ILPB2/4515-1-11/15-3/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 maja 2015 r. (data wpływu 4 maja 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 3 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi aktualnie jednoosobową działalność gospodarczą. Ojciec Wnioskodawcy (dalej jako: Darczyńca) prowadzi również jednoosobową działalność gospodarczą o przeważającym profilu działalności oznaczonym kodem PKD 68.20.Z - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W swojej działalność skupia się na wynajmie trzech nieruchomości, do których przysługuje mu prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego.

Wnioskodawca ma otrzymać w drodze darowizny zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym z zobowiązań, które wchodzą w skład jednoosobowej działalności gospodarczej Darczyńcy. Prowadzona przez Darczyńcę działalność gospodarcza w sposób organizacyjny polega na tym, że każda z nieruchomości jest w pełni wyodrębnionym w ramach struktury organizacyjnej działalności Darczyńcy oddziałem. W szczególności każda z nieruchomości ma odrębnego zarządcę. Zarządcy ci wykonują czynności związane z najmem takie jak: wydanie nieruchomości najemcy, usługi porządkowe, kontrola stanu technicznego nieruchomości, obsługa techniczna w zakresie napraw i remontów, itp.

Dla każdej z nieruchomości Darczyńca posiada osobne umowy na dostawę energii elektrycznej, gazu, wody, odprowadzenie ścieków, ochrona obiektu. Również do każdej nieruchomości przypisane są odrębne zobowiązania wynikające z umowy cywilnoprawnej zawartej z zarządcą każdej z nieruchomości. Działalność gospodarcza Darczyńcy została zatem podzielona w sposób organizacyjny, funkcjonalny i finansowy na trzy części, z których każda posiada przymioty do prowadzenia takiej działalności samodzielnie, w oderwaniu od pozostałych części.

Darczyńca posiada również dla każdego z oddziałów osobne konta bankowe. Ponadto poza księgowością prowadzoną dla całej działalności, dla każdego oddziału odrębnie jest prowadzona ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych, co umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązania każdego z oddziałów. W chwili obecnej Darczyńca nie zawierał umów o pracę z pracownikami, którzy przypisani byliby wyłącznie do tylko jednej z nieruchomości (oddziałów) i takich umów również nie zamierza zawierać w przyszłości. Darczyńca jest obecnie pracodawcą, lecz jedynie dla osób, które są aktualnie na zwolnieniach lub urlopach macierzyńskich.

Zamiarem Darczyńcy jest przekazanie w drodze darowizny na rzecz Wnioskodawcy jednego z oddziałów składających się ze składników materialnych i niematerialnych, w tym z zobowiązań. W skład darowizny będą wchodziły nieruchomość położona w danej miejscowości oraz wszystkie umowy z dostawcami usług i zarządcami każdej z nieruchomości. Wobec braku pracowników przypisanych do jednej z nieruchomości przedmiotem darowizny nie będą stosunki pracy.

Po przeprowadzeniu transakcji, przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy będzie nadal najem nieruchomości przy wykorzystaniu otrzymanych składników majątkowych, zachowana zostanie zatem ciągłość i kontynuacja działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością. Przedmiotem natomiast działalności gospodarczej Darczyńcy będzie wynajem i zarządzanie nieruchomością położoną w (...). W efekcie umów darowizn Darczyńcy na rzecz Wnioskodawcy i jego brata dojdzie zatem do podziału aktualnej działalności Darczyńcy na trzy części z, których każda prowadzić będzie odrębnie i całkowicie działalność w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością. Samodzielność taka i wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne występuje jednak już obecnie, w chwili przed dokonaniem planowanych umów darowizny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w świetle art. 2 pkt 27e ustawy o VAT wydzielony zespół składników majątkowych z jednoosobowej działalności gospodarczej Darczyńcy, który będzie podlegał przekazaniu w drodze darowizny na rzecz m.in. Wnioskodawcy będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w związku z tym transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

2. Czy w razie pozytywnej interpretacji w zakresie pytania 1 dojdzie do opodatkowania czynności darowizny podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez Wnioskodawcę długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy przenoszonych w drodze Umowy darowizny.

3. Czy otrzymana darowizna przez Wnioskodawcę zgodnie z opisanym zdarzeniem przyszłym będzie podlegała opodatkowaniu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Tutejszy organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2 - w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w odniesieniu do pytania nr 1 - w zakresie podatku od towarów i usług oraz pytania nr 3 - w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku zakwalifikowania składników majątkowych i niemajątkowych, w tym zobowiązań jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa, opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej podlegać będzie umowa darowizny w części dotyczącej przejęcia przez Wnioskodawcę długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia z opodatkowania tym podatkiem m.in. czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług (lub zwolniona z podatku od towarów i usług, z małymi wyjątkami).

Skoro przeniesienie własności zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie będzie w ogóle wchodziło w zakres ustawy o VAT, to należy przyjąć, że zastosowanie znajdzie ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak wynika z treści art. 1 ust. 1 lit. d ustawy o p.c.c., obowiązek podatkowy w odniesieniu do umowy darowizny powstaje jedynie w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Jeżeli przedmiot czynności zostanie zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, to - z definicji - zbywany zespół składników materialnych i niematerialnych będzie zawierał w sobie również zobowiązania, związane z działalnością tej zorganizowanej części. Skoro zatem zobowiązania są częścią składową zorganizowanej części przedsiębiorstwa, powstanie dla Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejętych zobowiązań co do sporządzenia zarówno odpowiedniej deklaracji podatkowej, jak i odprowadzenia podatku według właściwej stawki.

W związku z powyższym w przypadku zakwalifikowania składników majątkowych i niemajątkowych w tym zobowiązań jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa, opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej podlegać będzie umowa darowizny w części dotyczącej przejętych długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 3 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na obdarowanym.

W myśl art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Tym samym, w świetle przywołanych okoliczności faktycznych i prawnych, umowa darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy - co do zasady - będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania stanowi przy umowie darowizny - wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Jednakże w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, jest wyłączona od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Przepis ten - art. 2 pkt 4 - ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Z jego treści wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

W związku z tym podkreślić należy, że aby odpowiedź na sformułowane we wniosku pytanie w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i czy korzystała ze zwolnienia od tego podatku, gdyż ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując należy stwierdzić, że tutejszy Organ nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy opisana umowa darowizny zostanie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji, jeżeli przeniesienie własności zorganizowanej części przedsiębiorstwa - jak twierdzi Wnioskodawca - nie będzie w ogóle wchodziło w zakres ustawy o VAT, to przedmiotowa umowa darowizny, w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.