ILPB2/436-5/11-7/WS - Zwrot nienależnie zapłaconego podatku w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartych umów pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 stycznia 2011 r. (data wpływu 5 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 lutego 2011 r. (data wpływu 23 lutego 2011 r.) oraz pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r. (data wpływu 6 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości ubiegania się o zwrot zapłaconej kwoty podatku p.c.c. w przedstawionym stanie faktycznym - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej:

* podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla czynności udzielania pożyczek w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym oraz

* podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania udzielanych pożyczek oraz możliwości ubiegania się o zwrot zapłaconej kwoty podatku p.c.c. w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 i 14f § 2 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 21 marca 2011 r. nr ILPP1/443-26/11-2/BD ILPB2/436-5/11-2/WS, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 21 marca 2011 r., skutecznie doręczono dnia 29 marca 2011 r., zaś w dniu 6 kwietnia 2011 r. (data nadania 5 kwietnia 2011 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, będący spółką komandytowo - akcyjną prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W zakresie tej działalności mieści się w szczególności:

* działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z).

* działalność trustów, funduszów i podobnych instytucji finansowych (PKD 64.30.Z),

* pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z),

* pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej nie sklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z),

* pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z).

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej jako "VAT"). Spółka otrzymała od podmiotu będącego nierezydentem pożyczkę, której kwota będzie przeznaczona na udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek (dalej jako "Pożyczki") innym spółkom rezydentom, zarejestrowanym w rejestrze przedsiębiorców KRS (dalej jako "Pożyczkobiorcy") na rozwój prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Środki pieniężne będące przedmiotem zawieranych umów pożyczek - w momencie zawierania tych umów - znajdują się i w przyszłości będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Umowy pożyczki zawierane są i będą zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W świetle powyższego, Wnioskodawca chciałby upewnić się, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tutejszy organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2, dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania udzielanych pożyczek w przedstawionym stanie faktycznym, natomiast odpowiedź na pytanie nr 2 w zakresie opodatkowania udzielanych pożyczek w przedstawionym zdarzeniu przyszłym oraz odpowiedź na pytanie nr 1 w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym zawarte zostały w odrębnych interpretacjach indywidualnych, z dnia 13 kwietnia 2011 r. ILPB2/436-5/11-5/WS, ILPB2/436-5/11-6/WS, ILPB2/436-5/11-8/WS.

Z kolei interpretacje dotyczące podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla czynności udzielania pożyczek w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, wydane zostały w dniu 11 kwietnia 2011 r. nr ILPP1/443-26/11-5/BD i ILPP1/443-26/11-6/BD.

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 2 w przedstawionym stanie faktycznym, w sytuacji, w której kwota p.c.c. od pożyczek udzielonych przez Spółkę Pożyczkobiorcom na cele związane z rozwojem prowadzonej przez nich działalności gospodarczej została już zapłacona, będzie możliwe ubieganie się o zwrot zapłaconej kwoty p.c.c.

W opinii Wnioskodawcy, udzielanie przez Spółkę pożyczek Pożyczkobiorcom na rozwój prowadzonej przez nich działalności gospodarczej będzie stanowić usługę pośrednictwa finansowego korzystającą ze zwolnienia od opodatkowania VAT, a co za tym idzie, nie będzie podlegać opodatkowaniu p.c.c.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako "Ustawa o p.c.c."), nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług, z zastrzeżeniem określonych w tym przepisie wyjątków.

Katalog czynności korzystających ze zwolnienia od opodatkowania VAT przewiduje art. 43 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako "Ustawa o VAT") w szczególności, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy (dalej jako "Załącznik"). Zgodnie z pozycją nr 3 Załącznika zwolnione od opodatkowania VAT są usługi pośrednictwa finansowego, sklasyfikowane w sekcji J ex (65-67), z wyłączeniem określonych w tej pozycji usług. W świetle powyższego, należy uznać, że usługa polegająca na udzieleniu pożyczki co do zasady korzysta ze zwolnienia od opodatkowania VAT.

Biorąc pod uwagę prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność gospodarczą, w szczególności zaś to, że w jej zakresie mieści się działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z), działalność trustów, funduszów i podobnych instytucji finansowych (PKD 64.30.Z), pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z), pozostała finansowa działalność usługowa gdzie indziej niesklasyfikowana z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z) oraz pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z), należy uznać, że udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczek na cele związane z prowadzoną przez Pożyczkobiorców działalnością gospodarczą stanowi usługę pośrednictwa finansowego, korzystającą ze zwolnienia od opodatkowania VAT.

Konsekwentnie, skoro usługi pośrednictwa finansowego są zwolnione od opodatkowania VAT, to zastosowanie znajdzie art. 2 pkt 4 Ustawy o p.c.c. Zgodnie z tym przepisem, takie usługi pozostają poza zakresem zastosowania ustawy o p.c.c.

Zatem, w odniesieniu do zaprezentowanego w niniejszym wniosku stanu faktycznego, udzielanie pożyczek przez Wnioskodawcę na rzecz pożyczkobiorców na cele związane z prowadzeniem przez nich działalności gospodarczej jako usługa pośrednictwa finansowego korzystająca ze zwolnienia od opodatkowania VAT będzie pozostawać poza zakresem zastosowania Ustawy o p.c.c. Tym samym, kwoty pożyczek nie będą opodatkowane p.c.c.

Zgodnie z powyższą argumentacją, biorąc pod uwagę zakres prowadzonej przez Spółkę działalności, udzielanie Pożyczkobiorcom pożyczek na cele związane z rozwojem prowadzonej przez nich działalności gospodarczej będzie stanowić usługę pośrednictwa finansowego, mieszczącą się w zakresie usług wymienionych w pozycji 3, tj. Sekcja J ex (65 - 67) Załącznika do Ustawy o VAT. Tym samym, udzielanie Pożyczek będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania VAT. W konsekwencji. przedmiotowa usługa będzie pozostawać poza zakresem zastosowania Ustawy o p.c.c.

W związku z powyższym w sytuacji, w której mimo spełnienia wyżej wymienionych wymogów dokonano zapłaty kwoty p.c.c. od udzielonych Pożyczkobiorcom Pożyczek, będzie można ubiegać się o zwrot przedmiotowej kwoty. Zwrot zapłaconej kwoty p.c.c. będzie uzasadniony tym, że czynność polegająca na udzieleniu Pożyczki jako usługa pośrednictwa finansowego zwolniona od opodatkowanie VAT będzie pozostawać poza zakresem zastosowania Ustawy o p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w odniesieniu do pytania nr 2 uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Natomiast, zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl art. 720 ww. ustawy, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki stanowi kwota lub wartość pożyczki, a stawka podatku wynosi 2%.

Na podstawie art. 10 ust. 1 ww. ustawy podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru (formularz p.c.c.-3), oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca udziela pożyczki innym spółkom na rozwój prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

W przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania udzielanych pożyczek w przedstawionym stanie faktycznym, w dniu 13 kwietnia 2011 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/436-5/11-5/WS, w którym Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że dokonane czynności cywilnoprawne - zawarte umowy pożyczek - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W sytuacji więc, gdy podatek ten został zapłacony, należy uznać, że został on zapłacony nienależnie.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 2, podatek podlega zwrotowi, jeżeli:

* uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna),

* nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej,

* podwyższenie kapitału spółki nie zostało zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;

* nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Analiza powyższego przepisu wskazuje, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia sytuacji, w których możliwy jest zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem tylko zajście jednej z wymienionych w nim przesłanek uprawnia do żądania zwrotu zapłaconego podatku. W sytuacji przedstawionej we wniosku, żadne z powyższych zdarzeń nie nastąpiło.

Jednakże możliwość wystąpienia o zwrot nienależnie zapłaconego podatku istnieje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Stosownie do art. 72 § 1 pkt 1 ww. ustawy, za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.

W myśl art. 73 § 1 Ordynacji podatkowej, nadpłata powstaje, z zastrzeżeniem § 2, z dniem:

* zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

* pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

* zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

* wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobranego podatku;

* zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Według art. 73 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, nadpłata powstaje z dniem złożenia:

* zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego;

* deklaracji podatku akcyzowego - dla podatników podatku akcyzowego;

* deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy - dla jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych;

* deklaracji kwartalnej dla podatku od towarów i usług - dla podatników podatku od towarów i usług.

W myśl art. 74 ww. ustawy, jeżeli nadpłata powstała w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a podatnik, którego zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1:

* złożył jedną z deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2, lub inną deklarację, z której wynika wysokość zobowiązania podatkowego - wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot, składając równocześnie skorygowaną deklarację,

* został rozliczony przez płatnika - wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot, składając równocześnie zeznanie (deklarację), o którym mowa w art. 73 § 2 pkt 1,

* nie był obowiązany do składania deklaracji - wysokość nadpłaty określa podatnik we wniosku o jej zwrot.

Natomiast zgodnie z art. 74a ww. ustawy, w przypadkach niewymienionych w art. 73 § 2 i art. 74 wysokość nadpłaty określa organ podatkowy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż w sytuacji przedstawionej przez Wnioskodawcę istnieje możliwość ubiegania się o zwrot nienależnie zapłaconego podatku, w oparciu o przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa.

Należy jednak zauważyć, że zwrot nienależnie zapłaconego podatku przysługuje jedynie stronie, która podatek ten nienależnie zapłaciła, a więc w przedmiotowej sprawie pożyczkobiorcy, na którym ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartych umów pożyczek.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.