ILPB3/423-201/08-3/DS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2008 r. (data wpływu 28 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 26 czerwca 2008 r. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka z o.o. kupiła w 2003 r. od Skarbu Państwa Przedsiębiorstwo Państwowe pn. X w W.

Składniki majątkowe po byłym Przedsiębiorstwie Państwowym - poza budynkami i prawem wieczystego użytkowania gruntów - zostały wniesione do utworzonej Spółki z o.o. w zamian za udziały.

Prawo wieczystego użytkowania gruntów i budynki są własnością Wnioskodawcy z wykorzystaniem częściowo na prowadzoną własną działalność oraz częściowo na wynajem.

W Sądzie przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu toczyło się postępowanie sądowe o zapłatę zobowiązania za prace budowlane wykonane na budynkach w roku 2000 przez Firmę budowlaną.

Sąd w miejsce pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego wpisał Spółkę z o.o. jako następcę prawnego.

Tocząca się sprawa została w marcu br. zakończona ugodą sądową, zobowiązującą Spółkę z o.o. do zapłaty Firmie budowlanej całości zobowiązania (bez odsetek) w wysokości 206.880 zł oraz uregulowania kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa w wys. 1.800 zł.

Z przedstawionego uzupełnienia wynika, iż Spółka zakupiła Przedsiębiorstwo Państwowe w oparciu o ustawę z dnia 30 sierpnia 1996 r. o prywatyzacji i komercjalizacji. Ponadto, przedmiotem sporu były prace budowlane o charakterze ulepszenia, wykonane zostały w 2000 r. w budynkach, które są obecnie w ewidencji środków trwałych Spółki i które przez żadną stronę nie zostały zaliczone do kosztów.

Jednak, z załączonych fragmentów umowy kupna - sprzedaży (§ 3) wynika, że Spółka nabyła przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ Kodeksu cywilnego oraz zobowiązania i obciążenia wynikające z prowadzonej działalności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy koszty uregulowania zobowiązania oraz koszty zastępstwa procesowego można zaliczyć do kosztów podatkowych. Jeżeli tak, to w jakiej dacie.

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesione koszty są dla Spółki - jako następcy prawnego - kosztem pośrednim związanym z zachowaniem oraz zabezpieczeniem źródła przychodów i powinny być uznane za koszt podatkowy w dacie poniesienia, tj. w marcu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ze stanu faktycznego wynika, że Spółka przejęła zobowiązania zakupionego przedsiębiorstwa państwowego powstałe w związku z jego funkcjonowaniem.

Przedsiębiorstwo stosownie do art. 55 ¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej obejmujące w szczególności:

Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że przedmiotem sprzedaży przedsiębiorstwa są jego aktywa, bez pomniejszenia o długi.

W myśl art. 55 ⁴ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.

Nabywca przedsiębiorstwa przejmuje długi związane z jego prowadzeniem tylko za zgodą wszystkich wierzycieli. W razie braku takiej zgody nabywca odpowiada ze zbywcą przedsiębiorstwa solidarnie, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o zobowiązaniach, pomimo zachowania należytej staranności.

W celu ustalenia wartości początkowej zakupionego przedsiębiorstwa należy powołać się na przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wartość początkową firmy, w myśl art. 16g ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) stanowi dodatnia różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, ustaloną zgodnie z ust. 3 i 5, albo nominalną wartością wydanych akcji lub udziałów w zamian za wkład niepieniężny a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład kupionego, przyjętego do odpłatnego korzystania albo wniesionego do spółki przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, odpowiednio z dnia kupna, przyjęcia do odpłatnego korzystania albo wniesienia do spółki.

Zgodnie z art. 16g ust. 3 za cenę nabycia uważa się, kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Z powyższej definicji ceny nabycia wynika, że oprócz kwoty należnej zbywcy cena może zostać powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także koszty poniesione przez nabywcę od dnia zakupu do dnia przekazania nabytego przedsiębiorstwa do używania.

Natomiast definicja składników majątkowych zawarta została w art. 4a pkt 2 ww. ustawy. Z definicji tej wynika, że składniki majątkowe to aktywa w rozumieniu ustawy o rachunkowości, pomniejszone o przejęte długi funkcjonalnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zbywcy, o ile długi te nie zostały uwzględnione w cenie nabycia, o której mowa w art. 16g ust. 3.

Za długi funkcjonalne przedsiębiorstwa uważa się zobowiązania wynikające z funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Pojęcie długu utożsamiane jest przez doktrynę ze zobowiązaniem, które zgodnie z art. 353 § 1 Kodeksu cywilnego polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Powyższa definicja odnosząca się do składników majątkowych zapobiega sytuacjom, w których przejmowane długi wpływałyby podwójnie na koszty uzyskania przychodów. Z powołanego wyżej przepisu wynika, że ustalenie wartości początkowej uzależnione jest od tego co uwzględnia cena nabycia. Gdy kwota należna zbywcy podwyższona zostanie o wartość przejętych do spłaty długów zbywcy, jako element ceny nabycia, wówczas przejęte długi nie mogą ponownie pomniejszać wartości składników majątkowych przy ustalaniu łącznej wartości początkowej firmy.

Zatem, uregulowanie wynikłego z ugody sądowej zobowiązania przez Wnioskodawcę nie skutkuje poniesieniem kosztu uzyskania przychodów przez ten podmiot, gdyż został już wcześniej zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodów przez Przedsiębiorstwo Państwowe.

Natomiast odnośnie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych kosztów sądowych zastosowanie znajdzie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Powyższe oznacza, że zasadniczo wszystkie poniesione wydatki, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Zatem ponoszone koszty należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, a nie niezbędności i rezultatu, jaki przyniosły w postaci konkretnych przychodów.

Jako, że przepisy omawianej ustawy nie przewidują bezpośredniego wyłączenia kosztów procesowych z kosztów uzyskania przychodów, zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych kosztów do kosztów uzyskania przychodu będzie miało określenie, czy powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, iż zasądzone na rzecz Skarbu Państwa koszty zastępstwa procesowego poniesione z tytułu zawartej ugody sądowej nie będą stanowić dla Spółki, która występuje w charakterze dłużnika kosztów uzyskania przychodu, bowiem stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie są kosztami uzyskania przychodów związanymi z osiągnięciem przychodu, zachowaniem albo zabezpieczeniem funkcjonowania źródła przychodów.

Reasumując stanowisko Spółki przedstawione we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego uważa się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.