ILPB2/4511-1-1364/15-2/DJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2015 r. (data wpływu 30 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W trakcie trwania związku małżeńskiego Wnioskodawca wraz z małżonką nabyli mieszkanie spółdzielcze lokatorskie. Zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 15 stycznia 2007 r. nastąpił rozwód małżonków, a dnia 17 marca 2015 r., Sąd wydał postanowienie o podział majątku wspólnego, na mocy którego zgodnie nastąpił podział majątku dorobkowego.

Podziału majątku małżonków dokonano w następujący sposób:

* Wnioskodawcy zostało przyznane mieszkanie spółdzielcze lokatorskie;

* Sąd zobowiązał Wnioskodawcę do spłaty pieniężnej w dwóch ratach na rzecz byłej małżonki:

* I rata - płatna w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia,

* II rata - płatna w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia.

Następnie w październiku 2015 r., zgodnie z aktem notarialnym z dnia 6 października 2015 r., Wnioskodawca dokonał nabycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego w drodze ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności lokalu na członka spółdzielni.

Z kolei w grudniu 2015 r., zgodnie z aktem notarialnym z dnia 21 grudnia 2015 r., dokonał sprzedaży odrębnej nieruchomości lokalowej by wykonać w całości postanowienie Sądu o podziale majątku. Wnioskodawca nie posiadał innej możliwości spłaty jak poprzez zbycie przedmiotowego lokalu.

Z ceny uzyskanej ze sprzedaży, która nastąpiła przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie, Wnioskodawca co do zasady zobowiązany jest do rozpoznawania przychodu w związku z otrzymanymi środkami pieniężnymi, który podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże w zaistniałej sytuacji nie osiąga przychodu ze sprzedaży w wysokości uzyskanej ceny sprzedaży bowiem niewątpliwie został obarczony, zgodnie z powołanym wyżej postanowieniem Sądu o podział majątku dorobkowego, kosztem spłaty byłej małżonki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy udokumentowane kwoty faktycznej spłaty na rzecz byłej małżonki wynikające z podziału majątku dorobkowego z tytułu wyrównania udziałów w majątku wspólnym mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego.

Zdaniem Wnioskodawcy - z osiągniętego przez Zainteresowanego przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości wchodzących w skład majątku dorobkowego Wnioskodawcy i małżonki (wspólność ustała na skutek podziału majątku dorobkowego) udokumentowane kwoty faktycznej spłaty na rzecz byłej małżonki powinny być uznane za koszty uzyskania przychodu, ponieważ mieszczą się w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca aby dokonać spłaty na rzecz byłej małżonki w terminie i kwotach wyznaczonych przez Sąd jest zmuszony podjąć wszelkie radykalne kroki, celem dotrzymania terminów spłat oraz zgromadzenia wymaganych środków pieniężnych. Dlatego dokonał sprzedaży lokalu mieszkalnego przyznanego Zainteresowanemu przez Sąd.

W ocenie Wnioskodawcy nie osiąga on realnego przychodu ze sprzedaży nieruchomości a tym samym przychód ten powinien być pomniejszony o kwotę faktycznie dokonanych i udokumentowanych spłat na rzecz byłej małżonki, zgodnie z powołanym wyżej postanowieniem Sądu o podział majątku dorobkowego. Koszt spłaty byłej małżonki stanowi koszt uzyskanego przychodu. Stąd też wymiar podatku może być naliczony od faktycznej sumy uzyskanego przychodu.

Nadto Wnioskodawca podaje, że chociaż Sąd przyznał Wnioskodawcy lokal mieszkalny, to była to nieruchomość nabyta w trakcie trwania małżeństwa - była dorobkiem wspólnym. Po podziale tego dorobku część wartości nieruchomości trafi do byłej małżonki bez żadnych skutków podatkowych. Natomiast Wnioskodawca musiał ponieść koszty ustanowienia odrębnej własności lokalu by móc dokonać sprzedaży przedmiotowego lokalu i jeszcze przy spłacie byłej małżonki jest obciążony kosztami podatkowymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma zarówno data, jak i forma ich nabycia.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w trakcie trwania związku małżeńskiego nabył z żoną mieszkanie spółdzielcze lokatorskie. Zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 15 stycznia 2007 r. nastąpił rozwód małżonków, a dnia 17 marca 2015 r. Sąd wydał postanowienie o podział majątku wspólnego. W wyniku podziału tego majątku Wnioskodawcy zostało przyznane mieszkanie spółdzielcze lokatorskie, przy czym Wnioskodawca został zobowiązany do spłaty pieniężnej na rzecz byłej żony w dwóch ratach. Następnie w październiku 2015 r., zgodnie z aktem notarialnym z dnia 6 października 2015 r. Zainteresowany dokonał przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność. Po czym w grudniu 2015 r., aktem notarialnym z dnia 21 grudnia 2015 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży tego mieszkania.

Podkreślić należy, że spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, z którego ustanowieniem wiąże się uiszczenie wkładu mieszkaniowego, w myśl art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222, z późn. zm.) jest prawem niezbywalnym, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Skoro zatem ww. prawo jest niezbywalne, to nie ma jego nabycia ani zbycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Tym samym 5-letni termin określony w powołanym przepisie może być liczony jedynie od nabycia prawa zbywalnego, np. przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność lokalu, co w przedmiotowej sprawie nastąpiło w październiku 2015 r.

Tym samym, stwierdzić należy, że odpłatne zbycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność dokonane w grudniu 2015 r., stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nastąpiło przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Wskazać przy tym należy, że na gruncie przedmiotowej sprawy zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

* dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

* dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl art. 19 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Stwierdzić równocześnie należy, że dokonana spłata na rzecz byłej żony nie stanowi dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodu ze sprzedaży. Zainteresowany nie ma możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego wydatków związanych ze spłatą na rzecz byłej małżonki, gdyż nabycie własności lokalu mieszkalnego nie nastąpiło w drodze podziału majątku dorobkowego, ale w drodze przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową własności na rzecz osoby, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, czyli na rzecz Wnioskodawcy. Własność zbywanego lokalu nigdy nie należała do małżonki Zainteresowanego. To oznacza, że spłata na rzecz byłej małżonki nie nastąpiła w celu nabycia od niej udziału w lokalu, gdyż udziału w lokalu małżonka nie miała. Posiadała ona jedynie prawo do udziału we wkładzie mieszkaniowym. Przedmiotowy lokal został nabyty dopiero przez Wnioskodawcę samodzielnie po podziale majątku dorobkowego.

W takiej sytuacji za koszty nabycia lokalu mieszkalnego, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać nie tylko koszty poniesione w związku z przeniesieniem własności lokalu mieszkalnego przez spółdzielnię, ale również wkład mieszkaniowy wniesiony w celu uzyskania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, w całości.

Spłata dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłej małżonki jest wydatkiem Zainteresowanego dokonanym z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Jest to osobiste zobowiązanie wobec byłej małżonki a nie wydatek na nabycie własności. To, że Wnioskodawca sprzedał lokal mieszkalny aby uregulować zobowiązanie wobec byłej małżonki nie daje Zainteresowanemu jeszcze prawa do pomniejszenia sobie przychodu ze sprzedaży o to zobowiązanie. Wyjaśnić bowiem należy, że w niniejszej sprawie nie można wiązać nabycia własności lokalu mieszkalnego ze spłatą dokonaną na rzecz byłej małżonki. W wyniku podziału majątku dorobkowego Wnioskodawca nabył de facto wkład mieszkaniowy uiszczony w celu nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Zatem podział majątku dorobkowego nie był bezpośrednio związany z nabyciem własności lokalu mieszkalnego. Własność opisanego lokalu Wnioskodawca nabył dopiero 6 października 2015 r. w konsekwencji przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność.

Wyjaśnić należy, że spłata zobowiązań (w tym spłata dokonana na rzecz byłej żony) nie daje prawa do zmniejszania przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania. Takiego prawa nie przewidują bowiem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd uregulowanie zobowiązań wobec byłej małżonki nie jest dla Wnioskodawcy kosztem nabycia nieruchomości. Wnioskodawca miał zobowiązanie uregulować ze swojego majątku i nie jest istotne skąd pozyskał środki na jego zapłatę. Spłata dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłej małżonki z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków nie ma nic wspólnego z ceną nabycia lokalu mieszkalnego ani tym bardziej nie jest nakładem na nieruchomość dokumentowanym fakturą VAT i zwiększającym wartość tej nieruchomości.

Reasumując stwierdzić należy, że środki finansowe uzyskane z tytułu odpłatnego zbycia w grudniu 2015 r. lokalu mieszkalnego, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wskazać przy tym należy, że do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 22 ust. 6c ww. ustawy, Wnioskodawca nie może zaliczyć faktycznej spłaty dokonanej na rzecz byłej żony.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.