ILPB2/436-74/09-2/MK - Opodatkowanie PCC depozytu nieprawidłowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 4 maja 2009 r. (data wpływu 11 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 11 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 12 listopada 2008 r. Wnioskodawca jako adwokat prowadzący działalność gospodarczą w formie kancelarii adwokackiej zawarł umowę o świadczenie pomocy prawnej z obywatelem H. - działającym jako zleceniodawca. Na podstawie umowy zleceniodawca oświadczył, iż w celu zapewnienia środków finansowych na spłatę zaległych zobowiązań podatkowych E.M. oraz M.M. zamieszkałych w x ma wolę i zamiar przekazać im tytułem darowizny środki finansowe w kwocie pozwalającej na spłatę zaległości podatkowych zarówno w odniesieniu do należności głównej, jak i odsetek, pokrywając równocześnie inne koszty związane z przekazaniem na rzecz ww. osób środków pieniężnych, w tym kwotę należnego podatku od spadków i darowizn oraz ewentualne koszty bankowe, koszty pomocy prawnej (m.in. opłaty notarialne) a także inne wydatki, które okażą się konieczne w celu prawidłowego wykonania umów darowizn. W umowie ustalono również, że zleceniodawca zleca, a Wnioskodawca (zleceniobiorca) przyjmuje do wykonania prace i czynności związane z doprowadzeniem do zawarcia oraz wykonania umów darowizn środków pieniężnych na rzecz wskazanych w umowie osób. Zakres udzielanej pomocy prawnej obejmował również udostępnienie rachunku bankowego kancelarii Wnioskodawcy, prowadzonego w euro. Z tytułu zawartej umowy o świadczenie pomocy prawnej Zainteresowany otrzymał należne wynagrodzenie. Zleceniodawca w ramach zawartej umowy pomocy prawnej w dniu 14 listopada 2008 r. dokonał przelewu wskazanej w umowie kwoty euro na ww. rachunek. Jako zleceniobiorca i pełnomocnik zleceniodawcy w dniach 28 listopada 2008 r. oraz 23 grudnia 2008 r. Wnioskodawca zawarł w imieniu zleceniodawcy stosowne umowy darowizn, dokonał zamiany kwoty euro na złote polskie i następnie przelał otrzymaną kwotę ze swojego rachunku bankowego jako darowizny zleceniodawcy na rzecz wskazanych w umowie osób.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiony stan faktyczny nie pozwala na przyjęcie, że w ramach umowy o świadczenie pomocy prawnej z dnia 12 listopada 2008 r. doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z przepisem art. 845 ustawy - Kodeks cywilny: "jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu". Według zaś przepisu art. 844 Kodeksu cywilnego: "składający może w każdym czasie żądać zwrotu rzeczy oddanej na przechowanie". Mając na uwadze powyższe przepisy Kodeksu cywilnego oraz zaistniały w przedmiotowej sprawie stan faktyczny stwierdzić należy, że nie może być mowy o zawarciu umowy depozytu nieprawidłowego w ramach umowy o świadczenie pomocy prawnej, gdyż zleceniodawca zlecił Wnioskodawcy (zleceniobiorcy) dokonanie określonej czynności prawnej (dokonanie darowizny) na rzecz określonych osób. Z tego też względu w ramach umowy o świadczenie pomocy prawnej doszło do zawarcia umowy zlecenia, która zdefiniowana jest w przepisie art. 734 Kodeksu cywilnego. Stwierdzić należy, że nie doszło do zawarciu umowy depozytu nieprawidłowego, gdyż na podstawie umowy o świadczenie pomocy prawnej zleceniodawca nie był w żadnym razie uprawniony do żądania zwrotu od Wnioskodawcy (zleceniobiorcy) przelanych pieniędzy - jak ma to miejsce w przypadku umowy depozytu nieprawidłowego (kwalifikowanej formy umowy przechowania). Ponadto Zainteresowany (zleceniobiorca) nie mógł dowolnie i we własnym imieniu rozporządzać przelaną kwotą pieniędzy, lecz zobowiązany był do wykonania w imieniu zleceniodawcy określonej czynności prawnej na rzecz wskazanych osób.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że w wykonaniu umowy o świadczenie pomocy prawnej nie doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego, a w konsekwencji z tytułu wykonania tej umowy nie powstało zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlega umowa depozytu nieprawidłowego.

Artykuł 845 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą. Przyjmuje się, że dopuszczalne jest zawieranie umowy depozytu nieprawidłowego, gdy jej przedmiotem mają być papiery wartościowe.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do przyjęcia depozytu nieprawidłowego nie jest konieczne wyraźne zastrzeżenie tego w umowie, niemniej dla zastosowania art. 845 Kodeksu cywilnego konieczne jest ustalenie, że przechowawca uprawniony został do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub rzeczami oznaczonymi co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne - sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Przechowawca "nieprawidłowy" nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 12 listopada 2008 r. z Wnioskodawcą prowadzącym kancelarię adwokacką zawarto umowę o świadczenie pomocy prawnej. Zgodnie z umową Zainteresowany przyjął do wykonania prace i czynności związane z doprowadzeniem do zawarcia oraz wykonania umów darowizn środków pieniężnych na rzecz wskazanych w umowie osób. Zakres udzielanej pomocy prawnej obejmował również udostępnienie rachunku bankowego kancelarii adwokackiej Zainteresowanego. W dniach 28 listopada 2008 r. i 23 grudnia 2008 r. Wnioskodawca w imieniu zleceniodawcy zawarł stosowne umowy darowizn i dokonał przelewu ze swojego rachunku bankowego otrzymanych od zleceniodawcy środków pieniężnych na rzecz osób wskazanych w umowie. W związku z zawartą umową o świadczenie pomocy prawnej Zainteresowany otrzymał należne wynagrodzenie.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że skoro otrzymanymi od klienta środkami pieniężnymi Wnioskodawca nie mógł swobodnie dysponować to czynność opisana we wniosku nie stanowi umowy depozytu nieprawidłowego. W konsekwencji działania podjęte w ramach umowy o świadczenie pomocy prawnej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.