ILPB2/4511-1-1112/15-3/AK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 11 grudnia 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/4511-1-1112/15-3/AK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2015 r. (data wpływu 9 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 listopada 2015 r. (data wpływu 4 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1980 r. ojciec Wnioskodawczyni, po rozwiązaniu przez Sąd małżeństwa z matką Zainteresowanej, zawarł kolejny związek małżeński. Z drugiego małżeństwa nie było wspólnych dzieci. Druga żona ojca Wnioskodawczyni ma dziecko z pierwszego małżeństwa, którego ojciec nie przysposobił. W marcu 2014 r. ojciec Zainteresowanej zmarł. W czasie trwania małżeństwa pomiędzy zmarłym i jego drugą żoną istniała małżeńska wspólnota majątkowa. W czerwcu 2014 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Postanowienie to uprawomocniło się w lipcu 2014 r. W postanowieniu Sąd przyznał spadek w równych częściach, po 1/3 części spadku trzem osobom, tj. drugiej żonie zmarłego (1/3 części masy spadkowej) i dwóm córkom zmarłego pochodzącym z pierwszego małżeństwa (po 1/3 części masy spadkowej dla każdej z nich).

Obecnie jedynym nierozliczonym pomiędzy spadkobiercami składnikiem majątku pozostaje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, w którym jego żona oraz jej dziecko wspólnie zamieszkiwali do dnia śmierci spadkodawcy. Dla tego lokalu mieszkalnego nie założono księgi wieczystej. Biegły sądowy rzeczoznawca majątkowy wycenił wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na kwotę 179139,00 zł. Stąd wartość tego prawa odpowiadająca ułamkowej (tekst jedn.: 1/3) części masy spadkowej (czyli 1/6 części wartości całego prawa) wynosi 29856,50 zł. Córki zmarłego w ustawowym terminie wykonały obowiązek nałożony treścią ustawy o podatku od spadków i darowizn w zakresie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych. Podały w formularzu wartości szacunkowe, które nieznacznie przewyższyły kwotę określoną w późniejszym terminie przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego. Druga żona zmarłego ojca dokonała zgłoszenia na formularzu SD-Z2 po upływie terminu określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn (art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r., Dz. U. z 2015 r. poz. 86).

Druga żona spadkodawcy posiadająca obecnie 4/6 praw (#189; jej prawa plus 1/3 część masy spadkowej) w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego zainteresowana jest posiadaniem 100% udziałów w tym prawie i posiadaniem tytułu prawnego do dysponowania nim niepodzielnie. Jednocześnie nie jest zainteresowana sprzedażą mieszkania i podziałem między spadkobierców kwoty uzyskanej ze sprzedaży stosownie do wielkości ich udziałów w masie spadkowej, chce w nim nadal mieszkać. Przez cały okres, od dnia wydania przez Sąd prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, faktycznie korzysta z prawa do lokalu niepodzielnie, w całości, wykorzystując także 1/3 część spadku przypadającą Wnioskodawczyni i 1/3 część spadku należącą do siostry Wnioskodawczyni. Nie jest możliwy podział w naturze odziedziczonego przez Wnioskodawczynię prawa do lokalu co w konsekwencji powoduje, że Zainteresowana jest pozbawiona możliwości wykonywania swojego prawa wynikającego ze współwłasności mieszkania.

W celu spełnienia oczekiwań drugiej żony spadkodawcy ustalono, że jedynym sposobem rozwiązania problemu podziału majątku spadkowego jest wykonanie działu spadku i w jego ramach przekazanie żonie udziałów w masie spadkowej należących do - córek zmarłego. Sprawę ostatecznie zamknie zniesienie współwłasności mieszkania. Druga żona spadkodawcy złożyła więc ustną deklarację wniesienia opłat na rzecz córek zmarłego w zamian za przekazanie jej udziałów znajdujących się w posiadaniu córek. Obecnie strony postępowania spadkowego są w trakcie wypracowywania porozumienia w zakresie przeprowadzenia odpłatnego działu spadku i zniesienia współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Czynności te miałyby być sfinalizowane w kancelarii notarialnej, a udokumentowane zostaną aktem notarialnym. Wstępnie strony ustaliły, że spłata, którą otrzymają córki będzie dokonana w wartości niższej niż kwota im przysługująca. Kwota spłaty dla każdej z córek na pewno nie przekroczy wartości pojedynczych ich udziałów i prawdopodobnie będzie niższa niż stanowi wartość 1/3 udziału każdej córki w spadku. Wskutek zrealizowania takich uzgodnień wartość odziedziczonej przez Zainteresowaną ułamkowej części spadku będzie niższa niż jej wartość rynkowa.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że opisany w pierwotnym wniosku stan faktyczny przedstawiający zdarzenie przyszłe zmienił się w zaistniały stan faktyczny, polegający na tym, że w dniu 26 listopada 2015 r. został spisany akt notarialny dotyczący zawarcia umowy odpłatnego działu spadku i nie zawiera on sformułowania o zniesieniu współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem działu spadku. W wyniku tej czynności każda z córek spadkodawcy otrzymała spłatę w wysokości niższej niż wynosiła wartość poszczególnych ich udziałów, przez co spłata nie przekroczyła wartości rynkowej 1/3 udziału spadkowego każdej córki, co jest zgodne z ustaleniami wstępnymi stron, o czym była mowa w tej części wniosku z dnia 2 listopada 2015 r. Czynnością wyrażoną w tym akcie notarialnym strony zakończyły sprawę podziału majątku spadkowego, którego przedmiotem było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego związana z odpłatnym działem spadku i zniesieniem współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, dla którego nie założono księgi wieczystej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości (art. 10 ust. 1 pkt 8) w sytuacji, gdy spadkobierca, który otrzymał spłatę nie zamierza przeznaczyć jej na realizację własnych celów mieszkaniowych i nie zamierza korzystać ze zwolnienia z opodatkowania zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawczyni własne stanowisko w sprawie oceny prawnej dotyczy obecnie (tekst jedn.: od dnia 26 listopada 2015 r.) zaistniałego stanu faktycznego a nie jak wskazano we wniosku z 2 listopada 2015 r. zdarzenia przyszłego. Z treści zaprezentowanego własnego stanowiska w sprawie zarówno we wniosku jak i w załączniku do niego zgodnie z treścią aktu notarialnego z 26 listopada 2015 r. pt. " Umowa działu spadku" należy wyeliminować sformułowanie opisujące "zniesienie współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego", ponieważ w opinii notariusza spisującego akt notarialny w tej sprawie zniesienie współwłasności nie zachodzi, a przedmiot podziału majątku spadkowego podlega wyłącznie działowi spadku, dokonanemu w sposób odpłatny.

Ponadto Zainteresowana wskazała w uzasadnieniu, że pozostała argumentacja wskazana w pierwotnym wniosku pozostaje bez zmian.

W związku z niejednolitą interpretacją stosowaną przez organy skarbowe opisana sytuacja na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rodzi dla Zainteresowanej wątpliwość związaną z opodatkowaniem spłaty, którą otrzymała. W ocenie Wnioskodawczyni otrzymanie spłaty wartościowo nie przekraczającej przyznanej jej ułamkowej części masy spadkowej w zamian za rezygnację z posiadania prawa do części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nabytego w spadku nie stanowi przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa z dnia 26 lipca 1991 r., Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) i nie wywołuje skutków podatkowych na gruncie ustawy o PIT.

Stanowisko Zainteresowanej wynika z analizy przepisów prawa powszechnie obowiązującego w Polsce oraz interpretacji podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych wydanych w indywidualnych sprawach. Spadek, dział spadku i zniesienie współwłasności w sposób odpłatny uregulowane są w prawie spadkowym w księdze czwartej Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Natomiast zasady opodatkowania nabycia własności rzeczy lub praw w drodze dziedziczenia sprecyzowano w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.). Spadek jako prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku w wyniku stwierdzenia nabycia spadku przechodzą na jednego lub kilku spadkobierców. W tym ostatnim przypadku, między spadkobiercami powstaje współwłasność w częściach ułamkowych, gdzie "każdy ze współwłaścicieli jest właścicielem całej rzeczy, ale żaden nie jest właścicielem całości". Dział spadku jest konsekwencją postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. A zatem dziedziczenie obejmujące nabycie spadku, należy rozumieć zarówno jako nabycie na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, jak i nabycie w drodze działu spadku sądowego bądź umownego. Dział spadku stanowi dalszą część postępowania spadkowego i jest naturalną konsekwencją nabycia spadku, gdy występuje więcej niż jeden spadkobierca. Gdyby nie doszło do nabycia spadku, nie wystąpiłby dział spadku. Językowa wykładnia pojęcia "dział spadku" określa rozdysponowanie składników masy spadkowej pomiędzy spadkobierców. W taki właśnie sposób, w granicach prawa, można skonkretyzować, które składniki masy spadkowej przypadną poszczególnym spadkobiercom. W wyniku działu spadku unormowana zostaje sytuacja prawna odziedziczonego majątku poprzez zniesienie współwłasności np. na rzecz jednego ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych, na skutek braku możliwości podziału rzeczy. Rezygnacja przez Zainteresowaną i siostrę z przysługujących im udziałów spadkowych w zamian za otrzymanie rekompensaty pieniężnej jest jedynym racjonalnym sposobem rozwiązania problemu. Oznacza to, że spłata, którą otrzymała Wnioskodawczyni w zamian za zrzeczenie się z przyznanego jej częściowego władztwa nad przysługującym jej prawem zastąpi to, co mogłaby jako spadkobierca uzyskać z działu spadku w naturze, gdyby do niego doszło. Sąd Rejonowy wydanym w 2014 r. aktem postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku dokonał na rzecz Wnioskodawczyni przysporzenia majątkowego. W związku z odziedziczeniem "przysporzenia majątkowego" (czyli udziału w spadku) Zainteresowana wykonała obowiązki określone w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Rzeczoznawca majątkowy określił wartość rynkową składnika majątku wchodzącego do spadku (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego) i wyraził ją miernikiem pieniężnym. Z tego można wywieść wartość przysługującego Zainteresowanej udziału, także wyrażoną miernikiem pieniężnym. Oznacza to, że udział Wnioskodawczyni w masie spadkowej ma określoną wartość ekonomiczną wyrażoną w pieniądzu. Jednak bez działu spadku udział w masie spadkowej, choć wyrażony wartościowo, nie nadaje się do wykorzystania, gdyż Zainteresowana nie może go używać zgodnie z własną wolą, w sposób właściwy, charakterystyczny dla tego właśnie składnika majątku spadkowego. Do momentu wykonania działu spadku przysporzenie to ma dla Zainteresowanej charakter "wirtualny". Spłata pieniężna będzie urzeczywistnieniem możliwości wykonywania przez Wnioskodawczynię prawa do spadku, rzeczywistym i zmaterializowanym przejawem nabycia i korzystania ze spadku. Spłata - jako ekwiwalent części spadkowej Zainteresowanej stanowi rekompensatę za utratę odziedziczonej współwłasności prawa majątkowego. Odpłatna forma działu spadku wypełni lukę, która powstanie z momentem przekazania części spadku przysługującej Wnioskodawczyni osobie posiadającej większość udziałów w rozpatrywanym prawie majątkowym. Otrzymanie sumy pieniężnej tytułem spłaty nie spowoduje powstania u Wnioskodawczyni "przysporzenia majątkowego", gdyż takowego dokonał Sąd w 2014 r. Spieniężenie przyznanego udziału spadkowego (udziału w nieruchomości) nie stanowi przychodu - przysporzenia, który miałby stanowić przedmiot opodatkowania w PIT. Zainteresowana zauważa, że Sąd przyznał jej ułamkową część masy spadkowej, którą następnie wycenił rzeczoznawca majątkowy. Stan majątkowy Wnioskodawczyni na skutek dokonania odpłatnego działu spadku a w konsekwencji otrzymania spłaty pieniężnej ulegnie zmianie w relacji do wartości odziedziczonego udziału w ten sposób, że zmniejszy się w stosunku do wartości udziału określonego w operacie szacunkowym, ale nadal zgodny będzie z treścią postanowienia Sądu z 2014 r., gdyż nie przekroczy wartości ułamkowej 1/3 części masy spadkowej. Skoro wskutek tak przeprowadzonego działu spadku nie dojdzie do nowego dodatkowego nabycia przez Zainteresowaną zwiększającego jej majątek ponad to, co określone zostało w 2014 r. postanowieniem Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, gdyż Zainteresowana nie nabędzie dóbr o większej wartości niż wynosi wartość jej udziału w masie spadkowej, nie może zatem być mowy o dodatkowym opodatkowaniu w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż opisywana sytuacja normuje zasady opodatkowania na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. zasady opodatkowania nabycia spadku w drodze dziedziczenia czyli nabycia na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, jak i nabycia w drodze działu spadku, sądowego bądź umownego.

Wnioskodawczyni podkreśla, że prawodawca jednoznacznie wskazał, że obowiązek podatkowy w spadkach i darowiznach nie jest związany z działem spadku, lecz z nabyciem spadku (art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Gdyby było inaczej niż stanowi przepis prawa powszechnie obowiązującego, to pobór tej daniny publicznej byłby odroczony na bliżej nieokreślony moment w przyszłości, tj. do czasu działu spadku, a ten jednak mógłby nigdy nie nastąpić (wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r.,sygn. akt I SA/Łd 1173/11). Spadkobiercy z jakiś powodów przecież mogliby bowiem nie być zainteresowani dokonaniem działu spadku. Spadkobiercy, którzy nie dokonują w ogóle działu spadku, ponieważ nie występuje taka konieczność (np. w sytuacji gdyby spadek dziedziczył jedyny spadkobierca) podlegają wyłącznie przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn i nie podlegają obowiązkom podatkowym wynikającym z ustawy o PIT. Podobnie - spadkobiercy dokonujący działu spadku wyłącznie w naturze (gdyż skład odziedziczonej masy spadkowej to umożliwia) nie są z faktu dokonania działu spadku objęci opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ uzyskany przez nich majątek nie stanowi źródła przychodu w PIT. Niezrozumiałe dla Zainteresowanej byłoby zatem odmienne traktowanie takich spadkobierców, którzy chcą dokonać działu spadku, lecz nie mogą przeprowadzić jego w naturze z powodów od nich niezależnych i zmuszeni są posłużyć się wprawdzie powszechnie stosowanymi rozwiązaniami, które jednak miałyby sprowadzać tylko na nich negatywne skutki w postaci dodatkowych obowiązków podatkowych (podwójnego opodatkowania).

Wnioskodawczyni uważa, że objęcie podatkiem dochodowym spłaty którą ma otrzymać w ramach działu spadku prowadziłoby do różnicowania sytuacji spadkobierców i oczywistej nierówności obywateli. Nierówność w traktowaniu obywateli według Zainteresowanej stanowi naruszenie art. 32 ust. 1 Konstytucji RR w myśl którego wszyscy są równi wobec prawa oraz że wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Niedopuszczalne jest zatem różnicowanie sytuacji spadkobierców w zależności od tego, czy nabyte w drodze spadku rzeczy są podzielne, czy niepodzielne. Spadkobiercy rzeczy niepodzielnych byliby w gorszej sytuacji od spadkobierców rzeczy podzielnych, gdyby miał ich obciążyć dodatkowy obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Poza tym, oczywistym jest, że Sąd przyznał spadek wszystkim stronom postępowania na równych prawach i w równych częściach. Druga żona zmarłego ojca Wnioskodawczyni od momentu wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku bezwarunkowo korzysta ze swojej odziedziczonej 1/3 części prawa do lokalu, a owo korzystanie (zamieszkiwanie) stanowi dla niej "rzeczywisty i zmaterializowany przejaw nabycia i korzystania ze spadku". W ocenie Wnioskodawczyni sytuacja drugiej żony spadkodawcy jest korzystniejsza niż jej i bez wątpienia znajduje się ona w uprzywilejowanej sytuacji, ponieważ osoba ta cały czas urzeczywistnia wykonywanie odziedziczonego prawa do spadku od momentu objęcia spadku. Co więcej - objęcie przez żonę spadkodawcy spadku i realizowanie przyznanego jej w wyniku dziedziczenia prawa do spadku i korzystania ze spadku nie wywołuje dla niej żadnych konsekwencji podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wykonanie działu spadku w wyniku którego druga żona spadkodawcy zachowa swój udział, a Zainteresowana i jej siostra przekażą jej swoje udziały, nie spowoduje powstania u niej nowego źródła przychodu w podatku dochodowym w zakresie przynależnej jej 1/3 części spadku. Kuriozalna według Wnioskodawczyni byłaby bowiem sytuacja, gdyby z analizy sytuacji przepisów prawa wyciągać wniosek, że w ramach 1/3 części spadkowej przyznanej w 2014 r. postanowieniem Sądu skutek działu spadku dla drugiej żony zmarłego ojca Zainteresowanej zachowa neutralny charakter na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dla Wnioskodawczyni, która tym samym postanowieniem Sądu dziedziczy kolejną 1/3 część tego samego spadku skutek działu tego spadku miałby powodować obowiązek podatkowy na gruncie tego samego przepisu i tej samej ustawy. Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że sytuacja podatkowa drugiej żony spadkodawcy zmieni się ale dopiero z momentem przejęcia przez nią udziałów: Zainteresowanej i jej siostry, ponad przyznaną jej 1/3 część masy spadkowej, czyli w takim momencie i w takim zakresie w jakim jej majątek powiększy się o 2/3 części masy spadkowej i wyniesie 100% udziałów.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni wnioskuje, że skutek wykonania działu spadku w zakresie 1/3 części masy spadkowej w żadnym wypadku nie może wiązać się dla niej z obciążeniem podatkowym w podatku dochodowym (por. odpowiedź Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację nr 9106 z dnia 12 października 2012 r. w sprawie podatku od spadków i darowizn). Byłby to bowiem przejaw dyskryminacji na tle majątkowym w zakresie obciążeń podatkowych.

Biorąc zatem wszystkie wymienione powyżej przesłanki Wnioskodawczyni stwierdza, że w opisanej sytuacji otrzymana przez nią spłata na podstawie działu spadku w kwocie nieprzekraczającej wartości jej udziału spadkowego nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) i nie rodzi dla Zainteresowanej skutków podatkowych w tym podatku, niezależnie od tego czy kwotę spłaty przeznaczy na zabezpieczenie własnych potrzeb mieszkaniowych (art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), czy też skonsumuje w inny, dowolnie wybrany sposób. Dział spadku dokonywany w ramach przysługującego spadkobiercy udziału nie może być traktowany jako odpłatne zbycie udziałów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest konsekwencją dziedziczenia i podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera regulacji w tym zakresie.

Stany związane z dziedziczeniem do takich należy zdaniem Zainteresowanej dział spadku w ramach przysługującego udziału w zakresie skutków podatkowych jakie wywołują, podlegają ustawie o podatku od spadków i darowizn, tak jak dziedziczenie. W ocenie Wnioskodawczyni zastosowanie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT do spłat otrzymanych w wyniku podziału składników majątku spadkowego nie przekraczającego udziału w spadku stanowi nadinterpretację prawa, niezgodną z intencją ustawodawcy wykładnię rozszerzającą przepisu prawnego a przecież treść art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przekonuje że "nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych następuje w drodze ustawy. Skoro nabycie przez Zainteresowaną udziału w spadku w drodze dziedziczenia podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od spadku i darowizn (zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 84 Konstytucji RP), to w sprawie znajduje zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przepisów ustawy o PIT nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków darowizn.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołuje wyroki sądów administracyjnych oraz stanowiska wyrażone w interpretacjach indywidualnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:

1.

stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2.

działalność wykonywana osobiście;

3.

pozarolnicza działalność gospodarcza;

4.

działy specjalne produkcji rolnej;

5.

(uchylony);

6.

najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7.

kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8.

odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d.

innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

9.

inne źródła.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisie stanu faktycznego, wywieść należy, że Wnioskodawczyni nabyła spadek w 1/3 części po zmarłym w marcu 2014 r. ojcu. W dniu 26 listopada 2015 r. spisany został akt notarialny dotyczący zawarcia umowy działu spadku w sposób odpłatny, którego przedmiotem było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W wyniku tej czynności Wnioskodawczyni otrzymała spłatę w wysokości niższej niż wynosiła wartość przysługującego jej udziału, przez co kwota spłaty nie przekroczyła wartości rynkowej 1/3 udziału spadkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Zainteresowanej udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl