ILPB2/436-49/13-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 26 lutego 2013 r. (data wpływu 28 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 28 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Ojciec Wnioskodawczyni X został ustanowionym jedynym beneficjentem polisy ubezpieczeniowej na życie założonej przez jego matkę w USA. W ubiegłym roku firma ubezpieczeniowa z USA przesłała do ojca czek na sumę 121.507,48 USD, celem rozliczenia roszczenia ubezpieczeniowego (po śmierci babci Wnioskodawczyni).

Ze względu na stan zdrowia tata Zainteresowanej nie był w stanie samodzielnie załatwić wielu spraw. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia ojca, Wnioskodawczyni asystowała mu przy każdej wizycie u lekarza i w różnych urzędach. Stąd też w spawie realizacji czeku Wnioskodawczyni wspólnie z ojcem udała się do Banku (...), gdzie oboje mieli swoje rachunki rozliczeniowe złotówkowe. Było to w dniu 8 maja 2012 r. Czek był wystawiony w dolarach, więc niezbędne stało się utworzenie nowego rachunku - w walucie obcej (USD). Rachunek ten został utworzony na tatę Zainteresowanej oraz na Nią jako współwłaściciela (współposiadacza). Pieniądze z realizacji czeku wpłynęły po około 6 tygodniach - w dniu 15 czerwca 2012 r. w kwocie 121.492,48 USD. Dnia 21 czerwca tato Zainteresowanej udał się z Nią do banku, celem rozdysponowania otrzymanej kwoty. W następstwie czego część pieniędzy została zamieniona (przez bank) na złotówki i przelana na indywidualny rachunek bankowy ojca Wnioskodawczyni, pozostałą część w kwocie 106.180,00 USD została darowana Zainteresowanej. W tym celu obdarowana założyła, już tylko na siebie, nowy rachunek dolarowy, gdzie ww. środki zostały przelane. Następnie tego samego dnia, zgodnie z życzeniem ojca Wnioskodawczyni zlikwidowano wspólny walutowy rachunek bankowy.

Zainteresowana nadmienia, iż mimo, że była teoretycznie współwłaścicielem rachunku razem z ojcem - nigdy sama nie rozdysponowała żadnej będącej na nim kwoty (wszelkie dyspozycje odnośnie przelewania pieniędzy i likwidacji rachunku składał i sygnował swoim podpisem ojciec).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z tym, iż rachunek rozliczeniowy w dolarach został utworzony na tatę i na Wnioskodawczynię (jako współwłaściciela, posiadacza, a nie pełnomocnika) powinna ona zapłacić opłatę w wysokości 2% od depozytu nieprawidłowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, powyższa sytuacja nie zobowiązuje jej do zapłaty podatku od depozytu nieprawidłowego, gdyż nie dysponowała ona nigdy samodzielnie żadnymi zasobami finansowymi, będącymi na tym rachunku. Pieniądze wpłynęły 15 czerwca, a 21 czerwca tato rozdysponował całą kwotę (część dla niej jako darowiznę, a część dla siebie). Wszelkie decyzje w sprawie pieniędzy z tego rachunku podejmował tato, on także sygnował je swoimi podpisami. Tego samego dnia, tj. 21 czerwca tato podjął decyzję o zamknięciu rachunku. Zainteresowana nadmienia, iż jest jedynym dzieckiem X, który w momencie realizacji czeku od 19 lat był wdowcem. Tato Wnioskodawczyni zmarł 20 października 2012 r. W związku z czym Zainteresowana została ustanowiona jedynym spadkobiercą.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Wnioskodawczyni uważa, że opisanej sytuacji nie można utożsamiać z umowa przechowania w formie depozytu nieprawidłowego. Jak stanowi art. 835 Kodeksu cywilnego w związku z art. 845 k.c. umowa depozytu nieprawidłowego stanowi szczególny rodzaj umowy przechowania, gdzie przechowawca może rozporządzać oddanymi do przechowania pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, gdzie stosuje się odpowiednie przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy), czyli umowy w ramach której przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorzonym rzecz ruchomą przekazaną mu na przechowanie. W ocenie Wnioskodawczyni miała ona możliwość dostępu do tych pieniędzy (jako posiadacz rachunku), bynajmniej nie było to złożenie ich w depozycie jako takim. Fakt bycia posiadaczem (współwłaścicielem) tego rachunku jest co do zasady sprzeczny z konstrukcja pożyczki, a co za tym idzie również depozytu nieprawidłowego. Co więcej, jak wskazuje Zainteresowana, nie odniosła z tego faktu również żadnych korzyści majątkowych, gdyż praktycznie jedynym decydentem w tej sprawie był ojciec, który był przecież właścicielem tych pieniędzy, jako jedyny beneficjent umowy ubezpieczeniowej (polisy).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawczyni, w opisanej sytuacji nie powinien zostać naliczony podatek od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie był to depozyt nieprawidłowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy depozytu nieprawidłowego. Z kolei, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 zakresem przedmiotowym ustawy objęte są również zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Artykuł 845 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z z późn. zm.) stanowi, że jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą. Przyjmuje się, że dopuszczalne jest zawieranie umowy depozytu nieprawidłowego, gdy jej przedmiotem mają być papiery wartościowe.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do przyjęcia depozytu nieprawidłowego nie jest konieczne wyraźne zastrzeżenie tego w umowie, niemniej dla zastosowania art. 845 Kodeksu cywilnego konieczne jest ustalenie, że przechowawca uprawniony został do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub rzeczami oznaczonymi co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne - sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Przechowawca "nieprawidłowy" nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 15 czerwca 2012 r. ojciec Zainteresowanej otrzymał czek opiewający na kwotę 121.507,48 USD. W związku z tym konieczne okazało się założenie nowego rachunku bankowego w walucie obcej. Ze względu na zły stan zdrowia ojca, Wnioskodawczyni została współposiadaczem tego rachunku. Jak wskazano we wniosku mimo tego faktu wszelkie działania związane z tym rachunkiem i zdeponowanymi na nim środkami podejmował wyłącznie ojciec Zainteresowanej. W konsekwencji czego w dniu 21 czerwca 2012 r. ojciec Wnioskodawczyni cześć pieniędzy z ww. kwoty zamienił na złote polskie i przelał na swój odrębny rachunek bankowy, natomiast kwotę 106.180,00 USD tytułem darowizny przekazał Zainteresowanej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika zatem, że to nie Wnioskodawczyni przyjęła środki pieniężne na przechowanie i z prawem do dysponowania nimi, lecz instytucja zajmująca się tym profesjonalnie #61485; bank, a więc podmiot (osoba prawna) utworzony zgodnie z przepisami ustaw, działający na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym (art. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1376 z późn. zm.). Co oznacza, że w sprawie zawarto klasyczną umowę rachunku bankowego, o której mowa w art. 725 Kodeksu cywilnego. Przez którą to umowę bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Doprecyzowanie powyższego przepisu stanowią postanowienie ww. ustawy prawo bankowe. Zgodnie bowiem z art. 50 ust. 1 zd. 1 ustawy, posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku. Z kolei w myśl art. 51 rachunek bankowy może być prowadzony dla kilku osób fizycznych albo kilku jednostek samorządu terytorialnego (rachunek wspólny). W przypadku rachunku wspólnego prowadzonego dla osób fizycznych, o ile umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej każdy ze współposiadaczy rachunku może dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku #61485; art. 51a pkt 1 ustawy.

Jak wskazuje się w orzecznictwie #61485; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 października 2010 r. sygn. akt I Aca 733/10 #61485; " (...) umowa rachunku bankowego to umowa na podstawie której bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych (art. 725 k.c.). Przyjmuje się, że w ramach tej umowy można wyodrębnić dwie różne funkcje. Pierwsza polega na zobowiązaniu banku do przechowywania środków pieniężnych posiadacza rachunku. Druga zaś to zobowiązanie banku do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych na zlecenie posiadacza rachunku. Oba te zobowiązania charakteryzuje względna autonomia (por. m.in.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2001 r., II CKN 344/00, LEX nr 52688). Poprzez umowę rachunku bankowego bank nabywa prawo własności do zdeponowanych pieniędzy, a posiadaczowi rachunku przysługuje roszczenie o zwrot zdeponowanej kwoty. Tak więc w umowie rachunku bankowego występują elementy depozytu nieprawidłowego (art. 845 k.c.).

Zatem, skoro w analizowanej sprawie Wnioskodawczyni nie przyjęła ww. środków pieniężnych na przechowanie jak również nie dysponowała nimi, choć niewątpliwie miała do tego prawo (art. 51a pkt 1 prawa bankowego), to nie można twierdzić, tylko przez sam fakt bycia współposiadaczem rachunku bankowego, że działanie takie wypełnia dyspozycję art. 845 Kodeksu cywilnego. Tym samym, w rozpatrywanej sprawie nie doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego. W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.