ILPB2/4511-1-906/15-4/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2015 r. (data wpływu 18 września 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 18 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 6 listopada 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane w dniu 6 listopada 2015 r., skutecznie doręczono w dniu 9 listopada 2015 r. W dniu 16 listopada 2015 r. wpłynęła do tut. Organu odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W celu zmniejszenia zaległości czynszowych Wnioskodawca wprowadził program, który pozwala osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej, na odpracowanie zaległości czynszowych i opłat eksploatacyjnych z tytułu najmu lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie gminy lub z tytułu bezumownego ich zajmowania (po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy najmu). Zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przez opłaty eksploatacyjne należy rozumieć indywidualnie naliczone opłaty za dostawy do lokalu: energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych.

Z najemcami lub bezumownymi użytkownikami lokali, zobowiązanymi do zapłaty zaległości zawierana jest umowa przewidująca zgodnie z art. 659 § 2 i art. 453 ustawy - Kodeks Cywilny, możliwość zapłaty czynszu i opłat eksploatacyjnych za zgodą Wynajmującego, także w formie świadczenia rzeczowego, polegającego na świadczeniu na rzecz gminy różnego rodzaju prac porządkowych, usługowych i remontowych. Następnie w umowie ustalony zostaje rodzaj pracy, termin jej wykonania oraz wysokość zadłużenia, jakie w wyniku pracy byłaby spłacone.

Program odpracowania zaległości czynszowych realizuje Wnioskodawca, który prowadzi działalność na podstawie Statutu nadanego Uchwałą Rady Miasta z dnia 31 marca 2006 r. w sprawie nadania statutu Wnioskodawcy. Przedmiotem prowadzonej działalności jest między innymi zarządzanie mieszkaniowym zasobem gminy obejmujące pobieranie czynszu i opłat eksploatacyjnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy u najemców lub osób zajmujących lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, w związku z odpracowywaniem przez nich zaległości z tytułu opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu, a jeśli tak - czy Wnioskodawca jako płatnik, zobowiązany będzie do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne, a tym samym świadczenie rzeczowe zastępujące płatność pieniężną nie stanowi źródła przychodów, a zatem płatnik nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy. Także na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez dłużnika zaległych opłat czynszowych w miejsce wykonywania, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Natomiast w myśl art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Ma tu zastosowanie instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasało przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty czynszu), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, Wnioskodawca wprowadził program, który pozwala osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej, na odpracowanie zaległości czynszowych i opłat eksploatacyjnych z tytułu najmu lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie gminy lub z tytułu bezumownego ich zajmowania (po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy najmu). Z osobami zobowiązanymi do zapłaty zaległości zawierane są umowy przewidujące zgodnie z art. 659 § 2 i art. 453 Kodeksu cywilnego, możliwość zapłaty czynszu i opłat eksploatacyjnych, za zgodą Wynajmującego, także w formie świadczenia rzeczowego, polegającego na świadczeniu na rzecz gminy różnego rodzaju prac porządkowych, usługowych i remontowych.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, uznać należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania uznać, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz przytoczone wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że po stronie najemców, jak również osób zajmujących lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w związku z odpracowywaniem przez nich zaległości z tytułu opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu, a co za tym idzie na Wnioskodawcy, jako płatniku, nie będzie ciążył obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.