ILPB3/423-161/08-4/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 27 lutego 2008 r. (data wpływu 3 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek - uzupełniony pismem z dnia 31 marca 2008 r. (data wpływu 3 kwietnia 2008 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem gazociągu, za pomocą którego dostarcza gaz swoim klientom. Na podstawie przepisów art. 57 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 86, poz. 625 z późn. zm.) Spółka ma prawo do pobierania opłat za nielegalny pobór gazu. Opłata ta stanowi przychód dla Spółki, który rozpoznawany jest w momencie wystawienia faktury VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku ze zmianą przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dniem 1 stycznia 2007 r. prawidłowym byłoby rozpoznawanie przychodu w momencie otrzymania zapłaty za nielegalny pobór gazu.

Zdaniem Wnioskodawcy, od dnia 1 stycznia 2007 r., Spółka ma prawo do uznania, iż przychód powstaje z chwilą otrzymania zapłaty. Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, a za datę powstania przychodu, uważa się, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

Ponieważ opłata za nielegalny pobór gazu nie mieści się w ww. katalogu, a ponadto nie jest czynnością zrównaną z dostawą towarów, czy świadczeniem usług, zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i za datę powstania przychodu należy uznać dzień otrzymania zapłaty.

Wnioskodawca pragnie również wskazać, że zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 4273/06 z 26 kwietnia 2007 r.: "Czynność nielegalnego poboru energii (elektrycznej, gazowej, cieplnej, wodnej, atomowej - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2004 r. sygn. akt IV KK 302/2003) jest przestępstwem przeciwko mieniu określonym w art. 278 § 5 kodeksu karnego zagrożonym karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (...) Skoro nielegalny pobór gazu jest czynem sankcjonowanym przez kodeks karny to organy władzy państwowej nie mogą czerpać korzyści z czynności, których państwo samo zabroniło (...) Czynności, które podlegają opodatkowaniu, tj. dostawa towarów oraz świadczenie usług musza mieć charakter odpłatny - art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Odpłatność oznacza w tym wypadku wykonanie ich za wynagrodzeniem (...) Sąd podziela opinię strony skarżącej, iż możliwość skorzystania przez skarżącą spółkę z odszkodowania określonego ryczałtowo w prawie energetycznym (rozdział "Kary pieniężne") i rozporządzeniu wykonawczym nie oznacza, że przedmiotowe opłaty stanowią wynagrodzenie za nielegalnie pobrany gaz i należy opodatkować podatkiem VAT." Ponieważ nie można uznać, zdaniem Spółki, pobieranych opłat za nielegalny pobór gazu za dostawę towarów (w tym zakresie nastąpiła również zmiana interpretacji na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług), to prawidłowym jest rozpoznanie przychodu w momencie otrzymania zapłaty (opłaty za nielegalny pobór gazu). Spółka wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zasady określające moment uzyskania przychodu dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Przepis ten wskazuje, że przychód podatkowy u podatnika rozpoznawany jest wg zasady kasowej. Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 12 ust. 3 ww. ustawy, który stanowi, że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Z treści art. 12 ust. 3a cytowanej ustawy wynika z kolei, że za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

W myśl art. 12 ust. 3e ww. ustawy, w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 Nr 89, poz. 625) w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii z sieci przedsiębiorstwo energetyczne pobiera opłaty za nielegalnie pobrane paliwo lub energię w wysokości określonej w taryfach lub dochodzi odszkodowania na zasadach ogólnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca pobiera opłaty za nielegalny pobór gazu zgodnie z ww. ustawą - Prawo energetyczne. Zwrócić należy uwagę, że w przedstawionym przypadku przedmiotowe opłaty są świadczeniem szczególnego rodzaju, mającym na celu wyrównanie szkody wyrządzonej Spółce na skutek tego, że jej prawnie chronione dobra i interesy zostały naruszone. Należy stwierdzić, iż pobierane przez Spółkę opłaty mają charakter odszkodowawczy.

Kwestią wymagającą wyjaśnienia w niniejszej sprawie jest, czy ww. opłaty (odszkodowania), uzyskane przez Spółkę z tytułu nielegalnego poboru gazu, w warunkach przedstawionych w stanie faktycznym, stanowić będą przychód z momentem otrzymania pieniędzy (metoda kasowa), czy też w dniu, w którym następuje wymagalność tych odszkodowań (metoda memoriałowa). Nie ulega wątpliwości, iż przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest świadczenie usług w zakresie dostawy gazu. W tym też kierunku zorganizowana została jej ciągła aktywność. Uzyskiwanie przedmiotowych opłat (odszkodowań) wiąże się wyłącznie z przypadkami nielegalnego poboru gazu, mających związek z przedmiotem Jej działalności i zachodzi w przypadku określonych zdarzeń, których Spółka nie jest w stanie zaplanować, ale również nie ma wpływu na ich wystąpienie.

Dlatego pojawienie się pewnego zdarzenia w kontekście prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, np. uzyskanie opłaty o charakterze odszkodowawczym z tytułu nielegalnego poboru gazu, nie oznacza automatycznie, iż zdarzenie to ma bezpośredni związek z tą działalnością w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem, przepisy art. 12 ust. 3 i 3e nie mogą mieć zastosowania przy wpłacie ww. opłat (odszkodowań).

Reasumując powyższe wyjaśnienia, przychód z tytułu opłat (odszkodowań) należnych Spółce z tytułu nielegalnego poboru gazu powinien być rozpoznany na zasadzie przewidzianej w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. z chwilą faktycznego otrzymania przez Spółkę tych opłat.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że stanowisko Spółki w części dotyczącej momentu rozpoznawania przychodu z tytułu opłat za nielegalny pobór gazu, co do zasady jest prawidłowe, jednakże Spółka dokonała oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w oparciu o art. 12 ust. 3e ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a to, jak wyjaśniono powyżej, okazało się błędne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.