ILPB3/423-1051/09-2/MC - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na poczęstunek podawany podczas konferencji i szkoleń organizowanych poza siedzibą firmy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2009 r. (data wpływu 16 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na poczęstunek podawany podczas konferencji i szkoleń organizowanych poza siedzibą firmy - jest prawidłowe.

W dniu 16 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na poczęstunek podawany podczas:

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące stany faktyczne oraz opisy zdarzeń przyszłych.

Stan faktyczny i opis zdarzenia przyszłego Nr 1.

Wnioskodawca organizował i zamierza organizować w przyszłości konferencje i szkolenia przeznaczone dla kontrahentów kupujących od Spółki Jej wyroby oraz towary itp. wynajmując specjalnie do takich celów przystosowane lokale (sale konferencyjne, restauracje itp.). W czasie takich spotkań, prezentowane są najnowsze produkty Wnioskodawcy, ich właściwości, technologia ich wykorzystywania w budownictwie. W czasie trwania tych konferencji i szkoleń (odczyty i wykłady trwają co najmniej cztery godziny dziennie), goście częstowani są ciepłymi i zimnymi napojami bezalkoholowymi, ciastkami i drobnymi poczęstunkami, serwowanymi przez podmiot udostępniający salę lub podmiot trzeci świadczący usługi cateringowe. Poczęstunki serwowane podczas konferencji nie noszą znamion wytworności, są to np. czekolady, paluszki, ciastka, kanapki, kawa, herbata, napoje bezalkoholowe, woda oraz dwudaniowe ciepłe posiłki.

Stan faktyczny i opis zdarzenia przyszłego Nr 2.

Pracownicy Wnioskodawcy odbywali w przeszłości i będą odbywać spotkania ze swoimi partnerami biznesowymi poza siedzibą przedsiębiorstwa Wnioskodawcy lub jego kontrahenta. Mają (i będą miały) one miejsce w restauracjach lub w innych lokalach gastronomicznych. W ich trakcie, pracownicy Wnioskodawcy zamawiają na Jego koszt posiłki oraz gorące lub zimne napoje, niemające znamion wykwintności. Spotkania powyższe są każdorazowo związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i służą m.in. przedstawieniu oferty handlowej, negocjowaniu warunków umów itp.

Stan faktyczny i opis zdarzenia przyszłego Nr 3.

Pracownicy Wnioskodawcy zatrudnieni na stanowisku przedstawiciela handlowego pracują, co do zasady, poza siedzibą Wnioskodawcy, a do ich zadań należy przede wszystkim promowanie produktów Wnioskodawcy, spotykanie się z klientami oraz potencjalnymi klientami, koordynowanie sieci dystrybucyjnych na terenie całego kraju. Ze swoimi przełożonymi oraz współpracownikami spotykali się i będą się spotykać w różnych miejscowościach, z uwagi na specyfikę pracy najczęściej poza siedzibą firmy w celu omówienia strategii działania, rozdzielenia obowiązków dla poszczególnych przedstawicieli handlowych, wyjaśnienia zagadnień spornych i wątpliwości. Spotkania te miały (i będą miały) charakter wewnętrzny, tj. nie uczestniczą w nich klienci. Mają one miejsce najczęściej w restauracjach, zajazdach, gościńcach, barach, a w czasie ich trwania spożywane są napoje bezalkoholowe i ciepłe posiłki spożywane na koszt Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie pierwsze dotyczące stanu faktycznego Nr 1.

Wniosek Spółki w zakresie pozostałych pytań został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami, i tak:

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na reprezentację, a w szczególności tych poniesionych na usługi i artykuły gastronomiczne.

Jednakże, literalne brzmienie powyższego przepisu nie uprawnia do zajęcia stanowiska, iż wszelkie wydatki poniesione przez podatnika na wyżywienie (w takim stanie faktycznym, jak opisany wyżej) nie mają charakteru kosztowego.

Powyższe rozumowanie pozostawałoby w sprzeczności zarówno z ratio legis przytoczonej regulacji, jak i ze słownikową definicją pojęcia "reprezentacja". Zgodnie z definicją tego terminu, zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN, przez reprezentację należy rozumieć "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną".

Podnosi się więc, że reprezentacja jest kreowaniem pozytywnego wizerunku firmy, a także, iż są to wszelkie działania podatnika, mające na celu jego odpowiednie reprezentowanie, rozumiane jako okazałość, wystawność w funkcjonowaniu podatnika (w tym przede wszystkim w jego kontaktach gospodarczych), związaną z pozycją, jaką podatnik zajmuje jako podmiot gospodarczy.

Będą to zatem w szczególności działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych związane z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z przyjmowaniem i utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów (por. B. Brzeziński, M. Kalinowski, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 1997, s. 159; wyrok NSA z dnia 26 września 2000 r., sygn. akt III SA 1994/99, LEX Nr 47078).

W wyroku z 26 września 2000 r. (sygn. akt III SA 1994/99) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził m.in., iż: " (...) reprezentacja (...) to okazałość, wystawność, a w przypadku firmy "dobre" jej reprezentowanie, które może polegać na wystroju firmy, interesującym logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów".

Podkreślić należy, iż nowelizacja art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, obowiązująca od dnia 1 stycznia 2007 r., wprowadzająca przykładowy katalog wydatków na reprezentację powinna być rozumiana w ten sposób, że:

Pozostałe wydatki na nabycie artykułów i usług gastronomicznych, jeżeli nie spełniają opisanej wyżej cechy "wystawności" podlegają zaliczeniu w ciężar kosztów na zasadach ogólnych. Powyższe stanowisko znajduje swoje potwierdzenie zarówno w pismach urzędowych organów podatkowych, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Przytoczyć należy w szczególności decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 listopada 2007 r. (Nr 1401/BP-I/4210-71/07/SP/PP-I), w której stwierdzono, iż o ile organizowane szkolenia mają związek z działalnością Spółki i nie noszą cech okazałości i wystawności wykraczającej poza przyjęte powszechnie zwyczaje, to wszelkie wydatki poniesione na organizację takiego szkolenia, w tym na wyżywienie jego uczestników, stanowią dla podatnika koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku z bieżącą jego działalnością.

Jeszcze bardziej jednoznacznie wypowiedział się w powyższej kwestii Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2008 r. (Nr ITPB3/423-219/07/PS), w której stwierdził, iż wydatki dotyczące zakupu artykułów spożywczych (w szczególności takich jak kawa, herbata, napoje bezalkoholowe, słone paluszki, ciastka, owoce), czy też usług gastronomicznych bądź cateringowych, związane z organizacją spotkań wewnętrznych, w których obok pracowników uczestniczą doradcy niebędący pracownikami spółki, lecz świadczący usługi w oparciu o umowy cywilnoprawne - można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Podkreślić przy tym należy, że zupełnie irrelewantne dla podatkowej kwalifikacji tych wydatków, jest to gdzie dana konferencja lub szkolenie jest przeprowadzana. Należy podkreślić, iż najczęściej będą one miały miejsce poza siedzibą Wnioskodawcy z uwagi na fakt, iż nie zawsze dysponuje on pomieszczeniami odpowiednio dostosowanymi do organizacji tego typu przedsięwzięć. Przyjęcie odmiennego stanowiska nie miałoby jakiegokolwiek uzasadnienia w treści art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który nie nakazuje dokonywania dyferencjacji kwalifikacji wydatków gastronomicznych pod kątem tego gdzie zakupione towary lub usługi są konsumowane. Prawnie relewantne jest wyłącznie wykazanie ich związku z prowadzonym przedsiębiorstwem oraz brak znamion wykwintności. Jednoznacznie w powyższym zakresie wypowiedział się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie w interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2007 r. (IS.I/1/4231-10/07), w której uznał, że do kosztów podatkowych niestanowiących wydatków na reprezentację zaliczyć należy także koszty wynajmu sali na potrzeby organizacji konferencji lub szkolenia.

Stanowisko powyższe ma swoje podstawy także w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 27 lipca 2006 r. (sygn. akt II FSK 1008/05) stwierdził, iż nie jest reprezentacją w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, działanie podatnika polegające na organizowaniu szkoleń dla kontrahentów (klientów) firmy, których celem jest zapoznanie się z parametrami technicznymi produktów, czy też szkolenie w celu instruktażu obsługi zakupionego towaru. Koszty szkoleń w zakresie wyżywienia i zakwaterowania klientów biorących udział w szkoleniu stanowią koszty uzyskania przychodu dla organizatora szkolenia, jeżeli koszty takie zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów, tj. spełnione będą przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. O tym, czy w danym stanie faktycznym wydatki poniesione na artykuły spożywcze miały charakter kosztowy decyduje zatem każdorazowo całokształt okoliczności sprawy.

Jednocześnie zakres wydatków o charakterze reprezentacyjnym nie powinien podlegać interpretacji rozszerzającej. Wręcz przeciwnie - powinien być oceniany w sposób literalny i systemowy, uwzględniający definicje słownikowe i cele realizowane przez podatników.

W zaistniałej sytuacji nie można mieć wątpliwości, iż wydatki poniesione na zakup produktów przeznaczonych na poczęstunek, np. ciasteczek i napojów, z wyłączeniem alkoholu, nie są kosztami reprezentacji, bo nie spełniają podstawowych jej przesłanek, tj. okazałości i wystawności, a jednocześnie zachowują pośredni związek z osiąganym przez Podatnika przychodem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego Nr 1 uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Podatnik ma możliwość odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania, pod tym jednak warunkiem, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest również to, aby dany wydatek nie był zawarty w katalogu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Wyłączone z kosztów uzyskania przychodów są, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy, koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji reprezentacji. Zatem należy odwołać się do wykładni językowej tych pojęć. "Słownik języka polskiego" pod redakcją profesora Stanisława Dubisza definiuje reprezentację jako okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Przenosząc tę definicję na grunt ustawy podatkowej, zgodnie z przyjętym od lat poglądem doktryny prawa podatkowego, należy uznać, że reprezentacja to występowanie w imieniu podatnika (firmy), wiążące się z okazałością, wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Celem wydatków na reprezentację jest m.in. kształtowanie i utrwalanie określonego wizerunku zewnętrznego firmy w oczach klientów, kontrahentów i opinii publicznej.

Reprezentacja to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka organizowała konferencje i szkolenia dla kontrahentów, wynajmując specjalnie do takich celów przystosowane lokale (sale konferencyjne, restauracje itp.). Ich celem jest zaznajomienie uczestników z nowościami w asortymencie towarów oferowanych przez Spółkę, ich właściwościami oraz technologią ich wykorzystania w budownictwie. Spółka zapewnia uczestnikom poczęstunek, np. czekolady, paluszki, ciastka, kanapki, kawa, herbata, napoje bezalkoholowe, woda oraz dwudaniowe ciepłe posiłki.

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, iż wydatki, które Spółka ponosi na poczęstunek podczas konferencji (szkolenia) odbywających się poza siedzibą Wnioskodawcy stanowiący zwyczajowy poczęstunek kontrahentów i należących do powszechnie obowiązujących kanonów kultury (niemające charakteru okazałości) mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy przy tym podkreślić, iż przedmiotowe wydatki należy właściwie udokumentować dla celów podatkowych, zgodnie z art. 9 ust. 1 tejże ustawy.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę orzeczeń organów podatkowych oraz sądów administracyjnych stwierdzić należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnej sprawie konkretnego podatnika i w oparciu o przedstawiony przez niego stan faktyczny.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.