ILPB2/4511-1-1123/15-6/MK - PIT w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymanej spłaty z tytułu działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2015 r. (data wpływu 10 listopada 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 stycznia 2016 r. (data wpływu 19 stycznia 2016 r.) oraz pismem - data wpływu 4 lutego 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymanej spłaty - jest:

* prawidłowe w kwestii pytania nr 2 oraz

* bezprzedmiotowe w kwestii pytań nr 3- 6.

W dniu 10 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymanej spłaty.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 21 stycznia 2016 r. nr ILPB2/4511-1-1123/15-4/MK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 21 stycznia 2016 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 27 stycznia 2016 r.), w dniu 4 lutego 2016 r. do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 15 stycznia 2011 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Przedmiotem spadku była nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym o powierzchni 75 m² i zabudowaniami gospodarczymi. Spadek na podstawie ustawy nabyli: mąż i czworo dzieci, wśród nich Wnioskodawczyni (postanowienie z 2 października 2012 r.). Na wniosek jednego z synów w sądzie zawarto ugodę (postanowienie z 8 stycznia 2013 r.), na podstawie której dokonano podziału majątku dorobkowego i działu spadku. W efekcie przedmiot spadku na wyłączną własność - z jednoczesnym obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców w kwocie po 40.000 zł - otrzymał mąż zmarłej. Wskutek błędnie odczytanej daty uprawomocnienia się wyroku sądu Zainteresowana nie zgłosiła w terminie nabycia spadku i musiała zapłacić podatek w wysokości 254 zł. Wartość spadku została przez Wnioskodawczynię oszacowana na podstawie cen rynkowych na 96.500 zł, w rezultacie wartość przypadającego Zainteresowanej udziału wyniosła 18.094 zł. W dniu 6 marca 2014 r. Wnioskodawczyni złożyła zeznanie SD-3. W dniach 28 marca 2014 r. oraz 28 kwietnia 2014 r. Zainteresowana złożyła korekty ww. zeznania. Powodem składania korekt była zbyt wysoka wartość majątku. W dniu 23 kwietnia 2014 r. Wnioskodawczyni złożyła zeznanie PIT-39, gdyż suma którą otrzymała, tj. 40.000 zł została uznana za jej dochód. Z otrzymanej tytułem spłaty kwoty Zainteresowana wydatkowała na remont mieszkania własnościowego (współwłasność z mężem) około 15.000 zł nie zdołała zebrać faktur na całą kwotę spłaty.

W uzupełnieniu (pismo z 18 stycznia 2016 r.) wniosku Zainteresowana wskazała, że kwota otrzymanej spłaty odpowiadała przysługującej jej wartości części spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy słusznie urząd skarbowy chce potraktować zbycie spadku na ojca w zamian za pieniądze jako dochód.

2. Czy w związku z tym Zainteresowana musi płacić podatek 19% od całej sumy.

3. Czy nie wystarczy od kwoty, np. pomniejszonej o wycenę spadku na druku SD-3 (40.000 - 18.094 = 21.906 zł).

4. Czy jeżeli Wnioskodawczyni posiada faktury za remont w wysokości około 15.000 zł to podatek będzie liczony od kwoty 25.000 zł (40.000 - 15.000).

5. Czy jeżeli zostanie naliczony podatek Zainteresowana może się ubiegać o płacenie go w ratach.

6. Do kiedy Wnioskodawczyni ma się rozliczyć z urzędem skarbowym, jaki złożyć druk.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie pytań nr 2 - 6, natomiast w odniesieniu do pytania nr 1 w dniu 21 stycznia 2016 r. wydano postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nr ILPB2/4511-1-1123/15-3/MK.

Zdaniem Wnioskodawczyni - w kwestii pytania nr 2 - nie powinna płacić 19% podatku od kwoty którą otrzymała od ojca, gdyż był to spadek po matce. Zamiast udziału 3/32 ze spadku Zainteresowana i pozostali spadkobiercy otrzymali od ojca pieniądze. Tak więc nie było to odpłatne zbycie nieruchomości.

W zakresie wynikającym z pytania nr 3 Zainteresowana uważa, że gdyby jednak urząd skarbowy chciał ją opodatkować 19% podatkiem to powinno się zapłacić podatek od kwoty 21.906 zł gdyż w porozumieniu z urzędem skarbowym Wnioskodawczyni złożyła zeznanie SD-3, w którym część spadku (udział Zainteresowanej) była wyceniona na 18.094 zł, więc otrzymane 40.000 zł powinno być pomniejszone o tę kwotę. W związku z czym zostaje 21.906 zł, które ewentualnie jest dochodem Zainteresowanej.

Przedstawiając swoje stanowisko odnośnie pytania nr 4 Wnioskodawczyni uważa, że w sytuacji skorzystania przez nią ze zwolnienia podatkowego, tj. zadeklarowania w urzędzie, że uzyskane od ojca pieniądze (40.000 zł) zostaną przeznaczone na remont mieszkania własnościowego, to podstawę opodatkowania (19%) będzie stanowić kwota 25.000 zł. Kwota 15.000 zł zostanie bowiem wydatkowana na wskazany remont.

W kwestii poruszonej w pytaniu nr 5 Zainteresowana uważa, że ewentualny podatek chciałaby płacić w ratach, gdyż obecnie jest na zasiłku wychowawczym i jej miesięczny dochód to 489 zł. W związku z tym nie jest w stanie uiścić całego podatku od razu.

Natomiast przedstawiając swoje stanowisko do pytania nr 6 Wnioskodawczyni wskazuje, że najlepiej tę sprawę załatwić jak najszybciej, wtedy nie będą też naliczane odsetki i nie zostanie nałożona ewentualna kara.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

* prawidłowe w kwestii pytania nr 2 oraz

* bezprzedmiotowe w kwestii pytań nr 3- 6.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy źródłami przychodów są odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

#8722; jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 15 stycznia 2011 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Przedmiotem spadku była nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym o powierzchni 75 m² i zabudowaniami gospodarczymi. Spadek na podstawie ustawy nabyli: mąż i czworo dzieci, wśród nich Wnioskodawczyni (postanowienie z 2 października 2012 r.). Na wniosek jednego z synów w sądzie zawarto ugodę (postanowienie z 8 stycznia 2013 r.), na podstawie której dokonano podziału majątku dorobkowego i działu spadku. W efekcie przedmiot spadku na wyłączną własność - z jednoczesnym obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców w kwocie po 40.000 zł - otrzymał mąż zmarłej. Jak podano w uzupełnieniu wniosku (pismo z dnia 18 stycznia 2016 r.) kwota otrzymanej spłaty odpowiadała przysługującej Wnioskodawczyni wartości części spadku.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W postanowieniu o stwierdzeniu praw do nabycia spadku, sąd nie określa bowiem składników masy spadkowej i nie dokonuje podziału tych składników pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Dział spadku jest więc czynnością wtórną do nabycia spadku, nie można nabyć własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku bez nabycia spadku.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że otrzymana przez Wnioskodawczynię wysokość spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Zainteresowanej udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

W związku z powyższym odstąpiono od oceny stanowiska Zainteresowanej w przedmiocie pytań nr 3 - 6 jako bezprzedmiotowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.