ILPB2/436-63/10-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 1 marca 2010 r. (data wpływu 8 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie stosowania art. 19 ust. 1 tej ustawy - jest

* nieprawidłowe w odniesieniu do wierzycieli będących spadkobiercami,

* prawidłowe w odniesieniu do osób, którym przysługują wierzytelności z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tego funduszu na wypadek jego śmierci.

W dniu 8 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie stosowania art. 19 ust. 1 tej ustawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych działającym na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych zarządzającym funduszami inwestycyjnymi otwartymi. w związku z powyższym zobowiązany jest do przekazania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o wypłacie na rzecz spadkobiercy jednostek uczestnictwa nabytych w drodze dziedziczenia oraz wypłaty na rzecz osoby uprawnionej (dalej: "Osoba uposażona") na mocy art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych środków z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa (dalej: "Zapis").

Zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych jednostki uczestnictwa funduszy podlegają dziedziczeniu. Ponadto art. 111 ust. 1 pkt 2 tej ustawy wskazuje, iż uczestnik funduszu może wskazać funduszowi osobę uprawnioną (Osoba Uposażona) do otrzymania środków z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa po śmierci uczestnika, do wysokości kwoty określonej w tym przepisie. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 - dalej: "Ustawa o PSD") fundusz, jako dłużnik spadkodawcy lub Osoby Uposażonej zobowiązany jest do przekazania do urzędu skarbowego właściwego dla tych osób informacji o dokonanych wypłatach (zwrocie długu) i ich wysokości, w terminie 14 dni od dnia wypłaty. Jednakże § 7 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 165, poz. 1371 z późn. zm. dalej: "Rozporządzenie") określa właściwość miejscową organów podatkowych w odniesieniu do Zapisu w sposób odmienny niż Ustawa o PSD, nakazuje bowiem ustalić organ właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania uczestnika funduszu, a w przypadku braku takiego miejsca - według ostatniego miejsca jego pobytu.

Niespójność ww. przepisów budzi, w opinii Towarzystwa, wątpliwości interpretacyjne co do urzędu skarbowego właściwego do otrzymania od funduszu informacji, o której mowa w art. 19 ust. 1 Ustawy o PSD.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Na jakiej podstawie należy ustalić właściwy miejscowo urząd skarbowy, do którego fundusz inwestycyjny otwarty powinien przesłać informację o dokonaniu wypłaty lub zwrocie długu, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej kwestii właściwość miejscową urzędu skarbowego należy ustalić na podstawie przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o PSD, tj. w przypadku realizacji procesu spadkobrania fundusz powinien o tej realizacji zawiadomić urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania spadkodawcy, natomiast w przypadku realizacji Zapisu urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania Osoby Uposażonej. Przepis powyższego artykułu jednoznacznie wskazuje właściwe organy podatkowe. w sprzeczności z art. 19 ust. 1 Ustawy o PSD stoją zapisy § 7 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia, jednakże, w opinii Wnioskodawcy, przepis aktu niższego rzędu, nie może zmieniać obowiązków nałożonych na dłużnika spadkodawcy lub Osoby Uposażonej na mocy ustawy, w tym przypadku Ustawy o PSD. w związku z tym w pozostałym zakresie w postępowaniu w sprawie z zakresu podatku od spadków i darowizn właściwość organów podatkowych określana jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oraz Rozporządzenia, jednakże w odniesieniu do obowiązków podmiotów wskazanych w art. 19 ust. 1, należy stosować zapisy Ustawy o PSD. Rozporządzenie wydane zostało m.in. na podstawie delegacji określonej w art. 17 § 2 Ordynacji podatkowej. Przepis art. 17 § 1 tej ustawy stanowi, iż o ile odrębne ustawy podatkowe (w tym Ustawa o PSD) nie stanowią inaczej, właściwość organów podatkowych ustała się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2 Ordynacji podatkowej. Paragraf 2 tego artykułu stanowi, iż w drodze rozporządzenia właściwość organów podatkowych może zostać określona w sposób odmienny, niż wskazany w § 1. w opinii Wnioskodawcy delegacja ta zezwala jedynie na określenie właściwości organu podatkowego w sposób inny niż określony w Ordynacji podatkowej, nie zaś w sposób inny, niż określony w odrębnych ustawach podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

* nieprawidłowe w odniesieniu do wierzycieli będących spadkobiercami,

* prawidłowe w odniesieniu do osób, którym przysługują wierzytelności z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tego funduszu na wypadek jego śmierci.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Artykuł 5 ww. ustawy stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych w tym funduszy inwestycyjnych otwartych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.).

Stosownie do art. 82 ww. ustawy fundusz inwestycyjny otwarty zbywa jednostki uczestnictwa i dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika funduszu. z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa. w myśl art. 83 ust. 3 ww. ustawy jednostka uczestnictwa podlega dziedziczeniu.

Natomiast zgodnie z art. 111 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, w razie śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego, fundusz jest obowiązany na żądanie osoby, którą uczestnik wskazał funduszowi w pisemnej dyspozycji - odkupić jednostki uczestnictwa uczestnika zapisane w rejestrze uczestników funduszu do wartości nie wyższej niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią uczestnika funduszu dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, oraz nieprzekraczającej łącznej wartości jednostek uczestnictwa zapisanych w rejestrze uczestnika, oraz wypłacić tej osobie kwotę uzyskaną z tego odkupienia. w myśl art. 111 ust. 3 ww. ustawy kwoty oraz jednostki uczestnictwa nie wykupione przez fundusz, odpowiednio do wartości, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po uczestniku.

Natomiast na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują wierzytelności z tytułu zapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tych funduszy na wypadek śmierci są zobowiązani przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela, informację o dokonanych wypłatach (zwrocie długu) i ich wysokości, w terminie 14 dni od dnia wypłaty.

Zatem, jak z powyższego wynika przepis art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie określa właściwości organów podatkowych w sprawie podatku od spadków i darowizn, bo tą, jak słusznie wskazał Wnioskodawca, regulują przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa oraz wydane na jej podstawie przepisy aktów wykonawczych, a szczególnie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 165, poz. 1371 z późn. zm.), lecz obowiązki informacyjne wskazanych w tym przepisie podmiotów będących dłużnikami. Zatem w przedstawionej we wniosku sytuacji nie mamy do czynienia z niespójnością przepisów prawnych wchodzących w skład prawa podatkowego.

W konsekwencji jedyną podstawą prawną określającą właściwy do otrzymania ww. informacji organ podatkowy jest tylko i wyłącznie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych zarządzającym funduszami inwestycyjnymi otwartymi który dokonuje wypłat na rzecz spadkobiercy jednostek uczestnictwa nabytych w drodze dziedziczenia oraz wypłaty na rzecz osoby uprawnionej na mocy art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych środków z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa.

Na tle powyższego wyjaśnić należy, iż wskazany w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn właściwy organów podatkowych nie ulega zmianie bowiem zawsze w przypadkach wskazanych w tym przepisie właściwym miejscowo organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela. Zatem to osoba wierzyciela ma bezpośredni wpływ na prawidłowe określenie właściwego organu podatkowego do którego należy skierować wskazaną w tym przepisie informację.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Wnioskodawca dokonuje wypłat zarówno na rzecz spadkobierców jak i osób, na rzecz których uczestnik funduszu dokonał pisemnej dyspozycji.

Z powyższego wynika więc, że w przypadku, gdy brak osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, czyli gdy jednostki uczestnictwa zgromadzone w funduszu wchodzą w skład spadku po zmarłym uczestniku, spadkobiercy stają się wierzycielami funduszu, uprawnionymi do otrzymania ww. jednostek - w zakresie wynikającym ze spadkobrania.

W konsekwencji informację, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby, na rzecz której - jak wskazał Wnioskodawca - zostały wypłacone jednostki uczestnictwa.

Natomiast w sytuacji, gdy fundusz dokonuje odkupu jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego od osoby wskazanej w pisemnej dyspozycji uczestnika tego funduszu, to wówczas wierzycielem funduszu jest osoba wskazana w tej dyspozycji. Stąd też informację, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby wskazanej w dyspozycji.

Reasumując, art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi jedyną podstawę prawną na jakiej fundusz powinien prawidłowo ustalić właściwy miejscowo organ podatkowy któremu jest zobowiązany przekazać wskazane w tym przepisie informacje.

Jednakże, jak wyżej wskazano, w przypadku gdy jednostki uczestnictwa zgromadzone w funduszu inwestycyjnym otwartym wchodzą w skład spadku po uczestniku tego funduszu wówczas informację, o której mowa w ww. przepisie skierować należy do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, na rzecz której zostały wypłacone jednostki uczestnictwa. Natomiast w sytuacji, o której mowa w art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych właściwym miejscowo organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wskazanej w dyspozycji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.