ILPB2/4511-1-1293/15-3/AK - Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2015 r. (data wpływu 14 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2016 r. (data wpływu 1 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 30 listopada 1998 r. Wnioskodawczyni wspólnie z mężem nabyła działkę o numerze hipotecznym KW w miejscowości A w celach rekreacyjnych (cały okres trwania małżeństwa obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej). Działkę tę małżeństwo użytkowało od momentu zakupu. W 2011 r. małżonkowie postanowili sprzedać przedmiotową działkę. Mąż Zainteresowanej zmarł nagle w dniu 25 grudnia 2014 r., natomiast sfinalizowanie sprzedaży działki nastąpiło dopiero w dniu 24 marca 2015 r. Zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może na niej ciążyć podatek w wysokości 19%, liczony od połowy kwoty uzyskanego dochodu w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości. Zainteresowana zwraca jednak uwagę na datę zakupu przedmiotowej działki (1998 r.) odległą o 17 lat od daty jej sprzedaży i wnosi o uznanie wymiaru jakiegokolwiek podatku za bezzasadne. Wnioskodawczyni w złożonym wniosku przywołuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2015 r. sygn. I SA/Bd 228/15.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Zainteresowana musi zapłacić podatek od połowy dochodu uzyskanego ze sprzedaży działki po śmierci męża (3 miesiące po jego śmierci).

Zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z wyrokiem Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2015 r. sygn. I SA/Bd 228/15, gdy w grę wchodzi wspólnota majątkowa nie ma udziałów, a nieruchomość nie może zostać zbyta (np. sprzedana) bez zgody drugiego małżonka. Ponieważ w małżeństwie i wspólnocie majątkowej nie występują udziały, więc tak naprawdę każdy z małżonków kupuje działkę w całości. Datą nabycia nieruchomości nie jest dzień przyjęcia spadku, tylko dzień jej zakupu. Od tego momentu biegnie okres 5 lat, po upływie którego dochód ze sprzedaży nieruchomości przestaje podlegać opodatkowaniu. Dlatego Zainteresowana uważa, że nie powinna płacić podatku, gdyż co prawda sprzedała działkę 3 miesiące po śmierci męża, ale 17 lat po zakupie dokonanym wspólnie z mężem. Wnioskodawczyni dodatkowo podkreśla, że wszelkie uzyskane korzyści majątkowe zamierza przeznaczyć na dożywotnie uposażenie dwójki niepełnosprawnych dzieci, które posiadają orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, kwalifikujące je jako osoby niezdolne do samodzielnego życia. Zainteresowana stwierdza, że w tym stanie rzeczy wnosi o odstąpienie od stosowania rygorów wynikających z przepisów przywołanej wyżej ustawy jako niemających zastosowania w jej przypadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ustaje m.in. z chwilą śmierci jednego z małżonków. Natomiast w myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej będący współwłasnością łączną trwa zatem tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej a udział każdego z małżonków w majątku wspólnym, według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka.

Powyższe wyjaśnienie oznacza, że z chwilą śmierci jednego z małżonków posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym wchodzą w skład masy spadkowej po tym małżonku i podlegają dziedziczeniu.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 30 listopada 1998 r. Wnioskodawczyni nabyła wspólnie z małżonkiem działkę w celach rekreacyjnych. W dniu 25 grudnia 2014 r. zmarł mąż Zainteresowanej. Małżeństwo zamierzało już w 2011 r. dokonać zbycia ww. nieruchomości, jednakże do sfinalizowania sprzedaży doszło w dniu 24 marca 2015 r. tj., po śmierci męża Wnioskodawczyni.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego - spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

W opisanej sytuacji w przedmiotowej sprawie należy rozpoznać następujące daty nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię:

* 30 listopada 1998 r. - nabycie 1/2 części udziału,

* 25 grudnia 2014 r. - nabycie w spadku po zmarłym mężu 1/2 części udziału.

Zaaprobowanie poglądu Wnioskodawczyni, zgodnie z którym przysługujący spadkobierczyni zmarłego małżonka udział uważa się za nabyty w chwili nabycia przez małżonków prawa do rzeczy w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej oznaczałoby, że Zainteresowana nie mogłaby dziedziczyć po swoim mężu. Wysnucie takiego wniosku stoi w sprzeczności z całokształtem regulacji dotyczących majątkowej wspólności ustawowej oraz dziedziczenia i oznaczałoby przyjęcie tezy - z którą tut. Organ nie może się zgodzić - że śmierć małżonka będącego w ustawowej wspólności majątkowej nie ma żadnego wpływu na przysługujące mu za życia prawa własności do nieruchomości, gdyż te w pełnym zakresie przysługują pozostającemu przy życiu małżonkowi, jako że nieruchomość ta została nabyta przez nich wspólnie na własność a nie na współwłasność. Współwłasność - w tym także współwłasność łączna - oznacza, że własność przysługuje obojgu małżonkom. Ustaje ona jednak z chwilą śmierci jednego z małżonków, w sytuacji braku małżeńskiej umowy majątkowej, przepis prawa - art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - przesądza o tym, że udział w majątku wspólnym każdego z małżonków wynosił po 1/2. To ten właśnie majątek podlega dziedziczeniu, a więc nabyciu. W omawianej sprawie Wnioskodawczyni nabyła przedmiotową nieruchomość w chwili śmierci męża. Dopiero od tej daty Wnioskodawczyni stała się właścicielem kolejnego udziału w nieruchomości. Brak jest zatem podstaw do twierdzenia, że cały udział w nieruchomości w omawianej sprawie Wnioskodawczyni nabyła w roku 1998.

Powyższe argumenty Organu potwierdza m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 29 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 1061/08, który został utrzymany w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 listopada 2010 r., sygn. akt II FSK 1054/09.

Zatem w przedmiotowej sprawie, w dniu śmierci męża Wnioskodawczyni, czyli 25 grudnia 2014 r. nastąpiło kolejne nabycie przez Zainteresowaną udziału w nieruchomości. Bezpodstawne, biorąc pod uwagę omawiane powyżej przepisy prawa, jest stwierdzenie, że z uwagi ma to, iż w małżeńskiej wspólnocie nie występują udziały, każdy z małżonków kupujących nieruchomość, kupuje ją w całości a datą nabycia nieruchomości nie jest dzień przyjęcia spadku, lecz dzień jej zakupu.

W konsekwencji, sprzedaż przedmiotowej działki w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w roku 1998 nie stanowi źródła przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynęło pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast w odniesieniu do 1/2 części udziału w działce, dotyczącego męża Wnioskodawczyni, stwierdzić należy, że posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym weszły w skład masy spadkowej po zmarłym małżonku i podlegają dziedziczeniu. Dzień nabycia spadku (data śmierci spadkodawcy), jest jednocześnie dniem nabycia składników majątku wchodzących w skład spadku. Zatem część nieruchomości odziedziczoną po zmarłym mężu, Wnioskodawczyni nabyła 25 grudnia 2014 r. W konsekwencji dochód z odpłatnego zbycia ww. części działki podlega zgodnie z art. 30e ust. 1 opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie upłynęło 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa

(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.