ILPB2/436-91/09-3/MK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 25 sierpnia 2009 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-91/09-3/MK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2009 r. (data wpływu 1 czerwca 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest:

* nieprawidłowe w zakresie nie podlegania opodatkowaniu umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych,

* prawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 13 marca 2009 r. Wnioskodawca udzielił firmie zagranicznej mającej siedzibę w F. pożyczkę pieniężną na okres 1 miesiąca. Umowa została zawarta w Polsce, a pieniądze zostały przekazane za granicę. W kolejnych miesiącach następuje przedłużenie okresu pożyczki każdorazowo o następny miesiąc.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy pożyczki te podlegają zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy, skoro umowy są wykonywane poza granicami Polski, a pożyczkobiorca ma siedzibę również poza granicami Polski.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe umowy nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, gdyż przedmiotem umowy są prawa majątkowe przy czym:

* te prawa majątkowe wykonywane są poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 4 pkt 1),

* nabywca nie ma siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 4 pkt 2).

Ponadto zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek stanowi usługę pośrednictwa finansowego, która w Polsce podlega przedmiotowemu zwolnieniu z VAT (art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT). Wykonanie tej usługi poza granicami RP powoduje, że nie dochodzi do wykonania czynności opodatkowanej podatkiem VAT lub zwolnionej z tego podatku. Miejscem świadczenia usługi pośrednictwa będzie natomiast, zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 4 w związku z ust. 3 ustawy o VAT, miejsce siedziby nabywcy usługi, czyli F., wobec czego czynność ta będzie opodatkowana lub zwolniona z podatku od wartości dodanej obowiązującym w tamtym kraju. W takim przypadku zastosowanie będzie miał art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa o p.c.c.), gdyż pojęcie podatek od towarów i usług użyte w ustawie o p.c.c. obejmuje zarówno polski VAT, jak i podatek od wartości dodanej obowiązujący w innych państwach UE.

Powyższą tezę wyraził WSA w Krakowie w wyroku z dnia 19 lutego 2008 r. - sygn. akt l SA/Kr 411/07. W takim przypadku umowa pożyczki udzielona pożyczkobiorcy zagranicznemu będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym przypadku doszłoby bowiem do dyskryminacji przez dodatkowe obciążenie transakcji zawieranych z kontrahentem mającym siedzibę w jednym z krajów UE, a przepisy UE ustanowiły jako jedną z naczelnych zasad zasadę neutralności oraz zakaz podwójnego opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* nieprawidłowe w zakresie nie podlegania opodatkowaniu umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych,

* prawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Zauważyć również należy, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1.

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 13 marca 2009 r. na terytorium Polski zawarł On - jako pożyczkodawca - z firmą mającą siedzibę na terytorium F. umowę pożyczki. W następstwie zawarcia przedmiotowej umowy pieniądze zostały przekazane za granicę.

W konsekwencji skoro z brzmienia art. 720 Kodeksu cywilnego, wynika, że przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku, to nie można przyjąć tak jak twierdzi Wnioskodawca, że przedmiotem ww. umowy było prawo majątkowe wykonywane za granicą. Tym samym opisana w stanie faktycznym umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 pkt 1 tej ustawy.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umowy spółki i jej zmiany,

- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Innymi słowy przepis ten ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony (lub strona) tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Reasumując, stwierdzić należy, że tutejszy organ podatkowy - zgodnie ze złożonym wnioskiem - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy umowa pożyczki zawarta w Polsce z firmą mającą siedzibą na terytorium F. jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Jeżeli zatem - tak jak twierdzi Wnioskodawca - miejscem świadczenia usługi pośrednictwa będzie, zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 4 w związku z ust. 3 ustawy o VAT, miejsce siedziby nabywcy usługi, tj. F. i wobec czego czynność ta będzie opodatkowana lub zwolniona z podatku od wartości dodanej obowiązującego w tym kraju, w sprawie będzie miał zastosowanie przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, tut. organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl