ILPB2/436-74/10-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku - data wpływu 23 marca 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 23 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki oraz podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest wspólnikiem w spółce osobowej prawa handlowego (dalej: SpK). Przedmiotem działalności SpK określonym w umowie SpK, jest m.in. udzielanie pożyczek. Zgodnie z zamierzeniami, w ramach działalności gospodarczej SpK ma udzielać pożyczek Wnioskodawcy (swojemu wspólnikowi). Odsetki od tych pożyczek będą wpłacane na konto SpK zgodnie z postanowieniami umów pożyczek.

W momencie otrzymania odsetek (będących wynagrodzeniem za udostępniony kapitał), SpK wystawiać będzie fakturę VAT, traktując przedmiotową transakcję jako usługę pośrednictwa finansowego podlegającą opodatkowaniu VAT, lecz korzystającą ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy w świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawarcie wskazanej w stanie faktycznym umowy pożyczki, a w konsekwencji świadczenie przez SpK usług pośrednictwa finansowego (do których zaliczają się usługi polegające na udzielaniu pożyczek) podlegających zwolnieniu z VAT oznacza, iż umowa pożyczki udzielona Spółce przez SpK nie będzie podlegać opodatkowaniu p.c.c. (spełnione zostają dyspozycje przepisu art. 2 pkt 4 lit. b) i w związku z tym Spółka nie będzie zobowiązana, jako biorący pożyczkę, do uiszczenia tego podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie z SpK umowy pożyczki, w przypadku której SpK jako udzielająca pożyczki świadczyć będzie usługi pośrednictwa finansowego podlegające zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o p.c.c.), z uwagi na dyspozycję przepisu art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o p.c.c.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o p.c.c. opodatkowaniu tym podatkiem podlega czynność cywilnoprawna, której przedmiotem jest zawarcie umowy pożyczki. Niemniej jednak, w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c., nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z zamierzeniami, SpK, która będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. właśnie na udzielaniu pożyczek (działalność w tym zakresie jest wymieniona w umowie spółki SpK). Zgodnie zaś z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. W związku z powyższym uznać należy, że w przypadku zawarcia umowy pożyczki, SpK będzie działała w charakterze podatnika VAT, a czynność ta - jako świadczenie usług pośrednictwa finansowego - będzie korzystać ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 zał. nr 4 do ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w świetle zacytowanych powyżej przepisów ustawy o p.c.c., w przypadku pożyczki udzielonej przez SpK jako podmiot świadczący usługę podlegającą opodatkowaniu VAT, lecz korzystającą ze zwolnienia z tego podatku, spełniony zostaje zawarty w art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. warunek wskazujący na nieopodatkowanie p.c.c. zawartej przez Wnioskodawcę umowy pożyczki, gdyż przynajmniej jedna za stron (SpK) Z tytułu dokonania tej czynności cywilnoprawnej będzie opodatkowana podatkiem VAT lub z niego zwolniona.

W świetle powyższych uwag, w stanie faktycznym opisanym przez Wnioskodawcę czynność cywilnoprawna polegająca na zawarciu umowy pożyczki, na podstawie której SpK udzieli pożyczki Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Z kolei na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy - zgodnie ze złożonym we wniosku pytaniem dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa pożyczki będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług (podatku od wartości dodanej).

Jeżeli zatem wskazana pożyczka będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji opisana we wniosku pożyczka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie informuje się, że w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów w dniu 17 czerwca 2010 r. wydane zostały interpretacje indywidualne nr ILPB3/423-280/10-2/DS i nr ILPB3/423-280/10-3/DS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.