ILPB2/4515-1-16/15-3/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 lutego 2015 r. (data wpływu 27 lutego 2015 r.), uzupełnionym w dniu 27 maja 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 27 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Stan faktyczny.

W maju 2011 r. Wnioskodawczyni zaciągnęła (na zakup swojego mieszkania) wraz z rodzicami, kredyt hipoteczny w banku z datą otwarcia od 2 sierpnia 2011 r., ze spłatą do 6 kwietnia 2021 r., w związku z czym stali się współkredytobiorcami zobowiązanymi do spłaty kredytu. Jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego zakupionego ze środków bankowych jest Wnioskodawczyni (akt notarialny z dnia 13 września 2012 r.)

Mając na uwadze brak możliwości samodzielnego spłacania kredytu, spłacają go rodzice przekazując na wspólne konto bankowe (którego założenie towarzyszyło zawarciu umowy kredytu) co miesiąc kwotę niezbędną do pokrycia wymaganej raty. Zgodnie z sugestią pracowników urzędu skarbowego, wedle której poszczególne kwoty przelewów należy traktować jako darowiznę na rzecz Wnioskodawczyni, raz na pół roku Zainteresowana dokonuje na druku SD-Z2 zgłoszeń o dokonaniu darowizn przez obojga rodziców.

Zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni rozważa ewentualną sprzedaż nieruchomości w trakcie trwania spłaty kredytu przez współkredytobiorców (rodziców osoby będącej właścicielem lokalu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Stan faktyczny.

1. Czy fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez dwóch współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawczyni) wiąże się z obowiązkiem podatkowym po stronie Wnioskodawczyni, określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u trzeciego kredytobiorcy i podlega obowiązkowi zgłoszenia nabycia majątku w drodze darowizny na formularzu SD-Z2.

Zdarzenie przyszłe.

2. Czy w przypadku sprzedaży lokalu nabytego na podstawie kredytu w czasie trwania kredytu, mając na uwadze fakt spłaty kredytu przez dwóch współkredytobiorców (rodziców), powoduje powstanie obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o spadkach i darowiznach. W przypadku odpowiedzi twierdzącej, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Ad. 1

Mając na uwadze treść art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) (kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych), należy uznać, ze w opisanym stanie faktycznym występuje solidarność dłużników (wszystkich współkredytobiorców).

W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani do wysokości całości długu, nie jego określonej części, zatem fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez każdego ze współkredytobiorców (tu: rodziców) nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego, powoduje natomiast zwolnienie z długu pozostałych dłużników (tu - córki).

Ad.2

W przypadku ewentualnej sprzedaży mieszkania w przyszłości analogicznie nie powinien powstać obowiązek podatkowy od spadków i darowizn z uwagi na fakt, iż kredyt, którym sfinansowany został zakup mieszkania, był spłacany przez rodziców jako dłużników zobowiązanych solidarnie do spłaty kredytu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w tym przepisie, tj. czynności prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne.

Artykuł 5 ww. ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, że w maju 2011 r. Wnioskodawczyni zaciągnęła (na zakup swojego mieszkania) wraz z rodzicami, kredyt hipoteczny w banku z datą otwarcia od 2 sierpnia 2011 r., ze spłatą do 6 kwietnia 2021 r., w związku z czym stali się współkredytobiorcami zobowiązanymi do spłaty kredytu. Jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego zakupionego ze środków bankowych jest Wnioskodawczyni (akt notarialny z dnia 13 września 2012 r.)

Mając na uwadze brak możliwości samodzielnego spłacania kredytu, spłacają go rodzice przekazując na wspólne konto bankowe (którego założenie towarzyszyło zawarciu umowy kredytu) co miesiąc kwotę niezbędną do pokrycia wymaganej raty.

Na tle powyższego zauważyć należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii, czy spłata rat kredytu przez rodziców rodzi po stronie Zainteresowanej obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Przepisy analizowanej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Z treści wniosku wynika, że stronami zawartej umowy kredytowej oprócz Wnioskodawczyni są również jej rodzice. Wobec tego przy rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy należy także zwrócić uwagę na postanowienia art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że jeżeli rodzice Wnioskodawczyni będący współkredytobiorcami dokonują spłaty kredytu, to w przypadku spłaty nawet całości zobowiązania wynikającego z zawartej umowy kredytu, na Wnioskodawczyni jako współkredytobiorcy nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Tym samym na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2 do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Późniejsza sprzedaż mieszkania w trakcie trwania spłaty rat kredytu i otrzymanie przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych ze sprzedaży nie spowoduje powstania obowiązku w podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.