ILPB2/4511-1-791/15-3/WM - Ustalenie skutków dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce kapitałowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 21 sierpnia 2015 r. (data wpływu: 24 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce kapitałowej - jest prawidłowe.

W dniu 24 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków automatycznego i dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce kapitałowej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej także jako: Wspólnik) jest osobą fizyczną, podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Zainteresowany pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje wspólność majątkowa. Wnioskodawca jest jednym z udziałowców spółki kapitałowej, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Spółka zależna).

Spółka zależna podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania, w Polsce.

W celu zapewnienia Spółce zależnej odpowiednich środków, Spółka zależna zostanie dokapitalizowana przez Wnioskodawcę. W związku z powyższym, w takiej sytuacji dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki zależnej, które nastąpi poprzez objęcie przez Wnioskodawcę nowych udziałów wyemitowanych przez Spółkę zależną w zamian za wkłady pieniężne. Planowane jest przy tym, że zgodnie z odpowiednim oświadczeniem Zainteresowanego o wniesieniu wkładu pieniężnego do Spółki zależnej cena nabycia nowych udziałów w Spółce zależnej określona zostanie w kwocie wyższej od ich wartości nominalnej, tj. wartość nominalna nowych udziałów wyemitowanych przez Spółkę zależną będzie niższa niż kwota faktycznie wpłacona przez Wnioskodawcę (jako wkład pieniężny) do Spółki zależnej.

Jednocześnie nadwyżka kwoty faktycznie wpłaconej do Spółki zależnej stanowić będzie nadwyżkę ponad wartość nominalną dokonanego podwyższenia kapitału zakładowego (tzw. agio), która, zgodnie z przepisami prawa spółek handlowych, będzie przekazana na kapitał zapasowy Spółki zależnej. Powyższe zostanie potwierdzone we właściwym oświadczeniu Wnioskodawcy o objęciu nowych udziałów, jak również w odpowiedniej uchwale o zmianie umowy Spółki zależnej.

Nie jest wykluczone, że w przyszłości udziały w Spółce zależnej należące do Wnioskodawcy zostaną umorzone za wynagrodzeniem, przy czym umorzenie może przyjąć postać umorzenia automatycznego lub umorzenia dobrowolnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w przypadku umorzenia automatycznego za wynagrodzeniem udziałów w Spółce zależnej należących do Wnioskodawcy, będzie On zobowiązany do rozpoznania przychodu podatkowego w wysokości nadwyżki wynagrodzenia otrzymanego za umarzane udziały ponad wartość wydatków poniesionych na nabycie tych udziałów obejmujących m.in. kwotę faktycznie wpłaconą do Spółki zależnej w związku z planowanym objęciem przez Wnioskodawcę nowych udziałów w Spółce zależnej, w tym również kwotę stanowiącą tzw. agio, przelaną na kapitał zapasowy Spółki zależnej.

2. Czy prawidłowe jest stanowisko Zainteresowanego, że w przypadku zbycia przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce zależnej na rzecz Spółki zależnej w celu ich umorzenia dobrowolnego za wynagrodzeniem będzie On zobowiązany do rozpoznania przychodu podatkowego w wysokości wynagrodzenia otrzymanego za udziały zbyte w celu umorzenia, a jednocześnie będzie uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w wysokości wydatków poniesionych na nabycie tych udziałów obejmujących m.in. kwotę faktycznie wpłaconą do Spółki zależnej w związku z planowanym objęciem przez Wnioskodawcę nowych udziałów w Spółce zależnej, w tym również kwotę stanowiącą tzw. agio, przelaną na kapitał zapasowy Spółki zależnej.

Tut. Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na cytowane wyżej pytanie drugie, natomiast w zakresie pytania pierwszego 19 listopada 2015 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/4511-1-791/15-2/WM.

Zdaniem Wnioskodawcy - w odniesieniu do pytania drugiego - w przypadku zbycia przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce zależnej w celu ich dobrowolnego umorzenia za wynagrodzeniem będzie On zobowiązany do rozpoznania przychodu w wysokości wynagrodzenia otrzymanego za umarzane udziały, a jednocześnie będzie uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w wysokości wydatków poniesionych na nabycie tych udziałów obejmujących m.in. kwotę faktycznie wpłaconą do Spółki zależnej w związku z planowanym objęciem przez Wnioskodawcę nowych udziałów w Spółce zależnej, w tym również kwotę stanowiącą tzw. agio, przelaną na kapitał zapasowy Spółki zależnej.

Na wstępie należy wskazać, że umorzenie dobrowolne dokonywane jest za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę. W konsekwencji w przypadku umorzenia dobrowolnego w pierwszej kolejności dochodzi do nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia (art. 200 Kodeksu spółek handlowych), a dopiero w dalszej kolejności do umorzenia tych udziałów.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, do zbycia udziałów w celu umorzenia należy stosować przepisy dotyczące odpłatnego zbycia udziałów (tak przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 3 stycznia 2014 r. sygn. ITPB1/415-1015/13/HD).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o p.d.o.f., za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o p.d.o.f., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych: wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Pojęcie wydatków na objęcie lub nabycie udziałów zawarte w powyższym przepisie nie zostało zdefiniowane w przepisach podatkowych. W praktyce organów podatkowych oraz orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowane jest jednak stanowisko, zgodnie z którym użycie przez ustawodawcę określenia "wydatki na nabycie" oznacza faktycznie poniesione przez podatnika wydatki (fizycznie wydatkowane środki) w związku z objęciem tego prawa.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych wydanych w imieniu Ministra Finansów:

* interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 28 maja 2013 r. (sygn. ILPB2/415-250/13-2/AMN), w której organ stwierdził, że: "pojęcie wydatków na objęcie lub nabycie udziałów w spółce nie zostało zdefiniowane w przepisach podatkowych. Niemniej jednak poprzez określenie "wydatki na nabycie" należy rozumieć wszelkie koszty bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów. Do typowych kosztów warunkujących nabycie udziałów zalicza się zapłaconą cenę udziałów oraz inne koszty bezpośrednio związane z tym zakupem";

* interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 czerwca 2011 r. (sygn. IBPBI/1/415-361/11/AB), zgodnie z którą przez wydatek: "należy rozumieć sumę, która ma być wydana albo sumę wydaną na coś" (zob. Słownik Współczesnego Języka Polskiego pod red. Bogusława Dunaja, Warszawa 1996, s. 1200). Definicja wyrazu "wydatek" wskazuje, że oznacza on faktycznie wydaną sumę pieniędzy, wskazuje na konieczność uszczuplenia majątku w celu pozyskania określonego dobra (rzecz, prawo). "Wydatek" może również dotyczyć sytuacji, gdy uszczuplenie majątku następuje w innej postaci niż środki finansowe, np. rzeczy".

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca pragnie wskazać, że zgodnie z przedstawionym na wstępie opisem zdarzenia przyszłego Zainteresowany planuje wniesienie do Spółki zależnej wkładu pieniężnego, którego wartość w części zostanie przeznaczona na podniesienie kapitału zakładowego Spółki zależnej, natomiast w pozostałej części, stanowiącej nadwyżkę ponad wartość nominalną dokonanego podwyższenia kapitału zakładowego, zostanie przekazana na kapitał zapasowy Spółki zależnej.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie podkreślić, że stosownie do art. 154 § 3 k.s.h., udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego. Wskazany przepis ustanawia zasadę, zgodnie z którą udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie można obejmować poniżej jego wartości nominalnej, jakkolwiek dopuszczalna jest sytuacja, w której udział objęty będzie po cenie wyższej od jego wartości nominalnej (w takim przypadku nadwyżka ponad wartość nominalną dokonanego podwyższenia kapitału zakładowego (tzw. agio), jest przekazywana na kapitał zapasowy).

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że zapłacona przez Wnioskodawcę cena nabycia nowych udziałów w Spółce zależnej (na którą złoży się m.in. suma wartości nominalnej tych udziałów oraz agio), zgodnie z powyższym opisem, składać się będzie na łączną kwotę wydatków faktycznie poniesionych przez Wnioskodawcę na objęcie / nabycie tych udziałów w Spółce zależnej.

W konsekwencji, w przypadku późniejszego zbycia przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce zależnej w celu umorzenia i uzyskania z tego tytułu wynagrodzenia, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu w wysokości otrzymanego wynagrodzenia, a jednoczenie będzie uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w wysokości łącznej kwoty wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na objęcie / nabycie tych udziałów w Spółce zależnej, obejmujących kwotę agio przekazaną na kapitał zapasowy Spółki zależnej.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów w Spółce zależnej w celu ich umorzenia dobrowolnego za wynagrodzeniem, Zainteresowany będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu w wysokości wynagrodzenia otrzymanego za umarzone udziały oraz będzie uprawniony do rozpoznania kosztów w wysokości wydatków poniesionych na nabycie tych udziałów, obejmujących wartość nominalną tych udziałów oraz agio.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Zainteresowanego interpretacji indywidualnych organów podatkowych należy stwierdzić, że wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.