ILPB2/4511-1-1265/15-2/NK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 grudnia 2015 r. (data wpływu 8 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 8 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

We wrześniu 2015 r. Wnioskodawczyni zbyła odpłatnie udział w nieruchomości obejmującej działkę gruntu z posadowionym na niej budynkiem mieszkalnym, nabytej wcześniej w drodze dziedziczenia po zmarłym mężu, stwierdzonego mocą postanowienia sądowego z dnia 6 kwietnia 2012 r., osiągając z tego tytułu dochód.

Sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie nastąpiła w ramach działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem byłoby nabywanie/zbywanie nieruchomości, a sprzedana nieruchomość nie była w żaden sposób wykorzystywana w działalności gospodarczej oraz nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Wnioskodawczyni dysponuje obecnie tytułem prawnym do innego lokalu mieszkalnego. Niemniej jednak dochód uzyskany z tytułu zbycia wspomnianego udziału w nieruchomości Wnioskodawczyni w części wydatkowała na własne cele mieszkaniowe i nabyła lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość. Wnioskodawczyni zameldowała się w nowym mieszkaniu i po dokonaniu niezbędnych prac remontowych planuje się wprowadzić. W związku z niejasną sytuacją osobistą Wnioskodawczyni nie możne stwierdzić przez jak długi czas będzie zamieszkiwać w przedmiotowym lokalu. Nie można wykluczyć, że w przyszłości, w skutek niemożności dziś do przewidzenia okoliczności, będzie ona zmuszona do zmiany miejsca zamieszkania i wyprowadzki z tego lokalu. Możliwa jest również w przyszłości sytuacja, w której zaistnieje potrzeba, aby Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży bądź wynajmu nieruchomości, która została zakupiona na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym ewentualna sprzedaż lub wynajem zakupionego na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych lokalu mieszkalnego, dokonana w przyszłości przez Wnioskodawczynię na skutek zmiany sytuacji życiowej, będzie skutkowała utratą zwolnienia dochodu ze zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodu podatkowego jest odpłatne zbycie:

#8722; jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są: dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131 uważa się:

Z literalnego brzmienia ww. przepisów wynika, że aby podatnik mógł skorzystać z powyższego zwolnienia, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości bądź udziału w nieruchomości musi zostać wydatkowany nie później niż w okresie dwóch lat od sprzedaży na cele mieszkaniowe m.in. na nabycie lokalu mieszkalnego. Warunkiem zwolnienia podatkowego jest zatem wydatkowanie wspomnianego przychodu z konkretnym przeznaczeniem wskazanym w ustawie, tj. na własne cele mieszkaniowe. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, że celem podatnika jest zaspokojenie jego potrzeby mieszkania, zgodnie z przyjętym orzecznictwem "zapewnienie sobie dachu nad głową". Wyraz "mieszkaniowe" w wyrażeniu "własne cele mieszkaniowe" należy odnosić do zamiaru zamieszkania (fragm. Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 12 września 2012 r., sygn. akt. I SA/Łd 874/12).

Jednocześnie przepisy nie przewidują szczegółowych wymogów co do sposobu realizacji wspomnianego warunku "własne cele mieszkaniowe". W szczególności nie określono w nich ani konkretnego momentu, ani minimalnego okresu, czy też przedziału czasowego, w którym ów cel powinien zostać zrealizowany. Zbyt daleko idącym ograniczeniem praw podatnika byłoby zatem kwestionowanie prawa do skorzystania z omawianego zwolnienia w przypadku, gdy faktyczna realizacja tego celu już u niego nastąpiła, niezależnie od okresu przez jaki była w istocie wykonywana. Interpretacja przeciwna narzucająca jakikolwiek minimalny czas dla zaspokojenia celu mieszkaniowego w nabytym lokalu przez podatnika nie miałaby bowiem oparcia w przepisach i byłaby zbyt daleko idącą ingerencją w zasadę równości oraz pewności prawa. Należy bowiem wziąść przy tym pod uwagę zmieniające się okoliczności życiowe, finansowe oraz zawodowe, które niejednokrotnie generują konieczność zmiany miejsca zamieszkania a w konsekwencji zmianę pierwotnych planów co do przeznaczenia posiadanych nieruchomości (konieczność lub zasadność ich wynajęcia lub sprzedaży). Odnosząc się zatem do opodatkowania sprzedaży nieruchomości, która nastąpiła w 2015 r., to zdaniem Wnioskodawczyni przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości będzie mógł korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131, ponieważ Wnioskodawczyni wydatkowała go na własne cele mieszkaniowe (kupując lokal mieszkalny), niezależnie od zakresu i długości trwania realizacji przez nią tych celów mieszkaniowych. Jednocześnie ewentualna późniejsza sprzedaż lub wynajem lokalu mieszkalnego nabytego na własne potrzeby mieszkaniowe, wskutek mogących mieć miejsce w przyszłości okoliczności nie wpłynie na zwolnienie z podatku, jakie Wnioskodawczyni uzyskała na skutek spełnienia warunków ustawowych.

Ponadto, w ocenie Podatniczki, fakt posiadania przez Wnioskodawczynię innej nieruchomości mieszkalnej nie wyklucza możliwości skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przy spełnieniu przesłanek wskazanych w cytowanych powyżej przepisach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie stanowi przychód, z którego dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość za środki uzyskane ze sprzedaży we wrześniu 2015 r. udziału w nieruchomości obejmującej działkę gruntu z posadowionym na niej budynkiem mieszkalnym. Działkę tę Zainteresowana nabyła wcześniej w drodze dziedziczenia po zmarłym mężu. Wnioskodawczyni zameldowała się w nowo zakupionym mieszkaniu i po dokonaniu niezbędnych prac remontowych zamierza się wprowadzić. W związku z niejasną sytuacją życiową Zainteresowanej, nie potrafi ona przewidzieć jak długo będzie mieszkać w ww. lokalu i czy ewentualnie w przyszłości nie dokona sprzedaży lub nie wynajmie lokalu.

W myśl art. 30e ust. 1 i 4 ustawy, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Stosownie natomiast do art. 30e ust. 5 dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy o dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

#8722; położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

W myśl art. 21 ust. 26 ustawy przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że podstawową okolicznością decydującą o możliwości zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy jest fakt wydatkowania, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychodu uzyskanego przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży udziału w nieruchomości obejmującej działkę gruntu wraz z budynkiem mieszkalnym na wskazane własne cele mieszkaniowe.

Zawarte w przepisie art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyliczenie wydatków mieszkaniowych ma charakter wyczerpujący, w związku przy czym tylko realizacja w wymaganym terminie celów w nim wymienionych pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym Wnioskodawczyni wskazała, że za środki uzyskane ze sprzedaży udziału w nieruchomości stanowiącej działkę z budynkiem mieszkalnym zakupiła lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Należy zatem uznać, że takie wydatkowanie przychodu - co do zasady - uprawnia Zainteresowaną do skorzystania ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zostały zawarte ograniczenia odnoszące się do dysponowania nabytą na własne cele mieszkaniowe nieruchomością sfinansowaną ze środków, które podlegały zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy. Wnioskodawczyni może więc rozporządzać nieruchomością w sposób nieograniczony, a więc w późniejszym terminie może ją sprzedać lub wynająć i nie spowoduje to utraty prawa do zwolnienia z opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia. Co prawda, odnosząc się do wynajmu, nie można uznać, że Wnioskodawczyni w zakupionym lokalu realizuje własne cele mieszkaniowe (gdyż cele te będzie realizował najemca), jednak Zainteresowana podała, że na chwilę obecną możliwość wynajmu jest czysto hipotetyczna. Wnioskodawczyni po przeprowadzeniu niezbędnych prac remontowych zamieszka w zakupionym mieszkaniu, a możliwość wynajmu jest przez nią rozważana na przyszłość. Ustawodawca przewiduje zwolnienie z opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia, jeśli nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego w którym nastąpiło zbycie, przychód ze sprzedaży zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe. Przesłanki uprawniające do zwolnienia muszą być więc spełnione w momencie wydatkowania tegoż przychodu. Rozważana przez Zainteresowaną ewentualna sprzedaż bądź wynajem mieszkania to działania niepewne i czysto teoretyczne, nie mogą mieć zatem wpływu na utratę zwolnienia z opodatkowania, gdyż przesłanki uprawniające do skorzystania z ww. ulgi zostały przez Wnioskodawczynię spełnione w momencie nabycia lokalu mieszkalnego na własne cele mieszkaniowe.

W kwestii posiadania przez Wnioskodawczynię innej nieruchomości należy dodać, że ustawodawca nie zastrzegł, że posiadanie innej nieruchomości mieszkalnej wyklucza możliwość skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia nie jest zbycie lub zaprzestanie z korzystania z innych posiadanych nieruchomości. Zatem fakt posiadania przez Zainteresowaną innego lokalu mieszkalnego nie przesądza o braku uprawnień do zastosowania ww. zwolnienia podatkowego.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powyższe uregulowania należy stwierdzić, że w przypadku ewentualnej sprzedaży lub wynajmu w przyszłości zakupionego na własne cele mieszkaniowe lokalu mieszkalnego Wnioskodawczyni nie utraci prawa do zwolnienia dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać ponadto należy, że w toku prowadzonego postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego tut. organ nie ma uprawnień do oceny przedstawionego stanu faktycznego w kontekście całokształtu okoliczności związanych z planowaną transakcją, gdyż wykraczałoby to poza zakres wniosku wyznaczonego jego treścią oraz ustawowo określonymi ramami postępowania dotyczącego wydawania interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego. W postępowaniu tym organ interpretacyjny nie może bowiem oceniać stanu faktycznego w aspekcie art. 199a Ordynacji podatkowej. Na mocy tego przepisu organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.

Końcowo, należy wskazać, że przywołane w treści wniosku orzeczenie sądu nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zdaniem tut. Organu podatkowego, zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.