ILPB2/436-96/14-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2014 r. (data wpływu 28 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash-poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 28 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash-poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

PHU "XX" Sp. z o.o. (dalej: "XX", "Spółka", "Wnioskodawca") jest polskim podatnikiem CIT i VAT, rozliczającym się w podatku dochodowym od osób prawnych na podstawie prowadzonych ksiąg handlowych. XX prowadzi działalność, z których najważniejsze to sprzedaż usług gastronomicznych i cateringowych, przygotowanie i dostarczanie żywności (w tym dostarczanie posiłków profilaktycznych i napoi dla jednostek wchodzących w skład ZZZZ.).

Nadmienić należy, że XX jest spółką, której 100% udziałów posiada PHP YY Sp. z o.o., której 100% akcji posiada ZZZZ. S.A. (dalej: ZZZZ). W konsekwencji XX działa więc w ramach grupy kapitałowej liczącej kilkadziesiąt podmiotów gospodarczych.

Aktualnie Spółka rozważa przystąpienie do funkcjonującej w ramach grupy kapitałowej usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash-pooling rzeczywisty) oferowanej przez Bank. Dzięki takiemu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy kapitałowej będzie korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków.

W przypadku podjęcia decyzji o przystąpieniu do Umowy systemu zarządzania środkami pieniężnymi w grupie rachunków, XX wraz z innymi uczestnikami Systemu podpisze z Bankiem (będącym polskim rezydentem podatkowym) Umowę prowadzenia rachunku w systemie cash-pool/zarządzania płynnością finansową (dalej: "Umowa"), której celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników. Pozostałymi uczestnikami cash-poolingu (dalej: "cash-pooling" lub "System") będą spółki kapitałowe należące do grupy kapitałowej będące polskimi podatnikami oraz polskimi rezydentami (dla celów podatkowych i celów prawa dewizowego), a także podmiotami powiązanymi (ze Spółką) w rozumieniu ustawy o CIT. Co istotne, Bank nie będzie podmiotem powiązanym (w rozumieniu ustawy o CIT) ze Spółką ani z żadnym innym uczestnikiem Systemu.

Rolę agenta Systemu pełnić będzie ZZZZ. Rozliczenia w Systemie będą odbywały się poprzez przeznaczony wyłącznie do tego celu rachunek prowadzony przez Bank na rzecz ZZZZ-u, będący rachunkiem pomocniczym w stosunku do rachunku głównego ZZZZ. Jednocześnie, każdy z uczestników Systemu będzie miał przypisany jeden rachunek główny prowadzony przez Bank.

Struktura cash-poolingu będzie opierać się na bilansowaniu (tekst jedn.: zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach głównych uczestników z wykorzystaniem rachunku pomocniczego ZZZZ (będącego de facto rachunkiem agenta Systemu). Bilansowanie będzie polegało na przeprowadzeniu następujących czynności przez Bank:

a. Bank ustali saldo każdego uczestnika (stan jego rachunku głównego) na koniec danego dnia roboczego,

b. Bank ustali sumę sald dodatnich (suma sald uczestników, których salda mają wartość dodatnią) oraz sumę sald Ujemnych (suma sald uczestników, których salda mają wartość ujemną),

c. Bank dokona obliczenia kwoty stanowiącej sumę sald (sumę sald dodatnich i sumę sald ujemnych),

Następnie, Bank będzie dokonywał transferu środków pieniężnych na Rachunki Główne Uczestników Systemu o saldzie ujemnym lub transferu z Rachunków Głównych Uczestników Systemu wykazujących nadwyżki środków, dzięki czemu zarówno salda ujemne jak i dodatnie na rachunkach będą bilansowane do zera.

Zgodnie z założeniami Systemu na początku każdego kolejnego dnia roboczego odbędą się automatyczne transfery zwrotne środków pieniężnych (tekst jedn.: Bank przeprowadzi operacje odwrotne do operacji opisanych powyżej). Podstawą dokonywanych automatycznych transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkami głównymi uczestników Systemu (w ramach bilansowania) będzie mechanizm prawny zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny; Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.; dalej: "k.c."). Wraz z wstąpieniem w prawa Banku poszczególni uczestnicy (w tym XX) będą nabywać również prawo do odsetek naliczanych od wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Odsetki te ustalone będą na poziomie rynkowym, korzystniejszym jednak niż poziom odsetek, jaki dany uczestnik uzyskałby na podstawie samodzielnie zawartej dwustronnej umowy z Bankiem, co wynika z istoty cash-poolingu. Odsetki będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników będzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (np. miesięcznym). Jednocześnie, w celu zabezpieczenia spłaty zobowiązań wobec Banku możliwe jest, że w ramach Systemu uczestnicy będą dokonywać wzajemnych poręczeń spłaty swoich zobowiązań wobec Banku (powszechny element w ramach cash-poolingu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Umowa cash-poolingu lub czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach Umowy (tzw. subrogacja) pomiędzy poszczególnymi uczestnikami Systemu podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.; dalej: "ustawa o p.c.c.").

Zdaniem Wnioskodawcy zarówno Umowa, jak i czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach Systemu (tzw. subrogacja) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tego typu czynności nie zostały wymienione w ustawie o p.c.c. jako przedmiot opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie z art. I ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., podatkowi temu podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Jednocześnie, należy wskazać, że ustawa o p.c.c. zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu (co potwierdza praktyka podatkowa #8722; m.in. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 30 lipca 2009 r., sygn. ITPB2/436-83/09/BK). Wprawdzie jak wskazuje doktryna, cash-pooling wykazuje podobieństwo do umowy pożyczki, aczkolwiek nie zawiera jej wszystkich istotnych elementów. Zgodnie z art. 720 k.c., dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa cash-poolingu jest natomiast umową nienazwaną, umożliwiającą kompensatę niedoborów środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej Grupy oraz korzystne zagospodarowanie nadwyżki posiadanych środków. W cash-poolingu uczestniczą co najmniej trzy podmioty #8722; podmiot posiadający wolne środki finansowe, podmiot posiadający niedobór tych środków oraz bank. Z tytułu uczestnictwa w cash-poolingu dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, gdyż brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash-poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, a zatem czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że cash-pooling (umowa o zarządzenie płynnością finansową) nie jest tożsamy z pożyczką (umową pożyczki). Z uwagi na zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, cash-pooling (umowa o zarządzenie płynnością finansową) nie stanowi przedmiotu opodatkowania tym podatkiem.

W przypadku Spółki, Umowa nie będzie stanowić umowy pożyczki, lecz umowę o zarządzenie płynnością finansową uczestników Systemu. W efekcie, nie będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak wskazano w stanie faktycznym, w ramach bilansowania Systemu będą dokonywane automatyczne transfery (przelewy) środków pieniężnych pomiędzy rachunkami uczestników Systemu. Podstawą ich dokonywania będzie subrogacja zdefiniowana w k.c.

Subrogacja nie została wymieniona w art. 1 ustawy o p.c.c. jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji więc, przelewy środków pieniężnych w ramach Systemu (na podstawie mechanizmu subrogacji) nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Niezależnie od powyższego, Spółka pragnie wskazać, że opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności wykonywanych w ramach usługi cash-poolingu będzie również podlegać wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. z uwagi na fakt, że Bank będzie podatnikiem VAT w związku ze świadczeniem usługi cash-poolingu na rzecz pozostałych uczestników Systemu, czynności te nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo, odnosząc się do powołanej interpretacji indywidualnej, wskazać należy, że nie jest ona wiążąca dla tutejszego organu. Interpretacja organu podatkowego dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.