ILPB3/423-1145/09-3/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 15 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez Spółkę na nabycie artykułów spożywczych oraz usług cateringowych w związku z organizowanymi szkoleniami - jest prawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

* wydatków poniesionych przez Spółkę na nabycie usług gastronomicznych w związku z organizowanymi spotkaniami biznesowymi z kontrahentami poza siedzibą Spółki,

* wydatków na nabycie artykułów spożywczych oraz usług cateringowych w związku z organizowanymi szkoleniami,

* naliczonego podatku VAT związanego z nabyciem usług gastronomicznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka organizuje szkolenia techniczne dla swoich pracowników. Wnioskodawca w czasie szkoleń zapewnia uczestnikom drobny poczęstunek, na który składają się np. herbata, kawa, cukier, mleko, woda, soki, słodycze, a czasami również, szczególnie w przypadku dłuższych szkoleń, wynajęta do tego celu firma zewnętrzna dostarcza ciepłe posiłki. W konsekwencji, wydatki poniesione przez Spółkę na obsługę szkoleń obejmują nabycie przez Wnioskodawcę produktów żywnościowych oraz usług cateringowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Tutejszy Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na drugie z ww. pytań. Wniosek Spółki w zakresie pozostałych pytań został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami, i tak:

* w zakresie pytania pierwszego - interpretacją indywidualną wydaną w dniu 8 marca 2010 r. nr ILPB3/423-1145/09-2/AP,

* w zakresie pytania trzeciego - interpretacją indywidualną wydaną w dniu 8 marca 2010 r. nr ILPB3/423-1145/09-4/AP.

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 2, wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie artykułów spożywczych oraz usług cateringowych w związku z organizowanymi szkoleniami stanowią koszty uzyskania przychodów.

Analiza przepisów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Mając na uwadze przytoczoną regulację, czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest jego poniesienie w celu osiągnięcia przychodu bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. W ocenie Spółki, nie ulega wątpliwości, iż wydatki poniesione w związku z organizacją spotkań biznesowych z obecnymi kontrahentami mają na celu zabezpieczenie istniejącego źródła przychodów Spółki, a spotkania z potencjalnymi kontrahentami - osiągnięcie dodatkowych przychodów.

Niemniej jednak, jak wynika z przywołanej definicji, nie każdy wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Kosztami uzyskania przychodów nie mogą być bowiem wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jako jeden z tego typu wydatków przepis art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wymienia koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Oznacza to, iż wydatki poniesione na usługi gastronomiczne czy też zakup żywności mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, o ile nie są związane z wydatkami reprezentacyjnymi. Stanowisko to potwierdził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 czerwca 2008 r. (III SA/Wa 157/08), w którym stwierdził, że "wymienienie jako przykładowych wydatków na usługi gastronomiczne, zakupu żywności i napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki te nigdy nie będą kosztami. Stwierdzić należy, że nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny". A zatem, w celu określenia, czy wydatki ponoszone przez Spółkę mogą stanowić koszty uzyskania przychodów należy określić, czym charakteryzują się koszty reprezentacji oraz czy wydatki ponoszone przez Spółkę noszą znamiona tego typu kosztów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują terminu "reprezentacja", dlatego też, aby prawidłowo określić kwalifikację podatkową ponoszonych wydatków, należy posłużyć się wykładnią językową. Przez reprezentację rozumie się "reprezentowanie kogoś lub czegoś" (Słownik języka polskiego, http://sjp.pwn.pl), a także "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (Słownik wyrazów obcych, pod red. Elżbiety Soból, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997). W ocenie Wnioskodawcy, za reprezentację należy uznać występowanie w imieniu danego przedsiębiorstwa, wiążące się z okazałością i wytwornością, mające za zadanie stworzenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy, wykreowanie oczekiwanej pozytywnej opinii o firmie, których celem byłoby np. ułatwienie zawarcia umowy. Działania reprezentacyjne są związane nieodłącznie z kontaktami handlowymi z innymi podmiotami gospodarczymi, utrzymywaniem delegacji, itp. "Chodzi więc o takie działania, u podłoża których leży ułatwienie nawiązywania i podtrzymanie kontaktów handlowych, także poprzez budowanie osobistych relacji i których zasadniczym celem jest kształtowanie wizerunku przedsiębiorcy jako zasobnego, godnego zaufania partnera biznesowego" (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrok z 21 stycznia 2009 r. sygn. III SA/Wa 1597/08).

Szkolenia techniczne.

Szkolenia techniczne organizowane przez Spółkę mają na celu podniesienie kwalifikacji pracowników Spółki oraz zdobycie przez nich nowych umiejętności niezbędnych do pracy w Spółce. W ocenie Wnioskodawcy, w dobie intensywnego rozwoju technicznego, szkolenia są elementem niezbędnym, aby Spółka nie tylko utrzymała swoją pozycję na rynku, ale także zwiększyła zakres prowadzonej działalności, a więc osiągnęła dodatkowe przychody. Spółka jest zdania, iż bez wprowadzania nowych rozwiązań technicznych, a tym samym bez zapewnienia pracownikom odpowiedniego wyszkolenia Spółka nie byłaby w stanie konkurować na polskim rynku.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na poczęstunek i posiłki podawane podczas szkoleń technicznych organizowanych w siedzibie Spółki, nie mają znamion wydatków reprezentacyjnych. Podstawowym celem szkolenia jest zdobycie określonych umiejętności przez pracowników Spółki, a nie reprezentowanie Spółki na zewnątrz, ani kreowanie pozytywnego wizerunki Spółki. Zapewnienie posiłków jest jedynie częścią składową organizowanego spotkania, bez którego udział w intensywnym szkoleniu byłby uciążliwy dla jego uczestników. Dodatkowo, w ocenie Spółki, nie można uznać, że zaoferowanie uczestnikom szkolenia poczęstunku powinno być traktowane jako przejaw szczególnej okazałości. Stanowi ono jedynie wyraz zwyczajowego zachowania z racji pełnienia funkcji organizatora szkolenia.

W świetle powyższego Spółka uważa, że tego typu wydatki nie będą objęte wyłączeniem przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc będą stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na poparcie swego stanowiska, Spółka pragnie zacytować interpretacje Ministra Finansów wydane w analogicznych prawach:

* "W związku z organizacją szkoleń Spółka ponosi wydatki m.in. (...) związane ze skromnym poczęstunkiem (...) postawionym uczestnikom do dyspozycji podczas szkolenia. Należy zatem stwierdzić, iż przedmiotowe wydatki, które ponosi Wnioskodawca w związku z organizacją szkoleń (...) nie noszą znamion reprezentacji i mają związek z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami. (...). W świetle powyższego należy stwierdzić, iż koszty przedmiotowych szkoleń (...) stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki (...)." - interpretacja z 30 kwietnia 2009 r. (sygn. IPPB5/423-147/09-2/AM),

* "Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że Spółka organizuje (...) szkolenia (...) w zakresie polityki handlowej. Ich celem jest zaznajomienie uczestników z nowoczesnymi formami sprzedaży, sposobami pozyskiwania klientów, a także udzielanie informacji o nowościach w asortymencie towarów oferowanych przez Spółkę. Umiejętności zdobyte na owych szkoleniach są wykorzystywane przez ww. osoby podczas wykonywania ich obowiązków służbowych. Zatem, koszty organizacji ww. szkoleń (wydatki organizacyjne, przejazd, nocleg, wyżywienie) odpowiadają kryteriom wynikającym z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i mogą stanowić koszty uzyskania przychodów (...)." - interpretacja z 27 marca 2008 r. (sygn. ILPB3/423-44/08-5/MC).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w zakresie pytania nr 2, uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis ten oznacza, że podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis ten, w pkt 28, stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Wobec braku legalnej definicji pojęcia reprezentacja, za celowe należy uznać odwołanie się do jej wykładni językowej.

Reprezentacja oznacza "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc tę definicję na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przyjąć należy, iż reprezentacja to występowanie w imieniu firmy, wiążące się z okazałością, w celu wywołania dobrego wrażenia. Obejmuje ona swym pojęciem działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych pomiędzy podmiotami gospodarczymi. W określeniu reprezentacja mieści się więc takie działanie podatnika, które ma na celu stworzenie (utrwalenie) właściwego wizerunku firmy. Przywołana powyżej definicja reprezentacji akcentuje okazałość i wytworność, jako środki, do wywołania jak najlepszego wrażenia, zarówno w celu nawiązania nowych jak i podtrzymania dotychczasowych kontaktów.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Spółka organizuje także szkolenia techniczne dla swoich pracowników. Ich celem jest podniesienie kwalifikacji pracowników Spółki oraz zdobycie przez nich nowych umiejętności, niezbędnych do pracy w Spółce. Wnioskodawca podkreśla, iż w dobie intensywnego rozwoju technicznego szkolenia te są niezbędne, aby Spółka nie tylko utrzymała swoją pozycję na rynku, ale także zwiększyła zakres prowadzonej działalności, a tym samym osiągnęła dodatkowe przychody. W trakcie szkoleń technicznych Wnioskodawca zapewnia ich uczestnikom drobny poczęstunek, np. herbatę, kawę, cukier, mleko, wodę, soki, słodycze, a także czasem korzysta z usług zewnętrznej firmy cateringowej. Wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na obsługę szkoleń obejmują zatem nabycie przez Spółkę produktów żywnościowych oraz usług cateringowych i nie mają znamion wydatków reprezentacyjnych.

Zgodnie z powyższym, wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie artykułów spożywczych (herbatę, kawę, cukier, mleko, wodę, soki, słodycze) oraz usług cateringowych w związku z organizowanymi w siedzibie Spółki szkoleniami (nie mające znamion wydatków reprezentacyjnych) odpowiadają kryteriom wynikającym z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Należy zwrócić przy tym uwagę, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie zaistniałego stanu faktycznego dotyczącego podatku od towarów i usług został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 24 lutego 2010 r. nr ILPP2/443-1707/09-2/AD.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.