznać, że przepis ten ma zastosowanie do wszystkich kosztów podatkowych, o ile ustawa nie wskazuje na specjalny sposób określania kosztów.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, w doktrynie i w praktyce wyprowadza się warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów.

Po pierwsze, wydatek ten musi zostać poniesiony przez podatnika. Termin "ponieść" w znaczeniu językowym oznacza "zostać obarczonym, obciążonym czymś". Z perspektywy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, poniesienie to faktyczne wydatkowanie, gdyż wykładnia całego zwrotu wskazuje na czas dokonany co oznacza, że chodzi o taki stan, w którym nastąpiło obciążenie kosztem nie tylko w sensie ewidencyjnym, ale w znaczeniu realnym. W sytuacji poniesienia kosztów musiało dojść do wydatkowania określonej sumy pieniężnej. Wydatek musi być poniesiony przez podatnika, a więc w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych tego podatnika; nie stanowią kosztów podatkowych wydatki, które zostały poniesione na rzecz działalności podatnika przez osoby trzecie.

Po drugie, wydatek musi mieć charakter definitywny. Oznacza to, że wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona albo zrefundowana.

Po trzecie, wydatek musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. O związku takim można mówić z punktu widzenia treści umowy spółki, statutu lub innego aktu organizacyjnego, w którym określony został przedmiot przedsiębiorstwa podatnika.

Po czwarte, wydatek musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo - skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła.

Przechodząc na grunt analizowanej sprawy, należy uznać, że wydatki na zapłacenie kar umownych mieszczą się w dyspozycji art. 15 ust. 1 ww. ustawy, tzn. odpowiadają one wszystkim wskazanym wyżej przesłankom. Nie ulega wątpliwości, że Wnioskodawca poniesie ciężar kosztu, jeśli zapłaci kary umowne, a poniesione wydatki nie zostaną Mu zrekompensowane przez drugiego konsorcjanta. W razie zapłacenia kar wyłącznie przez Wnioskodawcę (bez zwrotu całości lub części kary przez konsorcjanta), Spółka wskazuje, iż będzie miała do czynienia z wydatkiem poniesionym i definitywnym. Ewentualne wydatki na zapłacenie kar umownych będą pozostawały w związku z prowadzoną działalnością. Przedmiot działalności Wnioskodawcy jest szeroki i obejmuje również świadczenie usług zimowego utrzymania dróg. W związku z tym, Wnioskodawca brał udział w przetargach organizowanych przez kontrahenta. Kara umowna, jako część umowy zawartej przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej niewątpliwie pozostaje w związku z tą działalnością. W obrocie gospodarczym naturalne są sytuacje, w których nie dochodzi do świadczenia usług, a strony rozwiązują (wypowiadają) łączące je umowy, w efekcie czego może powstać obowiązek płacenia kar umownych. Omawiany wydatek w postaci kar umownych będzie również cechował związek z przychodami jakie może uzyskać Wnioskodawca. Należy bowiem zauważyć, że Wnioskodawca osiągnął przychód z tytułu wykonania pewnej części umowy. Przychodu tego nie byłoby, gdyby nie łączące Go z kontrahentem umowy. Konsekwencją zaś istnienia tych umów jest ewentualna konieczność zapłacenia kar umownych za ich wypowiedzenie w szczególności w przypadku, gdy dostawca sprzętu nie wywiązuje się z terminową dostawą sprzętu, bądź gdy powstaje spór w zakresie jakości sprzętu.

W tym miejscu należy zauważyć, że co do zasady należy przyjmować za kary umowne - jako element prowadzonej działalności gospodarczej - powinny być kosztem podatkowym. Wniosek taki wynika z wykładni systemowej wewnętrznej, czyli z analizy zapisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Skoro racjonalnie działający ustawodawca postanowił na mocy art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy, wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów niektóre kary umowne oznacza to, że kary te mieszczą się w dyspozycji ogólnego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przyjęcia a priori, że kary umowne nie mogą być kosztem (nie spełniają warunków z art. 15 ust. 1) czyniłoby zbędnym umieszczenie w ustawie art. 16 ust. 1 pkt 22, a tym samym oznaczałoby to nielogiczne działanie ustawodawcy. Taka interpretacja byłaby nie do przyjęcia, podobnie jak interpretacja uznająca art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy za zbędny, skoro już art. 15 ust. 1 ustawy wyłącza z kosztów podatkowych kary umowne. Dlatego też Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kary umowne, co do zasady, powinny być kosztem podatkowym, z uwzględnieniem wyjątków wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Poza omówionymi wyżej przesłankami należy wskazać jeszcze jeden (piąty) warunek, jaki musi spełniać wydatek, aby można go było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Wydatek taki nie może być wymieniony w negatywnym katalogu z art. 16 ust. 1 ustawy. Przepis ten zawiera listę wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów. Wśród nich znajduje się art. 16 ust. 1 pkt 22, który stanowi: "nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług".

Kwestie kar umownych, odszkodowań oraz odpowiedzialności za niewykonanie albo niewłaściwe wykonanie zobowiązań reguluje ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Kara umowna została uregulowana w przepisach art. 483-485 Kodeksu. Kara umowna to zastrzeżenie w umowie, z którego wynika, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania albo nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Zgodnie z opisanymi postanowieniami umów, kwota jakiej żąda od Wnioskodawcy kontrahent ma cechy kary umownej, o której mowa w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się zatem za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z trzech, enumeratywnie wymienionych tytułów:

1.

wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,

2.

zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

3.

zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

W tym miejscu należy dokładnie przyjrzeć się, czy opisane kary umowne odpowiadają któremuś ze wskazanych wyżej punktów. Wnioskodawcy nie dotyczy pkt 1, ponieważ zasadniczo umowa nie była wykonywana. Poza jedną z usług, polegającą na ustawieniu zapór przeciwśnieżnych (za którą Wnioskodawca domaga się od kontrahenta zapłaty) umowa nie była prawie w ogóle wykonywana. Umowa była zawarta na okres 4 lat, a została wypowiedziana po miesiącu od jej podpisania. Wnioskodawca nie miał możliwości zrealizowania zasadniczej części umowy, ponieważ została ona wypowiedziana przed początkiem zimy. W związku z tym, że zasadniczo nie miało miejsca wykonanie usług, nie można mówić o wadach dostarczonych usług. Z tych samych względów nie można mówić o zwłoce w usunięciu wad wykonanych usług (czego dotyczy pkt 3). Zwłoka w usunięciu wad wykonanych usług nie została również podana jako powód wypowiedzenia umowy. W analizowanej sytuacji mamy do czynienia z umową na wykonanie usług zimowego utrzymania dróg; nie jest to zatem umowa na dostarczenie towarów, dlatego z całą pewnością nie dotyczy jej pkt 2 (czyli zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad). Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy kary umowne, które może On w przyszłości zapłacić nie mieszczą się w żadnym z trzech punktów (rodzajów nienależytego wykonania zobowiązań) określonych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy. Jeśli próbować dokonać kwalifikacji przyczyny wypowiedzenia to należałoby uznać, że było nią (o ile oczywiście wypowiedzenie było zasadne, a podane w nim powody prawdziwe) nieterminowe przygotowanie sprzętu służącego do wykonania usług. Zatem to nie samej usługi dotyczyło wypowiedzenie, ale negatywnej oceny stanu przygotowań do realizacji usług. Nie wskazano również jako głównej przyczyny wypowiedzenia wad w wykonanych pracach; wskazano opóźnienie w przygotowaniu sprzętu. Opisana kwalifikacja podstaw do naliczania kar umownych wyraźnie wskazuje, że nie mieszczą się one w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Z przepisu tego wynika, że wszystkie kary umowne, które nie mieszczą się w jego dyspozycji powinny być a contrario zaliczane do kosztów podatkowych. Wynika to również z faktu, że wyjątki określone w art. 16 ustawy należy interpretować ściśle i nie jest możliwe stosowanie w takim przypadku wykładni rozszerzającej. Gdyby ustawodawca chciał, aby wszystkie kary umowne i odszkodowania nie były kosztem uzyskania przychodów określiłby to wprost w ustawie, bez wyszczególniania jedynie niektórych z nich.

Wnioskodawca pragnie również podkreślić, że konieczność zapłacenia przez Niego kar umownych nie powinna skutkować uznaniem Go za przedsiębiorcę nieuczciwego. Z całą stanowczością chciałby wskazać, że nałożone kary umowne nie wynikają z Jego niestarannego działania. Ponadto wypowiedzenie umów (którego skutkiem może być konieczność zapłaty kar umownych) zostało dokonane przez kontrahenta. Wnioskodawca nie tylko nie dokonał wypowiedzenia umowy, ale również uznaje wypowiedzenie drugiej strony za bezzasadne. Nie można zatem powoływać się na ratio legis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy, z którego miałby wynikać zamiar ustawodawcy, aby nie premiować zaliczeniem w koszty podatkowe działań przedsiębiorców, które z punktu widzenia prawa i przyzwoitości należy uznać za niewłaściwe. Jak już wspomniano, Wnioskodawca uważa swoje działania w zakresie realizacji umów za prawidłowe, a ewentualne zapłacenie kar umownych za mające swoje uzasadnienie. Nie można zatem Jego działaniom przypisywać cechy naganności i w konsekwencji sankcjonować ich poprzez wyłączenie możliwości zaliczenia wydatków w koszty podatkowe. Takie działanie byłoby sprzeczne z celem art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy. Działania Wnioskodawcy nie były naganne z punktu widzenia prowadzonej działalności i dlatego nie powinny być karane na gruncie prawa podatkowego (mając na uwadze de facto sankcyjny charakter analizowanego przepisu, o czym była mowa wcześniej).

Podsumowując całość dotychczasowych rozważań, zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na zapłacenie kar umownych będzie On mógł zaliczyć w koszty podatkowe, jako wydatki o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, nie wyłączone z kosztów uzyskania przychodów przez art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wnioskodawca w pełni podziela stanowisko i argumentację wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 4 stycznia 2011 r. (sygn. I SA/Gd 1107/10) oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 lutego 2010 r. (sygn. I SA/Łd 1059/09).

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Wnioskodawca uważa, że podobnie jak w pytaniu pierwszym, będzie mógł zaliczyć zapłacone kary umowne z tytułu nie podstawienia w terminie sprzętu na żądanie zamawiającego do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te bowiem spełniają warunki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów przez art. 16 ust. 1 pkt 22 tej ustawy. Przemawiająca za tym argumentacja jest identyczna, jak przedstawiona w odniesieniu do pytania pierwszego. Ponadto, regulowanie przedmiotowych kar umownych miało na celu zapewnienie dalszej realizacji zlecenia.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.

Wnioskodawca zawarł umowy z kontrahentem jako członek konsorcjum, którego był liderem. W związku z tym, poniesie On ewentualne koszty zapłacenia kar umownych. Poniesione wydatki zostaną następnie w całości albo w części zwrócone Wnioskodawcy przez drugiego konsorcjanta; rozliczenia w tym zakresie nastąpią w oparciu o umową konsorcjum oraz ustalenia między konsorcjantami.

Jeśli Wnioskodawca ustali wcześniej jaką kwotę kar zwróci mu drugi konsorcjant, wówczas wydatków na zapłacenie tej części kar nie zaliczy do kosztów podatkowych. Wynika to z faktu, że kosztem może być jedynie wydatek definitywnie poniesiony przez podatnika (a nie wydatek, który został zwrócony, zrefundowany podatnikowi). Natomiast odnośnie przychodów (zwróconej Wnioskodawcy części kar) zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4.

W ocenie Wnioskodawcy, wydatki związane z postępowaniem sądowym będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych, bez względu na wynik danego postępowania. Takimi kosztami są zarówno wydatki na nabycie usług prawnych, jak i koszty zastępstwa procesowego oraz koszty sądowe. Koszty ponoszone przez broniącego swoich praw przed sądem służą ochronie interesów prawnych tego podmiotu. Nie pozostawia zatem wątpliwości, iż są to wydatki związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością, które pozostają w pośrednim związku z przychodami. Zatem w sytuacji, gdy działania dłużnika zmierzają do obrony majątku i zabezpieczenia źródeł przychodu, jak ma to miejsce w przedstawionej sytuacji, to koszty związane z postępowaniem przed sądem powszechnym ponoszone przez dłużnika, bądź zwracane na rzecz strony przeciwnej w wyniku przegranego sporu sądowego, stanowią koszty uzyskania przychodów. Z całą pewnością należy przyjąć, że działania Wnioskodawcy związane ze sporem sądowym nie mają cech unikania odpowiedzialności za ewidentne zaniedbania albo przeciągania sporu, ponieważ fakt wypowiedzenia umowy i naliczenia kar umownych budzi bardzo poważne zastrzeżenia co do legalności i zasadności tych działań. Podatnik nie może zatem ponosić konsekwencji wątpliwych pod względem prawnym działań kontrahenta, poprzez konieczność ponoszenia wydatków na obsługę prawną procesu, bez możliwości zaliczenia tych wydatków w koszty podatkowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* nieprawidłowe - w zakresie kosztów uzyskania przychodów (pytanie nr 1,2 i 4),

* prawidłowe - w zakresie przychodów i kosztów (pytanie nr 3).

Odpowiedź na pytanie nr 1 i 2.

Kara umowna stanowi sposób zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy. Ma ona na celu ułatwienie w dochodzeniu naprawienia ewentualnej szkody. Kwestie prawne dotyczące nakładania kar umownych regulują art. 483-485 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z tymi przepisami kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej w umowie na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy. W przypadku zastrzeżenia kary umownej naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego następuje przez zapłatę określonej sumy.

W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły (art. 484 ww. ustawy).

Obowiązek zapłaty kary umownej może wynikać wyłącznie z postanowień umowy i należy się ona wierzycielowi w umówionej wysokości, niezależnie od rozmiaru poniesionej szkody.

W przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397), zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określa art. 15 ust. 1, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przywołana regulacja wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

* konieczność faktycznego - co do zasady - poniesienia wydatku,

* poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła.

Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Artykuł 16 ust. 1 ustawy zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, iż każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów. Jednocześnie zauważyć należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 cyt. ustawy zostaną ex lege uznane za koszty podlegające odliczeniu.

W zawartym w art. 16 ust. 1 omawianej ustawy zamkniętym katalogu wydatków nie zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, ustawodawca uwzględnił kary umowne i odszkodowania z tytułu:

* wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,

* zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

* zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług (art. 16 ust. 1 pkt 22).

Na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów między innymi wydatków związanych z zapłatą kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. W konsekwencji przepis ten wyklucza z kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania wyłącznie z tytułów w nim wymienionych.

Artykuł 16 ust. 1 ww. ustawy stanowi katalog zamknięty. Wymienione w treści przepisu kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Celem tego przepisu jest zatem uniemożliwienie pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty poniesione w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Z powyższego wynika, że ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z karą za wadliwie wykonaną usługę, bądź za zwłokę w jej wykonaniu, bądź za zwłokę w usunięciu powstałych wad. Nie odniósł się natomiast do kar umownych i odszkodowań należnych z tytułu nie wykonania usługi.

W przedmiocie sprawy Wnioskodawca wskazał, że "kary umowne, które może On w przyszłości zapłacić nie mieszczą się w żadnym z trzech punktów (rodzajów nienależytego wykonania zobowiązań) określonych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy". Jak wskazał bowiem Wnioskodawca "umowa była zawarta na okres 4 lat, a została wypowiedziana po miesiącu od jej podpisania".

W związku z tym w przedmiotowej sprawie nie będzie miał odniesienia przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wykluczający z kosztów uzyskania przychodów wydatki dotyczące kar i odszkodowań z tytułu wadliwie wykonanej usługi. Wnioskodawca prawidłowo ocenił, że kary umowne, o których mowa w treści wniosku nie są objęte zakresem zastosowania art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 22 tej ustawy, jednakże - zdaniem tut. Organu - nie oznacza to, że automatycznie stanowią one koszt uzyskania przychodów. Z definicji kosztu podatkowego zawartego w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że aby wydatek w postaci kary umownej można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła.

Do rozważenia pozostaje kwestia celu poniesionego wydatku w kontekście jego wpływu na osiągane przez podatnika przychody oraz czy wydatek ten wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W analizowanej sprawie należy stwierdzić, że rozwiązanie umowy nie przysporzy żadnych dalszych przychodów, a zatem nie zachodzi związek kosztu z przychodem. Również w orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest podgląd, iż kary umowne będące następstwem niewykonania umowy bądź odstąpienia od niej nie stanowią kosztów uzyskania przychodu właśnie ze względu na brak przesłanki działania w celu osiągnięcia przychodu (zabezpieczenia lub zachowania jego źródeł), określonej w art. 15 ust. 1 ww. ustawy (por. np. wyroki NSA z dnia 13 grudnia 1996 r. I SA/Łd 2683/95, z dnia 30 listopada 2006 r. II FSK 1388/05).

Zatem, kary umowne będące następstwem niewykonania umów (odstąpienia od umów, jej zerwania) nie spełniają przesłanki działania "w celu osiągnięcia przychodów". Również co do zasady, nie można zapłaty kar umownych z tytułu zerwania umowy przez kontrahenta z winy Wykonawcy (Wnioskodawcy) uznać za koszt poniesiony w celu zachowania, czy też zabezpieczenia źródła przychodów. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1996 przez pojęcie "zachować" ("zachowywać") należy rozumieć "dochować coś w stanie nie zmienionym, nie naruszonym, utrzymać". Natomiast "zabezpieczyć" ("zabezpieczać") oznacza "uczynić bezpiecznym - nie zagrożonym; dać ochronę, ochronić".

Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nie naruszonym stanie oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Rozważając związek przyczynowy pomiędzy wydatkiem a zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów, którym jest działalność gospodarcza, należy stwierdzić, że kosztami ponoszonymi w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, są koszty ponoszone w celu utrzymania w sprawności źródła przychodów, jego uchowania i uchronienia tak, aby mogło funkcjonować i dawać przychody w przyszłości. To także koszty ponoszone w celu podtrzymania istnienia źródła przychodów, skutecznej realizacji przedsięwzięć, uczynienia źródła przychodów mocnym i trwałym, odpornym na działanie czynników obniżających jego sprawność.

Co istotne, Wnioskodawca nie wykazał, że próbował podważyć ważność rozwiązania umów oraz konieczność zapłaty kar umownych. Zatem nie uzasadnił, aby zapłata kar umownych mogła warunkować zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu z działalności gospodarczej (w tym, np. warunkować odzyskanie zaufania i wiarygodność u Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad) i kontynuację usługi, a w efekcie również osiąganie przychodów.

Zapłata kary przez Wnioskodawcę z Jego winy (z powodu braku wymaganego sprzętu, do posiadania którego Wykonawca zobowiązany był w całym okresie świadczenia usługi, a także z powodu braku gotowości do wykonywania usług (od października 2010 r.) nie może zostać uznana za działanie w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Okoliczność wskazana przez Wnioskodawcę, że uzyskał On przychód z tyt. wykonania pewnej części umowy, nie stanowi wystarczającej przesłanki dla takiej kwalifikacji podatkowej analizowanych kosztów w świetle art. 15 ust. 1 omawianej ustawy. Dla oceny prawnej przedmiotowych kar umownych decydujące znaczenie ma ocena kwestii celowości jej ponoszenia.

Zapłata takich kar - choć związanych z prowadzoną działalnością - nie spełnia przesłanki celowości, wynikającej z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W ocenie tut. organu, kary umowne zapłacone Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad nie spełniają przesłanek umożliwiających zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Wnioskodawca w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazuje, że nie można Jego działaniom przypisywać cech naganności, a konieczność zapłacenia przez Niego kar umownych nie powinna skutkować uznaniem Go za przedsiębiorcę nieuczciwego. Jak również, że dostawca sprzętu nie wywiązał się z terminową dostawą sprzętu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż we wniosku o udzielenie interpretacji Wnioskodawca nie wskazał, dlaczego Jego działaniom nie można przypisać cech naganności, że Jego działanie cechowało się należytą starannością oraz na czym polega związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy karą a uzyskaniem przychodów, zachowaniem lub zabezpieczeniem ich źródła. Nie podano w szczególności, w jaki sposób zapłata kary miałaby prowadzić do zabezpieczenia źródła przychodów. Spółka ograniczyła się jedynie do wskazania we wniosku, iż przedmiotowy wydatek nie mieści się w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uzasadniając przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Wnioskodawca natomiast ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że przedmiotowy wydatek musi zostać poniesiony, pokryty z zasobów podatnika, ma charakter definitywny, tym samym zapłacenie kar umownych mieści się w dyspozycji art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Podkreślenia przy tym wymaga, iż samo wskazanie, że Wnioskodawca osiągnął przychód z tyt. wykonania pewnej części umowy nie stanowi jeszcze wystarczającej podstawy do uznania, iż mamy do czynienia z zabezpieczeniem źródła przychodów (umowa nie jest kontynuowana). W przedstawionym stanie faktycznym oraz stanowisku Wnioskodawca nie wykazał, jakie działania podjął w celu otrzymania sprzętu od dostawcy, tym samym, że nałożone kary umowne nie wynikają z Jego niestarannego działania. Organ podatkowy, będąc związany, z mocy przepisów art. 14b § 3 oraz art. 14c § 1 i 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przedstawionym przez wnioskodawcę stanem faktycznym oraz wyrażonym przez niego stanowiskiem, uznał, że przedmiotowe kary umowne nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Dodatkowo należy również podkreślić, iż uznanie przedmiotowych kar przez Spółkę za wydatek, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych spowodowałoby przerzucenie odpowiedzialności Spółki za niewykonanie czynności do których się zobowiązała (m.in. posiadanie przez cały czas trwania umów środków technicznych w ilości oraz w rodzajach niezbędnych dla prawidłowego wykonania umów, jak również utrzymania w sprawności technicznej sprzętu i urządzeń) na Skarb Państwa.

Innymi słowy, co do zasady, ryzyko, które towarzyszy podejmowaniu decyzji gospodarczych nie może być przerzucane na Skarb Państwa. Przyjęcie stanowiska o dopuszczalności uznania za koszt uzyskania przychodów każdej kary umownej związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą, płaconej z innego tytułu niż wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych prowadziłoby do sytuacji, gdy wskutek każdego nienależytego wykonania zobowiązania umownego, niezależnie od jego przyczyn i charakteru, podatnik uzyskiwałby korzyść w postaci prawa zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym o wartość kosztów wygenerowanych w wyniku zaistniałych uchybień. W konsekwencji, także celowe działania podatnika niezgodne z podstawowymi zasadami uczestnictwa w obrocie gospodarczym, powodowałyby uszczuplenie wpływów do budżetu państwa. Trudno natomiast zakładać, że takie skutki stosowania przepisów art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych były zamiarem racjonalnego ustawodawcy.

Reasumując: Wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć wydatków na zapłacenie kar umownych:

1.

z tytułu wypowiedzenia umowy przez zamawiającego,

2.

z tytułu nie podstawienia w terminie sprzętu na żądanie zamawiającego

do kosztów uzyskania przychodów, ze względu na niespełnienie przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dodatkowo należy zauważyć, że powołane we wniosku wyroki, tj. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 4 stycznia 2011 r. sygn. I SA/Gd 1107/10 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 lutego 2010 r. sygn. I SA/Łd 1059/09 (od którego została złożona skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie) są nieprawomocne. Jednocześnie należy zauważyć, że z ugruntowanej linii orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że kary umowne będące następstwem niewykonania umowy nie stanowią kosztów uzyskania przychodów ze względu na brak przesłanki działania w celu osiągnięcia przychodu (por. prawomocny wyrok NSA z dnia 20 lipca 2011 r. sygn. akt II FSK 460/10, prawomocny wyrok WSA z dnia 2 września 2010 r. I SA/Po 436/10, prawomocny wyrok WSA z dnia 9 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Po 748/10).

Odpowiedź na pytanie nr 3.

Jako zasadę ustawodawca przyjął, że stosownie do treści art. 12 ust. 1 pkt 1 przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (art. 12 ust. 3 ww. ustawy).

W doktrynie przyjmuje się, że przychodami są wszelkiego rodzaju przysporzenia majątkowe, które mają nieodwracalny charakter, przy czym muszą być definitywnie otrzymane przez dany podmiot, czyli są to wszystkie wartości wchodzące do majątku podatnika, mające definitywny charakter, powiększające jego aktywa, którymi może on rozporządzać, jak własnymi. Od zasady tej, w ściśle określonych przypadkach, wprowadzone zostały przez ustawodawcę wyjątki. Katalog przysporzeń, których nie zalicza się do przychodów podatkowych jest zamknięty i zawarto go w art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Katalog powyższy zawiera m.in. postanowienie, że do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów - art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowej sprawie, Organ nie uznał naliczonych przez kontrahenta kar umownych również za koszt uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jednakże z innych przyczyn aniżeli wskazał Wnioskodawca.

W konsekwencji, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatek nie uznany za koszt uzyskania przychodów nie będzie stanowił przychodu.

Odpowiedź na pytanie nr 4.

W odniesieniu natomiast do kwestii zawartej w pytaniu czwartym dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na nabycie usług prawnych, opłacenia kosztów zastępstwa procesowego oraz zapłacenia kosztów sądowych w związku z prowadzonym sporem o zapłacenie kar umownych, stwierdzić należy, że przepisy prawa podatkowego nie przewidują szczegółowych unormowań w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na zapłatę tych kosztów.

Wydatki te mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodu, o ile spełniają przesłanki określone w ww. art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności zostały poniesione w celu uzyskania przychodu bądź też zachowania lub zabezpieczenia jego źródła. Oceniając czy ww. wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodu należy mieć na uwadze przede wszystkim fakt, czy będą one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami czy też konieczność ich poniesienia związana jest z nie wywiązaniem się Wnioskodawcy z ciążących na Nim obowiązków z tyt. zawartych umów.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, w ocenie organu podatkowego, wydatki te w żaden sposób nie odnoszą się do przychodów Spółki. Nie wystąpi tu ani związek bezpośredni, ani choćby pośredni z potencjalnym przychodem.

Z wniosku wynika, że konieczność poniesienia tych wydatków wynika z niewłaściwego działania Wnioskodawcy, tj. niewykonania zobowiązania umownego o świadczenie usług zimowego utrzymania dróg. W odpowiedzi na pytanie nr 1 i 2 Organ stwierdził, że Wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć wydatków na zapłacenie kar umownych z tytułu wypowiedzenia umowy przez zamawiającego oraz z tytułu nie podstawienia w terminie sprzętu na żądanie zamawiającego do kosztów uzyskania przychodów, ze względu na nie spełnienie przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zatem wydatki poniesione na ww. koszty związane ze sporem sądowym nie będą miały związku z uzyskaniem przez Wnioskodawcę przychodu ani z zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła. Przedmiotowe kary umowne nie będą stanowiły, w ocenie tut. Organu, kosztów uzyskania przychodów, dlatego też wydatki na nabycie usług prawnych, opłacenie kosztów zastępstwa procesowego oraz zapłacenie kosztów sądowych w związku z prowadzonym sporem nie będą mogły stanowić kosztów uzyskania przychodu w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Reasumując, uznając, że przedmiotowe kary nie stanowią kosztu uzyskania przychodów, również inne wydatki związane z tymi karami wskazane we wniosku - koszty na nabycie usług prawnych, opłacenie kosztów zastępstwa procesowego oraz zapłacenie kosztów sądowych w związku z prowadzonym sporem o zapłacenie kar umownych nie będą mogły być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Ponadto, tut. Organ pragnie zaznaczyć, że mimo, iż dokumenty dołączane przez podmiot do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, kopie umów z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad oraz kopii pisma zawierającego wypowiedzenie umów, nie zostały dołączone do niniejszego wniosku przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl