ILPB2/4511-1-152/16-4/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2016 r. (data wpływu 2 lutego 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 kwietnia 2016 r. (data wpływu 11 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 2 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 5 kwietnia 2016 r. nr ILPB2/4511-1-152/16-2/MK Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 5 kwietnia 2016 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 8 kwietnia 2016 r.), zaś w dniu 11 kwietnia 2016 r. (data nadania 8 kwietnia 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 sierpnia 2014 r. Zarząd Banku przyjął program optymalizacji zatrudnienia na lata 2014-2016. Powyższy program skutkować miał zmniejszeniem zatrudnienia i rozwiązywaniem umów o pracę z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników. Celem wykonania przyjętego programu redukcji zatrudnienia w dniu 19 września 2014 r. pomiędzy Bankiem, a podmiotami uprawnionymi do reprezentowania organizacji związkowych zawarte zostało Porozumienie w sprawie Programu dobrowolnych odejść oraz programu wsparcia pracowników (Porozumienie).

Do realizowanego Programu dobrowolnych odejść przystąpić mógł pracownik zatrudniony na czas nieokreślony, z którym zawarto porozumienie w sprawie rozwiązania umowy o pracę w trybie i na zasadach określonych w porozumieniu (§ 1 pkt 4 Porozumienia).

Tryb przystąpienia do Programu dobrowolnych odejść uregulowano w § 2 Porozumienia, zgodnie z którym przystąpienie do Programu dobrowolnych odejść ma charakter dobrowolny i uzależnione jest od zgodnej woli pracownika i pracodawcy. Przystąpienie do PDO wymaga złożenia pisemnego wniosku o rozwiązanie umowy o pracę w trybie porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika. Wniosek winien być złożony w określonym terminie i wskazywać proponowany termin rozwiązania umowy o pracę, nie dłuższy niż okres wypowiedzenia danego pracownika. Za przystąpienie do Programu pracownikowi przysługują świadczenia pieniężne.

Katalog świadczeń pieniężnych zawarty w § 3 obejmuje:

* odprawę należną na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

* dodatkowe świadczenie pieniężne,

* odprawę emerytalną (jeżeli uprawniony pracownik nabył prawo do emerytury lub nabędzie prawo do emerytury, w tym emerytury częściowej, do dnia 31 grudnia 2015 r.),

* odszkodowanie z tytułu utracenia nagrody jubileuszowej (do której uprawniony pracownik nabyłby prawo w okresie 12 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy),

* odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy (jeżeli określony w indywidualnym porozumieniu termin rozwiązania stosunku pracy przypadałby przed zakończeniem przysługującego mu okresu wypowiedzenia).

Wysokość dodatkowego świadczenia pieniężnego określona została w § 5 Porozumienia.

W dniu 6 listopada 2014 r., w związku z objęciem Wnioskodawcy Programem dobrowolnych odejść, zawarł on z Bankiem Porozumienie w sprawie rozwiązania stosunku pracy. Na jego podstawie stosunek pracy Zainteresowanego został rozwiązany z dniem 31 sierpnia 2015 r., zgodnie z zapisami ustawy z dnia 13 marca 2003 r., o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Tytułem rekompensaty pracodawca zobowiązał się wypłacić mu w dniu rozwiązania stosunku pracy odszkodowanie obejmujące:

Od kwoty dodatkowego świadczenia pieniężnego została odprowadzona zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, a Wnioskodawca otrzymał kwotę odpowiednio umniejszoną.

Pismem z dnia 5 kwietnia 2016 r. wezwano Zainteresowanego do uzupełnienia wniosku o doprecyzowanie opisanego we wniosku stanu faktycznego przez jednoznaczne wskazanie:

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, że:

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wartość dodatkowego świadczenia pieniężnego, które zostało Wnioskodawcy wypłacone na podstawie porozumienia zbiorowego, tj. § 5 pkt 2 lit. a oraz b) Porozumienia w sprawie Programu dobrowolnych odejść oraz programu wsparcia pracowników jest wolna od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są:

" (...)

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Nadto, jak wynika z § 1 pkt 5 Porozumienia, jednorazowe dodatkowe świadczenie pieniężne otrzymane tytułem rozwiązania stosunku pracy, pracownikowi uczestniczącemu w Programie było przyznane tytułem odszkodowania za rozwiązanie z nim umowy o pracę.

Zgodnie z zapisami art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane tytułem odszkodowań, spełniające przesłanki wprowadzone w tym przepisie, tj. odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów.

Pierwszą ze wspomnianych przesłanek jest odszkodowawczy charakter otrzymanego świadczenia. W przedstawionym stanie rzeczy otrzymane przez Zainteresowanego świadczenie dodatkowe bez wątpienia ma właśnie taki charakter. Kwota, którą otrzymał Wnioskodawca miała bowiem na celu zadośćuczynić mu stratę spowodowaną brakiem możliwości osiągania wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy. Ponadto otrzymane odszkodowanie służyć miało zabezpieczeniu jego potrzeb życiowych, związanych z pozbawieniem go źródła dochodu, jakim było regularnie otrzymywane wynagrodzenie. Dlatego też w ocenie Wnioskodawcy fakt spełnienia pierwszej ze wspomnianych przesłanek, tj. odszkodowawczego charakteru otrzymanego świadczenia nie budzi wątpliwości i wynika zarówno ze stosowanego nazewnictwa jak i celu, któremu otrzymane świadczenie winno służyć.

Drugą ze wskazanych przesłanek jest przesłanka związana z aktem, na którego podstawie otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie zostało mu wypłacone. W świetle powyższego należy zwrócić uwagę na art. 9 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym jeżeli mowa o prawie pracy to rozumie się przez to zarówno przepisy Kodeksu pracy i opartych na nim ustaw i aktów wykonawczych jak i postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych. Jako, że przedmiotowe porozumienie, zatytułowane "Porozumienie w sprawie Programu Dobrowolnych Odejść oraz Programu Wsparcia Pracowników w Banku", miało na celu realizację przyjętego Programu optymalizacji zatrudnienia w latach 2014-2016 (co miało skutkować zmniejszeniem zatrudnienia i rozwiązywaniem umów o pracę z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników w rozumieniu ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników) to należy uznać, iż również przesłanka związana z charakterem prawnym podstawy jej wypłacania została spełniona, a zawarte w dniu 19 września 2014 r. Porozumienie w sprawie Programu dobrowolnych odejść oraz programu wsparcia pracowników zakwalifikowane powinno być jako jedno z wymienionych w art. 9 § 1 Kodeksu pracy - oparte na ustawie porozumienie zbiorowe.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że wartość dodatkowego świadczenia pieniężnego, które zostało mu wypłacone na podstawie porozumienia zbiorowego, tj. § 5 pkt 2 lit. a oraz b) Porozumienia w sprawie programu dobrowolnych Odejść oraz Programu Wsparcia Pracowników jest wolna od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Wnioskodawca uważa, że jest uprawniony do domagania się zwrotu nadpłaconej zaliczki na rzecz podatku dochodowego od osób fizycznych, a jest on uprawniony do domagania się zwrotu nadpłaconej zaliczki na rzecz podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 75 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Wartość dodatkowego świadczenia pieniężnego jest zdaniem Wnioskodawcy odszkodowaniem, które zostało mu wypłacone na podstawie porozumienia zbiorowego Programu dobrowolnych odejść, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 przywołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Na mocy aktualnie obowiązującej treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia pieniężnego będącego równowartością szkody majątkowej lub szkody na osobie.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że z dniem 31 sierpnia 2015 r. został rozwiązany stosunek pracy pomiędzy Wnioskodawcą, a pracodawcą. W związku z powyższym w dniu rozwiązania stosunku pracy pracodawca zobowiązał się wypłacić Zainteresowanemu dodatkowe świadczenie pieniężne stanowiące odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych opartych na ustawie regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który to przepis na mocy art. 14 ustawy zmieniającej m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do dochodów uzyskanych z tego tytułu od 1 stycznia 2014 r. Skoro bowiem, jak wskazuje Wnioskodawca, odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść oraz Programu Wsparcia Pracowników, którego wysokość lub zasady ustalania wypłacanych świadczeń wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy.

Reasumując, odszkodowanie (dodatkowe świadczenie pieniężne) wypłacone Wnioskodawcy na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść oraz Programu Wsparcia Pracowników Banku korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy znowelizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z opisanego we wniosku stanu faktycznego przedmiotowe porozumienie jest porozumieniem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.