ILPB3/423-140/13-2/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2013 r. (data wpływu 28 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z dobrowolnym umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 28 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z dobrowolnym umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca, będący spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Polski (dalej: Wnioskodawca), jest udziałowcem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka Zależna). Wspólnikiem Spółki Zależnej zostanie w przyszłości także spółka kapitałowa, której jedynym lub większościowym udziałowcem będzie Wnioskodawca.

Jednocześnie w przyszłości rozważane jest dokonanie umorzenia całości udziałów posiadanych przez tego drugiego wspólnika w kapitale Spółki Zależnej. Omawiane umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). W szczególności wskazane umorzenie dokonane zostanie za zgodą tego wspólnika, w drodze nabycia udziałów przez Spółkę Zależną (umorzenie dobrowolne). Omawiane umorzenie zostanie dokonane bez wynagrodzenia, na co taki wspólnik wyrazi zgodę. Umorzenie dokonane zostanie bez obniżenia kapitału zakładowego Spółki Zależnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z planowanym umorzeniem udziałów posiadanych przez innego wspólnika w kapitale Spółki Zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą takiego wspólnika, po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce Zależnej, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez innego wspólnika w kapitale Spółki Zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą takiego wspólnika, po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce Zależnej, nie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Zasady umarzania udziałów zawarte są w art. 199 § 1-7 Kodeksu spółek handlowych. Umorzenie może być przeprowadzone za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Jednocześnie zgodnie z art. 199 § 3 ww. ustawy, za zgodą wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim wypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia. Dodatkowo, zgodnie z art. 199 § 6 Kodeksu spółek handlowych, umorzenie udziału z czystego zysku nie wymaga obniżenia kapitału zakładowego.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym, co do zasady, jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty, przy czym w określonych ustawą przypadkach przedmiotem opodatkowania jest przychód. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 tej ustawy, dochodem, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Jednocześnie, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także m.in. dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Należy wskazać, że na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Jednocześnie w wyniku umorzenia udziałów innego wspólnika w Spółce Zależnej nie dojdzie do powstania faktycznego dochodu po stronie Wnioskodawcy, pozostającego w Spółce Zależnej. Ewentualny dochód w związku z posiadaniem przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce Zależnej będzie mógł powstać dopiero w momencie otrzymania przez Wnioskodawcę dywidendy ze Spółki Zależnej albo w związku ze sprzedażą posiadanych przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce Zależnej.

Jednocześnie, w opinii Wnioskodawcy, brak w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych jakiegokolwiek innego przepisu, który mógłby mieć zastosowanie w odniesieniu do umorzenia udziałów w spółce kapitałowej i wskazywałby na powstanie przychodu w następstwie omawianego umorzenia po stronie wspólników pozostających w spółce.

Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na fakt, że ewentualne wątpliwości w zakresie oceny skutków w podatku dochodowym skupu przez spółkę kapitałową własnych udziałów (akcji), celem ich umorzenia, dla udziałowców (akcjonariuszy), którzy pozostali w spółce zostały wyjaśnione w piśmie Ministra Finansów z dnia 7 marca 2002 r. (PB4/BA-8214-34-15/02, Biuletyn Skarbowy 2002/2, str. 15), w którym uznano, iż: "oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych - zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego".

Jednocześnie stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku umorzenia udziałów jednego ze wspólników nie powstaje obowiązek podatkowy po stronie drugiego wspólnika, pozostającego w spółce, potwierdzają również interpretacje indywidualne wydawane w imieniu Ministra Finansów, np.:

* interpretacja indywidualna z dnia 13 lutego 2013 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (sygn. IPTPB3/423-423/12-4/MF), w której potwierdził on prawidłowość stanowiska wnioskodawcy, zgodnie z którym: "nie ulega wątpliwości, iż po stronie Spółki cypryjskiej, która pozostałaby udziałowcem M. po nieodpłatnym umorzeniu udziałów w M. posiadanych przez Spółki, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych";

* interpretacja indywidualna z dnia 19 grudnia 2012 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPB3/423-574/12/AM), w której potwierdził on prawidłowość stanowiska wnioskodawcy, zgodnie z którym: "umorzenie udziałów posiadanych przez innego wspólnika w Spółce zależnej, w formie umorzenia bez wynagrodzenia, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy jako wspólnika pozostającego w Spółce zależnej w następstwie omawianego zdarzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych";

* interpretacja indywidualna z dnia 9 września 2011 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB4/423-204/11-2/DS), zgodnie z którą: "w przypadku Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie powstaje żadna z sytuacji wymienionych w powyższym przepisie (art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przyp. Wnioskodawcy), bowiem odnosi się on do wspólników, których udziały (akcje) są umarzane. W szczególności, nie można mówić o dochodzie faktycznie uzyskanym. W związku z tym, w wyniku przeprowadzonego umorzenia automatycznego udziałów nie powstaną żadne skutki podatkowe na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych dla Wnioskodawcy jako udziałowca, który pozostał w spółce";

* interpretacja indywidualna z dnia 19 sierpnia 2011 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB4/423-165/11-5/DS), zgodnie z którą: "należy stwierdzić, że w przypadku wspólników pozostających w Spółce nie powstaje żadna z sytuacji wymienionych w powyższych przepisach (art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przyp. Wnioskodawcy), bowiem odnoszą się one do wspólników, których akcje (udziały) są umarzane. W szczególności zaś nie można mówić o dochodzie faktycznie uzyskanym. W konsekwencji, w związku z planowanym umorzeniem akcji, Spółka nie będzie zobowiązana, jako płatnik, do pobrania podatku dochodowego od osób prawnych od żadnego ze swoich akcjonariuszy pozostających w Spółce i będących osobami prawnymi";

* interpretacja indywidualna z dnia 12 maja 2011 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB3/423-95/11-6/JB), zgodnie z którą: "Odnosząc cytowane przepisy do wspólnika Spółki jako podmiotu zbywającego posiadane udziały Spółki na jej rzecz w celu ich umorzenia, jak również do wspólnika, który pozostaje w Spółce, należy stwierdzić, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania, gdyż nie występuje tu żadna z sytuacji wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z powyższym na Spółce nie będą ciążyły obowiązki płatnika zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu dochodów z udziału w zyskach osób prawnych";

* interpretacja indywidualna z dnia 28 grudnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB4/423-241/10-2/MC), zgodnie z którą: "Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku wspólnika pozostającego w Spółce nie powstaje żadna z sytuacji wymienionych w powyższym przepisie (art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przyp. Wnioskodawcy), w szczególności zaś nie można mówić o dochodzie faktycznie uzyskanym. W konsekwencji, w związku z planowanym umorzeniem udziałów, Spółka nie będzie zobowiązana jako płatnik, do pobrania podatku dochodowego od żadnego ze swoich udziałowców pozostających w Spółce";

* interpretacja indywidualna z dnia 23 czerwca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPBI/2/423-505/10/SD), w której potwierdził on prawidłowość stanowiska wnioskodawcy, zgodnie z którym: "umorzenie udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi nie spowoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w Spółce, niezależnie od tego, czy umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone z obniżeniem kapitału zakładowego albo bez obniżania kapitału zakładowego";

* interpretacja indywidualna z dnia 1 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPBII/2/423-5/10/HS), w której potwierdził on prawidłowość stanowiska wnioskodawcy, zgodnie z którym: "umorzenie udziałów należących do wspólnika będącego osobą fizyczną nie spowoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w Spółce, niezależnie od tego, czy umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone z obniżeniem kapitału zakładowego albo bez obniżania kapitału zakładowego".

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie udziałów posiadanych przez innego wspólnika w kapitale Spółki Zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą takiego wspólnika, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce Zależnej w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) uchylono art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wyłączając tym samym z dochodów z udziału w zyskach osób prawnych dochody uzyskane z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia (tzw. umorzenie dobrowolne) tych udziałów (akcji). W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., przychód z tytułu dokonania po dniu 1 stycznia 2011 r. ewentualnego zbycia udziałów (akcji) posiadanych w spółkach posiadających osobowość prawną w celu ich umorzenia, należy rozpoznawać na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast w odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych oraz pisma, wydanych przez organy podatkowe stwierdzić należy, iż są one rozstrzygnięciami stanowiącymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.