ILPB2/4511-1-597/16-4/ES - PIT w zakresie ulgi rehabilitacyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 kwietnia 2016 r. (data wpływu 27 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 maja 2016 r. (data wpływu: 10 maja 2016 r., 11 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną od 36-go roku życia, posiadającą od tego czasu umiarkowany stopień niepełnosprawności. Aktualnie Zainteresowany posiada kolejne orzeczenie wydane przez Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności na okres od 1 grudnia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. Upośledzenia narządu ruchu, z którymi boryka się Wnioskodawca dotyczą głównie problemów związanych z kręgosłupem oraz lewym kolanem. Z powodu niepełnosprawności ma kłopoty ze schylaniem się, klękaniem, dźwiganiem ciężkich rzeczy, a tym bardziej obsługiwaniem pieca węglowego.

W chwili obecnej Zainteresowany mieszka w domu jednorodzinnym z tradycyjnym ogrzewaniem c.o. na węgiel. Ponadto miejsce składowania opału znajduje się poza budynkiem, w którym znajduje się kotłownia. W związku z tym codzienna praca związana z opaleniem domu, polegająca na przyniesieniu węgla we wiadrach, drewna na rozpałkę, a także wyniesieniu popiołu jest dla Wnioskodawcy bardzo uciążliwa ze względu na stan zdrowia. Prace te w okresie grzewczym Zainteresowany musi wykonywać codziennie. Tym bardziej, że w domu zamieszkuje tylko z małżonką, która również ma problemy z kręgosłupem i nie może dźwigać.

W związku z powyższym Zainteresowany zamierza dokonać zakupu elektrycznego pieca c.o., który znacznie ułatwi Wnioskodawcy czynności życiowe, z którymi boryka się każdego dnia, w związku z istniejącą niepełnosprawnością.

Zmiana systemu ogrzewania budynku mieszkalnego pozwoli Zainteresowanemu na uniknięcie uciążliwej obsługi pieców węglowych, związanych z dźwiganiem i noszeniem ciężarów, schylaniem się, co przy schorzeniach narządów ruchu jest dla Wnioskodawcy dużym problemem.

Szacunkowy koszt zakupu elektrycznego pieca c.o. to 3 500 zł.

Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, że zakup pieca elektrycznego nie będzie sfinansowany z żadnych środków, ani też zwrócony w jakiejkolwiek innej formie. Powyższe wydatki będą stanowiły wydatki na przystosowanie budynku mieszkalnego, jak i jego wyposażenie odpowiadające indywidualnym potrzebom wynikającym z niepełnosprawności Zainteresowanego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy rozliczając się za rok podatkowy 2016 r. Wnioskodawca będzie mógł w ramach ulgi rehabilitacyjnej, odliczyć od osiągniętego dochodu w 2016 r., zakup elektrycznego pieca c.o. do budynku mieszkalnego, w związku z ułatwieniem czynności życiowych korzystając z ulgi rehabilitacyjnej, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 oraz art. 26 ust. 7a pkt 1, 7b, 7c, 7d, 7e, 7f, 7g, 7 h ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

2. Czy możliwym do odliczenia będzie cały poniesiony wydatek, czy istnieją jakieś limity, które wskazują do jakiej wysokości Zainteresowany może dokonać tego odliczenia.

3. Czy należy udokumentować poniesiony wydatek, jeżeli tak to w jakiej formie, czy faktura zakupu wystawiona na osobę niepełnosprawną będzie wystarczająca.

Zdaniem Wnioskodawcy - w odniesieniu do pytania nr 1 - będzie mógł skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 oraz art. 26 ust. 7a pkt 1, 7b, 7c, 7d, 7e, 7f, 7g, 7 h ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), tzn. będzie mógł odliczyć od dochodu kwotę z tytułu wydatków poniesionych w 2016 r. na nabycie elektrycznego pieca c.o. zakupionego w związku z ułatwieniem czynności życiowych związanych z ogrzewaniem budynku mieszkalnego.

W odniesieniu do pytania nr 2 - wskazując na art. 26 ust. 1 pkt 6 oraz art. 26 ust. 7a pkt 1, 7b, 7c, 7d, 7e, 7f, 7g, 7 h ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) Wnioskodawca uważa, że wydatek na zakup elektrycznego pieca c.o. jest wydatkiem nielimitowanym należącym do wydatków poniesionych na: adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Wobec powyższego odliczeniu podlega cała wydatkowana kwota, więc jeśli poniesie koszt 3 500 zł, to całą tę kwotę Zainteresowany będzie mógł odliczyć od dochodu w rozliczeniu rocznym za 2016 r.

Natomiast, w odniesieniu do pytania nr 3 - Wnioskodawca uważa, że poniesienie wydatku na zakup elektrycznego pieca c.o. musi być potwierdzone dokumentem i na żądanie urzędu skarbowego podatnik powinien przedstawić ów dokument stwierdzający, że taki wydatek został poniesiony. A więc dokumentacja jest niezbędna w momencie, gdy urząd skarbowy będzie chciał sprawdzić, czy wykazane przez małżonków w rozliczeniu kwoty, są zgodne z faktycznie poniesionymi wydatkami oraz w celu ustalenia wysokości faktycznie poniesionego kosztu.

Wnioskodawca nadmienił, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że wysokość wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.

Jeżeli więc Zainteresowany poniesie taki koszt, będzie posiadał faktury VAT wystawione na dane Wnioskodawcy - spełni m.in. przesłanki ustawowe co do możliwości skorzystania z odliczenia od dochodu w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenie przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustaw z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e i art. 30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4a i 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Zgodnie z przepisem art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Jak stanowi art. 26 ust. 7b ww. ustawy, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d analizowanej ustawy, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

Stosownie do art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy, wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty - w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.

Wydatki na cele określone w ust. 1 podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie - art. 26 ust. 13a.

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a cyt. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje dokonać zakupu elektrycznego pieca c.o., który znacznie ułatwi Zainteresowanemu czynności życiowe, w związku z istniejącą u Wnioskodawcy niepełnosprawnością (schorzenia narządów ruchu). Koszt zakupu pieca do c.o. będzie stanowił wydatek na przystosowanie budynku mieszkalnego jak i jego wyposażenie odpowiadające indywidualnym potrzebom wynikającym z niepełnosprawności Wnioskodawcy. Ponadto wyjaśniono, że zakup owego pieca nie będzie sfinansowany z żadnych środków, ani też zwrócony w jakiejkolwiek innej formie.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że warunkiem odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne zgodnie z art. 26 ust. 7 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, m.in. posiadanie przez osobę, która poniosła wydatek lub osobę będącą na utrzymaniu podatnika, orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności.

W dalszej kolejności należy wskazać, że rozpatrując czy planowany wydatek wymieniony w zdarzeniu przyszłym, tj. wydatek z tytułu zakupu elektrycznego pieca do c.o. mieści się w pojęciu adaptacji i wyposażenia mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, należy ustalić znaczenia użytych w przepisie pojęć adaptacja i wyposażenie.

Zgodnie z językowym znaczeniem termin: adaptacja to przystosowanie do innego użytku, przerobienie dla nadania innego charakteru, np. w budownictwie przeróbka budynku (Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1994). Natomiast wyposażenie to urządzenia potrzebne do prawidłowego funkcjonowania czegoś.

Adaptacją mieszkania jest zatem przeróbka, mająca mu nadać inny charakter, przystosować do innego użytku, natomiast wyposażenie mieszkania - to przydanie mu rzeczowych elementów zwiększających jego walory użytkowe. Zatem adaptacja i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie w tym lokalu (budynku), biorąc pod uwagę rodzaj niepełnosprawności. Stąd też w przypadku każdego niepełnosprawnego, wydatki na adaptację i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego mogą być inne, gdyż powinny odzwierciedlać potrzeby wynikające z niepełnosprawności.

Dokonując wykładni zawartego w art. 26 ust. 7a pkt 1 u.p.d.o.f. pojęcia adaptacji i wyposażenia mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności wskazać należy, iż w doktrynie zwraca się uwagę, że przez adaptację i wyposażenie, o których mowa w powyższym przepisie, należy rozumieć takie przystosowanie mieszkania (budynku), które umożliwia lub ułatwia życie w nim osobie niepełnosprawnej (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Lex, 2010, wyd. II). Należy zwrócić uwagę, że pojęcie "adaptacja" rozumieć należy jako "przystosowanie", które jednak niekoniecznie oznaczać musi "ulepszenie", czy "przekształcenie" zaistniałego stanu rzeczy - w tym przypadku warunków mieszkaniowych dla potrzeb osoby niepełnosprawnej - wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 29 czerwca 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 667/11.

Tak więc na gruncie rozpatrywanej sprawy zakwalifikowanie - poniesionego wydatku w postaci, kosztu zakupu elektrycznego pieca do c.o. do wydatków podlegających odliczeniu w ramach ulgi na cele rehabilitacyjne oraz związanych z ułatwieniem czynności życiowych - wydaje się uzasadnione.

W ocenie tut. Organu ww. wydatek stanowi zarówno wydatek na przystosowanie budynku mieszkalnego jak i jego wyposażenie odpowiadające potrzebom wynikającym z niepełnosprawności Wnioskodawcy. Jak sam Zainteresowany wskazał w treści wniosku, że przedmiotowy wydatek zostanie poniesiony stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

W podobnej sprawie wypowiedział się również NSA w Szczecinie w wyroku z dnia 10 kwietnia 1997 r., sygn. akt SA/Sz 696/96, w którym stwierdził dokonanie adaptacji mieszkania do innych potrzeb i jego wyposażenie w nowe elementy rzeczowe ma - dla uznania wydatków poniesionych na nie za wydatki na cele rehabilitacyjne - znaczenie tylko o tyle, o ile u podstaw takiej adaptacji lub wyposażenia leżą potrzeby wynikające z niepełnosprawności podatnika lub osoby pozostającej na jego utrzymaniu. Za trafny uznać należy pogląd wyrażony w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że wydatek związany z zastąpieniem ogrzewania piecowego ogrzewaniem centralnym gazowym jest wydatkiem poniesionym na modernizację mieszkania, czyli na jego unowocześnienie, przy czym między pojęciem modernizacji a pojęciem adaptacji lub wyposażenia mieszkania nie można stawiać znaku równości. Nie oznacza to jednak wcale, że unowocześnienie (modernizacja) mieszkania np. przez zmianę systemu ogrzewania nie może być równoznaczne z przystosowaniem (adaptacją) tego mieszkania lub jego wyposażeniem w konstrukcje czy też urządzenia podyktowane potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności. Coś, co dla podatnika pełnosprawnego stanowi tylko unowocześnienie jego mieszkania, dla podatnika niepełnosprawnego może stanowić przystosowanie tego mieszkania lub jego wyposażenie podyktowane jego potrzebami jako osoby niepełnosprawnej. O tym zatem, czy wyposażenie lokalu mieszkalnego w określone urządzenia (np. w ogrzewanie elektryczne lub gazowe zamiast dotychczasowego tradycyjnego ogrzewania węglowego) stanowi tylko jego modernizację, czy też jest podyktowane celami rehabilitacyjnymi, decydują potrzeby podatnika (lub osoby pozostającej na jego utrzymaniu) wynikające z jego niepełnosprawności. Ocena zatem, czy dany wydatek "mieszkaniowy" jest podyktowany tylko potrzebą remontu mieszkania (zachowania jego dotychczasowej substancji) lub jego modernizacją/unowocześnieniem/ czy też potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności podatnika lub osoby pozostającej na jego utrzymaniu i zmierza do zaspokojenia tych potrzeb, powinna się dokonać nie tylko przez ocenę charakteru zmian dokonanych w szeroko rozumianej substancji mieszkaniowej, ale przede wszystkim przez pryzmat potrzeb, którymi zmiany te zostały podyktowane. Analogiczny pogląd wyraził również WSA w Łodzi w wyroku z dnia 6 września 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 547/11.

Reasumując; planowany wydatek związany z zakupem elektrycznego pieca centralnego ogrzewania Wnioskodawca będzie miał prawo odliczyć od dochodu w ramach, tzw. ulgi rehabilitacyjnej jako wydatek, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w rocznym zeznaniu podatkowym za 2016 r.

Podkreślić jednak należy, że pozytywną przesłanką przemawiającą za możliwością skorzystania z odliczenia jest fakt, że wydatek na zakup przedmiotowego pieca zostanie poniesiony stosownie do potrzeb wynikających ze stopnia niepełnosprawności Zainteresowanego. Należy podkreślić, że ów wydatek jest nielimitowany jednakże niezbędny jest dokument potwierdzający jego poniesienie przez Wnioskodawcę. W takim przypadku faktura zakupu wystawiona na osobę niepełnosprawną będzie wystarczająca.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.