ILPB3/423-202/08-2/EK - Czy objęcie certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian za wniesione udziały i akcje spółek kapitałowych, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2. i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2008 r. (data wpływu 28 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia udziałów i akcji do zamkniętego funduszu inwestycyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia udziałów i akcji do zamkniętego funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

"X" Sp. z o.o. w K. (dalej: Wnioskodawca, Podatnik) jest właścicielem udziałów i akcji spółek kapitałowych. Wnioskodawca zamierza wnieść część udziałów i akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, w zamian za co otrzyma certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez fundusz.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy objęcie certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian za wniesione udziały i akcje spółek kapitałowych, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie akcji i udziałów spółek kapitałowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, należących do Wnioskodawcy, nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, w celu nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych dopuszcza się wpłaty do funduszu inwestycyjnego w formie pieniężnej, w postaci zdematerializowanych papierów wartościowych, jak również w postaci udziałów i akcji w spółkach kapitałowych. Podatnik wnosząc akcje i udziały do funduszu inwestycyjnego zamkniętego uzyska w zmian certyfikaty inwestycyjne.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych. W przepisie tym nie różnicuje się sytuacji podatników w zależności od sposobu opłacenia przez nich certyfikatów inwestycyjnych.

W ocenie Wnioskodawcy, nie ma podstaw do różnicowania opodatkowania sposobów objęcia certyfikatów inwestycyjnych w przypadku wniesienia do funduszu wpłaty w postaci pieniędzy z wpłatą w formie udziałów i akcji spółek kapitałowych. Wniesienie udziałów i akcji nie stanowi odpłatnego zbycia, ale stanowi formę zapłaty za certyfikaty inwestycyjne otrzymane od funduszu inwestycyjnego. Stosownie do art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów wartościowych lub udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy. Wniesienie udziałów i akcji do funduszu przyjmuje swoistą dla ustawy o funduszach inwestycyjnych formę wpłaty do funduszu, nieregulowaną bezpośrednio w innych aktach prawnych. Wniesienie to nie jest w szczególności umową sprzedaży, zamiany lub też aportem. Jak wskazuje w interpretacji PD/415-4/07 z dnia 19 kwietnia 2007 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Biłgoraju: "z uwagi na brak przepisów, które określałyby sposób ustalenia dochodu na tak specyficznej transakcji, wniesienie akcji do funduszu nie stanowi momentu podatkowego (tj. podatnik nie rozpozna przychodu w dacie opłacenia certyfikatów w funduszu wnoszonymi akcjami i nie jest zobowiązany rozpoznać dochodu/straty z tej transakcji). Zatem samo wniesienie przedmiotowych akcji lub udziałów do funduszu dla uzyskania certyfikatów inwestycyjnych, pozostaje neutralne podatkowo i nie wiąże się z koniecznością ustalenia ani przychodu, ani też kosztu jego uzyskania".

Z powołanych przepisów i interpretacji wynika, że wniesienie udziałów i akcji spółek kapitałowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, w związku z czym Podatnik nie jest zobowiązany do rozpoznawania przychodu w dacie opłacenia certyfikatów wnoszonymi udziałami i akcjami. Obowiązek podatkowy powstanie dopiero w momencie odpłatnego zbycia lub umorzenia certyfikatów inwestycyjnych. Podstawę opodatkowania stanowić będzie różnica między przychodem uzyskanym ze sprzedaży lub umorzenia certyfikatów inwestycyjnych a wydatkami poniesionymi na nabycie akcji i udziałów spółek kapitałowych, które zostały wniesione do funduszu.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych. Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Podgórze w postanowieniu z dnia 14 września 2007 r. sygn. PD-3/415-30/07 stwierdził, iż "z powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, iż fakt wniesienia akcji i udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego zamkniętego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego i dlatego podatnik nie jest zobowiązany do rozpoznawania przychodu w dacie opłacenia certyfikatów wnoszonymi akcjami i udziałami. Przychód z przedmiotowej transakcji wystąpi dopiero w momencie dokonania obrotu certyfikatami inwestycyjnymi, tj. w chwili ich odpłatnego zbycia. W tej sytuacji podstawę opodatkowania stanowić będzie różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży certyfikatów, a wydatkami faktycznie poniesionymi na nabycie akcji i udziałów wniesionych do funduszu, którymi opłacono certyfikaty inwestycyjne".

Podobnej kwalifikacji dokonał Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów w postanowieniu z dnia 26 września w 2007 r. sygn. 1433/GF/415-62/07/KB wskazując, że "zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 U.P.D.O.F. za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny. W myśl przytoczonego wyżej przepisu wniesienie wpłaty w postaci akcji (udziałów) w spółkach za obejmowane w funduszu inwestycyjnym certyfikaty inwestycyjne, nie będzie stanowić przychodu z kapitałów pieniężnych (mimo, że następuje przeniesienie własności na fundusz w zamian za korzyść majątkową w postaci certyfikatów inwestycyjnych), ponieważ podatnik nie rozpozna przychodu w dacie wniesienia akcji do funduszu w zamian za certyfikaty inwestycyjne, a co za tym idzie nie rozpozna także dochodu bądź straty z tej transakcji, zatem nie powstanie z tego tytułu zobowiązanie podatkowe. W myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 U.P.D.O.F. nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenie jednostek uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e. A zatem wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych zaliczane są do kosztów dopiero w momencie ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia".

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, z powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, iż fakt wniesienia posiadanych przez Podatnika udziałów (akcji) do funduszu inwestycyjnego zamkniętego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego i dlatego Podatnik nie jest zobowiązany do rozpoznawania przychodu w dacie opłacenia certyfikatów wnoszonymi udziałami (akcjami). Przychód z przedmiotowej transakcji wystąpi dopiero w momencie dokonania obrotu certyfikatami inwestycyjnymi, tj. w chwili ich odpłatnego zbycia. W tej sytuacji podstawę opodatkowania stanowić będzie różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży certyfikatów, a wydatkami faktycznie poniesionymi na nabycie udziałów wniesionych do funduszu, którymi opłacono inwestycje.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Kwestie związane z nabywaniem jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych reguluje ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ww. ustawy, wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane w formie pieniężnej. Jednocześnie ust. 2 tegoż artykułu przewiduje, iż możliwe jest wniesienie do funduszu inwestycyjnego zdematerializowanych papierów wartościowych, jeżeli statut funduszu tak stanowi lub innych niż zdematerializowane papiery wartościowe, lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią. Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 4 tej ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Z treści art. 28 ust. 2 ww. ustawy wynika, iż w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo funduszu inwestycyjnego.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego może przewidywać dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. W tym przypadku, papiery wartościowe i udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością będą wyceniane według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów netto (art. 128 ust. 2 ww. ustawy).

Powołane powyżej przepisy wskazują, iż wpłata do funduszu inwestycyjnego w postaci papierów wartościowych lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi szczególną formę ich zbycia. Przemawia za tym fakt, iż w odniesieniu do udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wniesienie ich do funduszu związane będzie z obowiązkiem zachowania wymogów przewidzianych przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), regulujących m.in. kwestię formy prawnej zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 180 Kodeksu spółek handlowych), jak i również zawiadomienia spółki o fakcie zbycia udziałów (art. 187 § 1 Kodeksu spółek handlowych).

Zatem, poprzez wniesienie papierów wartościowych lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne, dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych - jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych. Stosownie do powyższego, należy ocenić skutki tej transakcji w świetle ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Rozpatrując konsekwencje podatkowe transakcji nabycia oraz sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych, należy mieć na względzie przepisy art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którymi, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, rozumiany jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w r. podatkowym.

Przychodami, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, są przede wszystkim otrzymane pieniądze i wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Natomiast kosztami uzyskania przychodów, stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Jednocześnie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż wartość pieniężna certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez Spółkę w zamian za akcje lub udziały stanowi jej przychód, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednocześnie wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych, odpowiadające wysokością wartości akcji/udziałów wniesionych do funduszu wraz z innymi ewentualnymi wydatkami związanymi z objęciem certyfikatów stanowić będą koszt uzyskania przychodu, w momencie zbycia, odkupienia lub umorzenia certyfikatów inwestycyjnych (art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.