ILPB2/4515-1-53/15-5/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2015 r. (data wpływu 8 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 czerwca 2015 r. (data wpływu 30 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 8 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego, podatku od spadków i darowizn oraz ustawy - Ordynacja podatkowa.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 19 czerwca 2015 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 19 czerwca 2015 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 22 czerwca 2015 r.), w dniu 30 czerwca 2015 r. (data nadania 29 czerwca 2015 r.) do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Na mocy decyzji starosty w roku 2010 wywłaszczono część nieruchomości, której A. była współwłaścicielką z udziałem 6/8 na realizacje inwestycji drogowej na rzecz gminy. Za powyższe wywłaszczenie starosta przyznał A. odszkodowanie w wysokości 320 134,50 zł (trzysta dwadzieścia tysięcy sto trzydzieści cztery złote pięćdziesiąt groszy), które odebrała. Jednakże A. miała zastrzeżenia dotyczące wysokości przyznanego odszkodowania i wniosła w tej sprawie odwołanie. Sprawa obecnie toczy się przed wojewódzkim sądem administracyjnym na wniosek A.

A. zmarła dnia 19 lutego 2015. Na mocy sporządzonego testamentu spadek po niej przejęli na podstawie wydanego aktu poświadczenia dziedziczenia jako współwłaściciele: syn B., córka C. i D. którzy na nieruchomości tej kontynuują prowadzenie małopowierzchniowego gospodarstwa rolnego. Spadek w całości lub części nie odrzucili.

Na nieruchomości tej A. prowadziła samodzielne małopowierzchniowe gospodarstwo rolne. Współwłaścicielami tej nieruchomości z udziałem po 1/8 były siostry E. i F.

Wywłaszczenie z części gruntów ograniczyło możliwości produkcyjne gospodarstwa, uniemożliwiło dojazd do części nieruchomości (działka 85/3), pogorszyło istniejące dotychczas stosunki wodne, zmusiło do ponoszenia dodatkowych nakładów na dalsze prowadzenie produkcji rolnej.

A. była współwłaścicielką nieruchomości opisanej we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, na której prowadziła samodzielnie małopowierzchniowe gospodarstwo rolne. Na nieruchomości tej były i są posadowione urządzenia energetyczne i przebiegają nad nią linie napowietrzne utrudniające prowadzenie tego gospodarstwa, a stanowiące własność S.A. Ze względu na brak ugody między stronami sąd zasądził na rzecz A. wypłacenie przez ww. Spółkę kwoty 176 643,30 zł (sto siedemdziesiąt sześć tysięcy sześćset czterdzieści trzy złote trzydzieści groszy) stanowiącą odszkodowanie za ww. urządzenia jako wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Kwotę tę A. otrzymała. Zasadzone przez Sąd odszkodowanie stanowi zadośćuczynienie za szkody i straty z tytułu przebiegu linii energetycznych, posadowienie urządzeń obniżenia wartości gruntów, ograniczenia w korzystaniu z tych gruntów itp. A. zmarła 19 lutego 2015 r. nie pozostawiając ani pieniędzy, ani też informacji, co z nimi zrobiła.

Spadkobiercy nie otrzymali od A. żadnych darowizn i żadnych darowizn nie pozostawiła ona w spadku.

A. prowadziła własną politykę finansową nie wtajemniczając nikogo innego i nie uzgadniając na co i w jaki sposób dysponowała posiadanymi pieniędzmi. Nie informowała również o swoich wydatkach, zobowiązaniach finansowych, ich przeznaczeniu, w jakiej formie, na co itp.

Istotnym w przedmiotowej sprawie jest fakt, że żaden ze spadkobierców nie korzystał z tych pożytków i nie jest im wiadomym, w jaki sposób A. nimi dysponowała. Jak podano we wniosku, część z nich, lecz trudno określić jaką, przeznaczyła na remonty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w opisanej sytuacji Wnioskodawca jest zobowiązany do opłacenia podatku od przeznaczonego odszkodowania za przyjęty w wyniku "Specustawy" grunt pod inwestycję drogową, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości, płatnym w jakim terminie i na rzecz jakiego urzędu skarbowego, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, a w szczególności fakt, że spadkobiercy nie uzyskali z tego tytułu żadnych należności pieniężnych, nie posiadają pełnych informacji, co zmarła z nimi zrobiła, na co je przeznaczyła itp.

2. Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca jest zobowiązany do opłacenia podatku od nabycia praw spadkowych od ww. kwoty pomimo tego, że jej nie uzyskał nawet w części, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości i dlaczego oraz na rzecz jakiego urzędu skarbowego i w jakim terminie.

3. Czy zmarła A. była zobowiązana do zapłacenia podatku od otrzymanego odszkodowania za przejęty przez Gminę grunt pod inwestycję drogową oraz czy była zobowiązana do zapłacenia takiego podatku od zasądzonego przez Sąd odszkodowania od Sp. z o.o. za szkody i straty spowodowane w wyniku bezumownego korzystania z jej gruntów, na których miała posadowione urządzenia elektroenergetyczne. W przypadku, gdyby taki obowiązek na Niej ciążył, a podatki te nie zostały uiszczone, czy zobowiązania te obciążają spadkobierców a jeżeli tak, to w jakiej wysokości... (Pytanie nr 3 wynika z uzupełnienia wniosku).

Tutejszy organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2 dotyczące podatku od spadków i darowizn. Natomiast w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ustawy - Ordynacja podatkowa wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, spadkobiercy w ramach nabytego spadku po zmarłej A. nie uzyskali żadnych pieniędzy z tytułu odszkodowania, które za wywłaszczoną część nieruchomości otrzymała A. Pozostawione przez zmarłą gospodarstwo wymaga modernizacji, budynki gospodarcze remontów kapitalnych, natomiast grunty melioracji wodnych i agrotechnicznych, poprawy dojazdu do ich niektórych części itp.

Składającym wniosek nie jest wiadomym na co zostały przeznaczone przez A. pieniądze za odszkodowanie. Na pewno część z nich została zainwestowana w adaptację i modernizację budynku mieszkalnego i poprawę komfortu zamieszkania. Inna część została zainwestowana w gospodarstwo rolne. Szczegóły na ten temat, jak i wysokości kwot nie są spadkobiercom znane. A. nie informowała nikogo na ten temat.

Z tytułu odszkodowania za przejęty przez gminę grunt pod inwestycję drogową spadkobiercy nie uzyskali żadnego dochodu, w związku z czym nie powinni z tego tytułu płacić żadnego podatku. Podobnie przedstawia się sprawa zasądzonego przez Sąd odszkodowania od Spółki z o.o. W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że podatek od tych odszkodowań jak również od darowizn nie powinien go dotyczyć, gdyż z tego tytułu nie uzyskał żadnych dochodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 86) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa ani chwili (daty) otwarcia spadku, ani jego przedmiotu, należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. Natomiast momentem decydującym o składnikach masy spadkowej w konkretnym wypadku jest chwila otwarcia spadku, o której stanowi art. 924 Kodeksu cywilnego. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że obydwa świadczenia pieniężne, tj. odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość oraz odszkodowanie za urządzenia energetyczne jako wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości zostały przyznane i wypłacone spadkodawczyni. Co oznacza, że w sytuacji, w której środki te istniałyby w dacie otwarcia spadku, to wówczas wchodziłby one w skład masy spadkowej, a ich nabycie przez Wnioskodawcę podlegałoby, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Biorąc zatem pod uwagę przedstawione we wniosku stany faktyczne, z których wynika, że spadkodawczyni nie pozostawiła ani pieniędzy, ani też informacji, co z nimi zrobiła Wnioskodawca nie mógł nabyć ww. kwot tytułem dziedziczenia, a co za tym idzie w sprawie nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe. W związku z powyższym na Wnioskodawcy jako spadkobiercy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.