ILPB3/423-21/10-4/AO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2009 r. (data wpływu 30 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

* w części dotyczącej wydatków na nabycie produktów spożywczych na potrzeby sekretariatów i obsługę posiedzeń roboczych oraz nie odliczonego podatku VAT związanego z nabyciem usług gastronomicznych - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej wydatków poniesionych przez Spółkę na rzecz kontrahentów w restauracji - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 1 marca 2010 r. (data wpływu 1 marca 2010 r. i 2 marca 2010 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

* wydatków na nabycie produktów spożywczych na potrzeby sekretariatów i obsługę posiedzeń roboczych,

* nie odliczonego podatku VAT związanego z nabyciem usług gastronomicznych,

* wydatków poniesionych przez Spółkę na rzecz kontrahentów w restauracji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka ponosi wydatki na nabycie takich artykułów jak kawa, herbata, ciastka, cukier, mleczko do kawy, owoce, napoje, soki etc. na potrzeby obsługi sekretariatów.

Artykuły te wykorzystywane są przez sekretariaty w zależności od okoliczności: na drobny poczęstunek dla zewnętrznych kontrahentów i potencjalnych kontrahentów, bądź na poczęstunek dla uczestników spotkań roboczych, w tym pracowników Spółki, w ramach prowadzonej działalności.

Poza tym, przy organizacji spotkań, szczególnie z gośćmi przyjezdnymi, zamawiany jest skromny katering zewnętrzny (kanapki, obiad, pizza).

Spółka nie jest w stanie określić dokładnej ilości produktów wykorzystywanych na poszczególne cele, gdyż uzależnione jest to od indywidualnych okoliczności. w niektórych miesiącach większość produktów wykorzystywana jest na poczęstunek dla kontrahentów, w innych na spotkania wewnętrzne.

Spółka dokonuje również zakupów usług gastronomicznych podczas spotkań z kontrahentami w lokalach gastronomicznych.

Obecnie, Spółka wydatków tych nie zalicza do kosztów uzyskania przychodów.

Wnioskodawca jest zdania, iż w związku z powszechnie stosowaną praktyką w kontaktach gospodarczych, nie mającą działania nadzwyczajnego, wydatki na zaproszenie kontrahenta na kawę, lunch czy też obiad do restauracji można uznać za koszty uzyskania przychodów.

W koszty uzyskania przychodów Spółka nie zalicza obecnie również nie odliczonego podatku VAT.

W piśmie z dnia 1 marca 2010 r. (data wpływu 1 marca 2010 r. i 2 marca 2010 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Spółka wyjaśniła, iż w złożonym wniosku o wydanie interpretacji pytania dotyczące stanu faktycznego dotyczą podatku od towarów i usług, natomiast pytania z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych dotyczą zdarzeń przyszłych.

W powyższym uzupełnieniu wniosku, Spółka poinformowała, iż od usług gastronomicznych nie przysługuje Jej prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Treść pytania nr 2, wynika z uzupełnienia wniosku z dnia 1 marca 2010 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 1, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie stanowią kosztu uzyskania przychodów wydatki na reprezentację.

Z ogólnej dyspozycji zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy wynika, iż wydatki inne niż wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowią koszt podatkowy, pod warunkiem spełnienia ogólnych przesłanek pozwalających na zakwalifikowanie ich do tej grupy. Podstawowym warunkiem jest istnienie związku między poniesionym wydatkiem a potencjalną możliwością uzyskania przychodu, ewentualnie poniesienie danego wydatku w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Powyższe oznacza, iż aby ocenić czy wydatki, które są ponoszone na rzecz sekretariatów mogą stanowić koszt podatkowy, należy ocenić czy mieszczą się w zakresie pojęciowym "reprezentacji".

"Reprezentacja", zgodnie z definicją słownikową (Słownik Języka Polskiego pod red. M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1992), oznacza okazałość, wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną.

Przenosząc powyższą interpretację na grunt działalności gospodarczej, Spółka uznaje, że reprezentacja to ogół działań polegających na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie pozytywnego wizerunku firmy poprzez np. poczęstunek, wręczenia upominków czy też wystawny sposób podejmowania kontrahentów. Przy czym, działania te powinny mieć na celu pokazanie okazałości i wytworność firmy prowadzącej te działania. Nie mieści się zatem w powyższym, w opinii Wnioskodawcy, zachowanie standardowe, nieprzekraczające przyjętych powszechnie norm dobrej etykiety biznesowej.

Zdaniem Spółki, drobny poczęstunek jest standardem w obecnych czasach i nie może być traktowany jako zachowanie wystawne, przekraczające ogólnie przyjęte w środowisku biznesowym normy, raczej świadczy o zachowaniu dobrych standardów biznesowych.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone na zakup produktów spożywczych, w części wykorzystywanej na drobny poczęstunek (również obiad w siedzibie Spółki, tzw. katering) partnerów biznesowych, potencjalnych kontrahentów, jak również na robocze spotkania wewnętrzne, będą stanowiły koszt podatkowy, dlatego, że nie są to wydatki reprezentacyjne.

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 2 i nr 3, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem tych kosztów i wydatków, które są wymienione w art. 16 ust. 1. Wśród wyłączeń są między innymi wydatki na reprezentację, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne.

Jednocześnie według art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugi ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztem uzyskania przychodów jest podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli podatek naliczony nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Wyżej wymieniony przepis, zdaniem Spółki, pozwala zatem uznać za koszt uzyskania przychodów podatek naliczony, którego nie można odliczyć przy zakupie usług gastronomicznych. Nie ma zatem znaczenia fakt, że wydatki na reprezentację na podstawie innego przepisu podatkowego nie stanowią kosztów podatkowych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie stanowią kosztu uzyskania przychodów wydatki na reprezentację w szczególności na usługi gastronomiczne.

Z ogólnej dyspozycji zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy wynika, iż wydatki inne niż wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowią koszt podatkowy pod warunkiem spełnienia ogólnych przesłanek pozwalających na zakwalifikowanie ich do tej grupy. Podstawowym warunkiem jest istnienie związku między poniesionym wydatkiem a potencjalną możliwością uzyskania przychodu, ewentualnie poniesienie danego wydatku w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Powyższe oznacza, iż aby ocenić czy wydatki ponoszone na rzecz kontrahentów mogą stanowić koszt podatkowy, należy ocenić czy mieszczą się w zakresie pojęciowym "reprezentacji".

"Reprezentacja", zgodnie z definicją słownikową (Słownik Języka Polskiego pod red. M. Szymczaka, PWN, Warszawa 1992), oznacza okazałość wystawność, wytworność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną.

Przenosząc powyższą interpretację na grunt działalności gospodarczej, Spółka uznaje, że reprezentacja to ogół działań polegających na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie pozytywnego wizerunku firmy poprzez np. poczęstunek, wręczenia upominków czy też wystawny sposób podejmowania kontrahentów. Przy czym, działania te powinny mieć na celu pokazanie okazałości i wytworność firmy prowadzącej te działania. Nie mieści się zatem w powyższym, w opinii Spółki, zachowanie standardowe, nieprzekraczające przyjętych powszechnie norm dobrej etykiety biznesowej.

Zdaniem Spółki, obiad zjedzony wspólnie z kontrahentem podczas rozmowy handlowej jest standardem w obecnych czasach i nie może być traktowany jako zachowanie wystawne, przekraczające ogólnie przyjęte w środowisku biznesowym normy, raczej świadczy o zachowaniu dobrych standardów biznesowych.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone na zaproszenie kontrahenta do restauracji na wspólny obiad czy też lunch będą stanowiły koszt podatkowy, dlatego że, nie są to wydatki reprezentacyjne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* prawidłowe - w części dotyczącej wydatków na nabycie produktów spożywczych na potrzeby sekretariatów i obsługę posiedzeń roboczych oraz nie odliczonego podatku VAT związanego z nabyciem usług gastronomicznych,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej wydatków poniesionych przez Spółkę na rzecz kontrahentów w restauracji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis ten oznacza, że podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis art. 16 ust. 1 ww. ustawy, w pkt 28, stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Wobec braku legalnej definicji pojęcia reprezentacja, za celowe należy uznać odwołanie się do jej wykładni językowej.

Reprezentacja oznacza "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc powyższą definicję na grunt działalności gospodarczej, należy przyjąć, że reprezentacja to działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie właściwego wizerunku firmy poprzez np. sposób podejmowania kontrahentów, poczęstunek, czy wręczanie upominków.

Właściwy wizerunek to taki, który może sprawić, że kształtowany dzięki reprezentacji "obraz przedsiębiorcy" przełoży się na nabywanie jego produktów lub usług. Świadome kształtowanie więc właściwego wizerunku przez podatników ma na celu stworzenie takiego wyobrażenia o przedsiębiorcy, które spowoduje pozytywne postrzeganie tegoż przedsiębiorcy przez osoby zewnętrzne, które z kolei będzie zachętą do podjęcia rozmów, współpracy, zakupów jego produktów czy usług.

Za koszty uzyskania przychodów nie uważa się również, zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatku od towarów i usług.

Od zasady nieuznawania podatku od towarów i usług za koszt uzyskania przychodów ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki. Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie ww. ustawy, kosztem uzyskania przychodów jest podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Stosownie natomiast do art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych (...).

Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy Spółce nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług, będzie Ona mogła - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - uznać za koszt uzyskania przychodu kwotę podatku naliczonego od towarów i usług związanych z wydatkami poniesionymi na zakup usług noclegowych i gastronomicznych (...).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca ponosi wydatki na nabycie takich artykułów jak kawa, herbata, ciastka, cukier, mleczko do kawy, owoce, napoje, soki etc. na potrzeby obsługi sekretariatów. Artykuły te wykorzystywane są przez sekretariaty w zależności od okoliczności: na drobny poczęstunek dla zewnętrznych kontrahentów i potencjalnych kontrahentów, bądź na poczęstunek dla uczestników spotkań roboczych, w tym pracowników Spółki, w ramach prowadzonej działalności. Poza tym, przy organizacji spotkań, szczególnie z gośćmi przyjezdnymi, zamawiany jest skromny katering zewnętrzny (kanapki, obiad, pizza).

W świetle powyższych przepisów, należy stwierdzić, iż wydatki, które Spółka ponosi na nabycie produktów spożywczych (w tym katering), które będą przeznaczone na potrzeby sekretariatów i na obsługę posiedzeń roboczych nie noszą znamion reprezentacji, są zwyczajowo przyjęte i należą do powszechnie obowiązujących kanonów kultury, mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodów, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Należy zwrócić przy tym uwagę, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka dokonuje również zakupów usług gastronomicznych podczas spotkań z kontrahentami w lokalach gastronomicznych. Obecnie, Spółka wydatków tych nie zalicza do kosztów uzyskania przychodów. w koszty uzyskania przychodów Spółka nie zalicza również nie odliczonego podatku VAT od usług gastronomicznych, bowiem nie przysługuje Jej prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W świetle powyższych przepisów, należy stwierdzić, iż Spółka może - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - uznać za koszt uzyskania przychodów nie odliczony podatek VAT od nabycia usług gastronomicznych.

W ocenie tut. Organu, w kwestii dotyczącej wydatków Spółki na zakup w restauracjach posiłków dla kontrahentów mamy do czynienia z reprezentowaniem firmy, gdyż trudno wykazać inny niż reprezentacja cel poniesienia tych wydatków. Pomimo tego, że w czasie spotkań z kontrahentami omawiane są różnorakie warunki współpracy, wątpliwości budzą miejsca takich spotkań, tj. lokale gastronomiczne. Spotkania biznesowe mogą być bowiem organizowane w każdym innym miejscu, zwłaszcza w siedzibach podmiotów gospodarczych.

W tym miejscu wskazać należy, iż zwyczajowo spotkania biznesowe w restauracjach odbywają się, by stworzyć dobry klimat dla rozmów i wywrzeć dobre wrażenie na kontrahencie, za którego koszty posiłku płaci Spółka, zainteresowana np. przyjęciem Jej oferty.

W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia reprezentacji oraz z analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki na usługi gastronomiczne w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracjach, wiążą się z kreowaniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.

Powoływanie się w tym kontekście przez Spółkę na okoliczność, że tego typu działanie jest standardem w obecnych czasach i nie może być traktowane jako zachowanie wystawne, przekraczające ogólnie przyjęte w środowisku biznesowym normy, gdyż raczej świadczy o zachowaniu dobrych standardów biznesowych, nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji.

Ponadto, należy zauważyć, iż poniesione przez Spółkę wydatki są wydatkami na reprezentację, gdyż odpowiadają reprezentacji mającej na celu przede wszystkim kreowanie pozytywnego wizerunku firmy i ułatwienie zawarcia umowy bądź kontraktu. Za "reprezentację" bowiem, w potocznym rozumieniu, należy uznać działania zmierzające do stworzenia jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Reasumując, wydatki ponoszone przez Spółkę na zaproszenie kontrahenta do restauracji na lunch, obiad itp., nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki, pomimo ich związku z przychodem (bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów), gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie dodaje się, że w zakresie stanu faktycznego dotyczącego podatku od towarów i usług wniosek został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną wydaną w dniu 11 marca 2010 r. o nr ILPP2/443-1767/09-4/SJ.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.