ILPB2/436-85/10-2/MK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 9 lipca 2010 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-85/10-2/MK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2010 r. (data wpływu 12 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania wstępnej umowy sprzedaży - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania wstępnej umowy sprzedaży.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu x 2009 r. Wnioskodawca zawarł z x (dalej: Sprzedający) umowę wstępną zakupu (sprzedaży) linii do produkcji brykietu z biomasy, składającej się z elementów wyszczególnionych w pkt 1 ww. umowy na łączna kwotę 207 000,00 zł (słownie: dwieście siedem tysięcy złotych). Ze względu na duże gabaryty i konieczność demontażu sprzętu u sprzedającego, ustalono, że odbiór i zapłata za urządzenia następować będzie sukcesywnie, a ostateczna umowa sprzedaży i całkowita zapłata nastąpi w dniu rozruchu linii produkcyjnej w firmie Wnioskodawcy (pkt 7 wspomnianej umowy). Jednakże ze względu na nie przygotowanie przez Sprzedającego demontażu na czas, częściowy odbiór i zapłata za sprzęt nastąpiła z kilku tygodniowym opóźnieniem. Łączna kwota, wraz z zaliczką przy podpisaniu umowy wyniosła 186 000,00 zł (słownie: sto osiemdziesiąt sześć tysięcy złotych). Przy czym zaznaczyć należy, że odebrano tylko tą część maszyn, które stanowią jedynie oprzyrządowanie do maszyn zasadniczych wymienionych w pkt 2 umowy, tj. 3 sztuk niekompletnych brykieciarek ślimakowych, które wg ustaleń, miały zostać odebrane po wykonaniu na koszt Wnioskodawcy brakujących do nich części i skompletowaniu przez Sprzedającego urządzeń. Niestety, po ostatniej, zawyżonej zapłacie, motywowanej przez Sprzedającego rzekomymi dodatkowymi kosztami dokonanych prac, zwodził on Wnioskodawcę kilka miesięcy z odbiorem najważniejszych maszyn, tłumacząc to fikcyjnymi, jak się okazało, trudnościami z wykonaniem brakujących części przez wytwórcę.

Zainteresowany wskazuje, że od początku grudnia 2009 r. wielokrotnie żądał natychmiastowego wydania maszyn w stanie niedokończonym i zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży. W konsekwencji od 27 grudnia 2009 r. Sprzedający zerwał z Zainteresowanym wszelkie kontakty, nie odpowiada na Jego wezwania, nie odbiera telefonów, nie wpuszcza na swoją posesję.

Po dochodzeniu Wnioskodawca ustalił, że Sprzedający nigdy nie posiadał maszyn wymienionych w pkt 1 i pkt 2 umowy. Oświadczenie Sprzedającego o jego jedynych prawach do nich jest fałszywe, a okazywany kupującemu sprzęt należy faktycznie do osoby, od której Sprzedający jedynie dzierżawił pomieszczenia. Stąd też ze względu na ogrom poniesionych już nakładów i niemożność rozpoczęcia jakiejkolwiek produkcji bez brakujących maszyn, Wnioskodawca zmuszony był je nabyć od faktycznych właścicieli na oddzielną umowę cywilnoprawną, za sumę 33 000,00 zł, od której to umowy w dniu 25 stycznia 2010 r. uiszczono stosowny podatek. Sprawę oszustwa dokonanego przez Sprzedającego skierowano już na policję. Zatem wobec zerwania przez Sprzedającego wszelkich kontaktów oraz faktyczną bezprzedmiotowość dokonanej czynności zawarcie ostatecznej umowy kupna-sprzedaży stało się niemożliwe. Wnioskodawca podkreśla, że faktycznie zapłacił Sprzedającemu do zawartej umowy wstępnej ww. sumę, która jest stanowczo za wysoka w stosunku do sprzętu, który faktycznie został odebrany.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca może uznać posiadaną umowę wstępną za właściwą i ostateczną i wobec tego uiścić od niej podatek od czynności cywilnoprawnych oraz od jakiej sumy (sumy z umowy czy faktycznie zapłaconej) powinien być zapłacony podatek.

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec niemożności zawarcia, z powodu ewidentnego oszustwa, ostatecznej umowy, jedynym rozwiązaniem jest uznanie podpisanej umowy za właściwą i uiszczenie podatku od faktycznie zapłaconej Sprzedającemu sumy. Natomiast, za moment powstania obowiązku podatkowego uznać można datę zawarcia umowy na wykup przedmiotowych maszyn od faktycznych właścicieli, ponieważ w dacie podpisania wstępnej umowy Zainteresowany nie mógł przewidzieć, że do zawarcia i zrealizowania ostatecznej umowy sprzedaży nie dojdzie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, że w myśl art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie do art. 3 pkt 2 ww. ustawy przez przepisy prawa podatkowego należy rozumieć przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Natomiast według art. 3 pkt 1 ww. ustawy przez ustawy podatkowe należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Analiza złożonego wniosku wskazuje, że dotyczy on zarówno stosowania przepisów prawa podatkowego, jak i stosowania przepisów ustaw niepodatkowych - w tym przypadku ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W konsekwencji stwierdzić należy, iż odpowiedź na przedstawione we wniosku pytanie w zakresie możliwości uznania wstępnej umowy sprzedaży za właściwą i ostateczną, od której należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych nie może stanowić przedmiotu interpretacji indywidualnej, wydawanej na podstawie ustawy - Ordynacja podatkowa.

Mając powyższe na uwadze tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na przedstawione we wniosku pytanie, jedynie w przedmiocie wynikającym z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. w zakresie skutków podatkowych zawarcia wstępnej umowy sprzedaży, przy jednoczesnym braku zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - w stanie prawnym obowiązującym na dzień zawarcia wstępnej umowy sprzedaży, tj. 15 lipca 2009 r. - podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienia hipoteki,

* ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Ponadto na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, podatkowi podlegają także zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W zakresie przedmiotowym ustawy zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2. Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 przedmiotowej ustawy ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o czynnościach cywilnoprawnych, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w lipcu 2009 r. Wnioskodawca zawarł wstępną umowę sprzedaży linii do produkcji brykietu, ostateczna umowa sprzedaży i całkowita zapłata miała nastąpić w chwili rozruchu ww. linii u nabywcy. Jednakże ze względu na fakt, że Sprzedający nie był właścicielem ww. urządzeń nie doszło do zawarcia ostatecznej umowa sprzedaży. Przeniesienie własności opisanych wyżej urządzeń doszło do skutku dopiero na podstawie umowy sprzedaży zawartej z prawowitym właścicielem, od której to umowy Wnioskodawca, w dniu 25 stycznia 2010 r. odprowadził należny podatek.

Zauważyć należy, że umowa przedwstępna (umowa wstępna jak ją nazywa Wnioskodawca) nie kształtuje ostatecznego stosunku prawnego między stronami, jej celem jest zobowiązanie do złożenia oznaczonego w niej oświadczenia woli, tj. zawarcia umowy przyrzeczonej. Konsekwencją powyższego jest przyjęcie przez ustawodawcę w art. 3 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, że jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność.

Zatem z uwagi na fakt, iż w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wskazane wszystkie czynności cywilnoprawne podlegające temu podatkowi, umowa przedwstępna (wstępna) sprzedaży jako niewymieniona w tym przepisie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Innymi słowy zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, a co za tym idzie obowiązku płatności tego podatku.

Mając powyższe na uwadze bezprzedmiotowym jest odpowiedź na przedstawione we wniosku pytanie w zakresie dotyczącym określenia prawidłowej podstawy opodatkowania w przypadku zawarcia wstępnej umowy sprzedaży.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl