ILPB2/436-49/09-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani..., przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2009 r. (data wpływu do Biura KIP w Lesznie 23 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie przedmiotu opodatkowania - jest:

* prawidłowe w zakresie braku obowiązku wykazania na druku SD-Z2 opłaconych przez spadkodawcę czynszów leasingowych,

* nieprawidłowe w zakresie braku obowiązku wykazania na druku SD-Z2 ekspektatywy nabycia przedmiotu leasingu poprzez zapłatę tzw. wartości wykupu.

W dniu 16 marca 2009 r. Pani złożyła do Dyrektora Izby Skarbowej, Biura Krajowej Informacji Podatkowej, wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie przedmiotu opodatkowania.

Pismem z dnia 18 marca 2009 r. nr IPIA/071-81/09-2/JP Dyrektor Izby Skarbowej - działając na podstawie art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oraz § 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 19 grudnia 2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 236, poz. 1632) - przekazał zgodnie z właściwością wniosek Pani do rozpatrzenia Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu.

Wyjaśnić bowiem należy, iż z dniem 1 stycznia 2009 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 236, poz. 1632) zmieniające rozporządzenie w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Powyższa zmiana dotyczy podatników posiadających miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie województwa łódzkiego, dla których od 1 stycznia 2009 r. interpretacje indywidualne w imieniu Ministra Finansów wydawane będą przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu.

W analizowanym przypadku, właściwym miejscowo organem podatkowym do wydania pisemnej interpretacji od dnia 1 stycznia 2009 r. jest Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W związku ze śmiercią męża w dniu 11 sierpnia 2008 r. Wnioskodawczyni i Jej małoletni syn w drodze dziedziczenia ustawowego stali się spadkobiercami po zmarłym. Tym samym weszli w ogół praw i obowiązków zmarłego. W celu skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, Zainteresowana złożyła w dniu 13 października 2008 r. formularz podatkowy, w którym szczegółowo opisała składniki odziedziczonego majątku. Spadkodawca prowadził działalność gospodarczą, która w związku z jego śmiercią została zlikwidowana. W ramach działalności gospodarczej spadkodawca był m.in. stroną umowy leasingu operacyjnego, której przedmiotem był samochód ciężarowy. W chwili zgonu spadkodawcy, do końca obowiązywania umowy leasingu pozostało 5 miesięcy. Składając formularz SD-Z2 Wnioskodawczyni nie uwzględniła przedmiotu leasingu w spisie majątku dziedziczonego. W dniu 31 grudnia 2008 r. Zainteresowana zawarła z firmą leasingową umowę, na mocy której stała się stroną umowy leasingu. Po negocjacjach z firmą leasingową, warunki ustalone w umowie uwzględniają zapłacone uprzednio przez spadkodawcę czynsze leasingowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zapłacone przez spadkodawcę czynsze leasingowe i ekspektatywa nabycia przedmiotu leasingu poprzez zapłatę tzw. wartości wykupu, wchodzą w majątek spadkowy i czy w związku z tym należy je uwzględnić składając formularz SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia podatkowego wynikającego z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przedmiot leasingu, zapłacone czynsze leasingowe, ani uprawnienie do nabycia przedmiotu leasingu po uiszczeniu ceny wykupu wskazanej w umowie leasingowej, nie stanowią składnika masy spadkowej i w związku z tym nie mogą być przedmiotem opodatkowania z tytułu dziedziczenia. W szczególności z uwagi na treść umowy leasingu i jej regulację w kodeksie cywilnym, umowa ta nie ma charakteru sprzedaży na raty, a przedmiot leasingu przez cały okres obowiązywania umowy stanowi własność leasingodawcy. W przypadku utraty lub zniszczenia ubezpieczonego przez leasingodawcę przedmiotu leasingu, leasingobiorca nie otrzymuje rekompensaty zapłaconych wcześniej rat leasingowych, co także wskazuje na podobieństwo umowy leasingu do umowy najmu.

Przedmiotowa umowa leasingu spełnia warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z przepisami i orzecznictwem leasing tego typu (leasing operacyjny) nie ma charakteru sprzedaży na raty.

Uprawnienie do wykupu przedmiotu leasingu przez leasingobiorcę uzależnione jest od należytego wykonania przez niego umowy leasingu, w szczególności od uiszczenia wszystkich rat leasingowych i innych należności wynikających z umowy leasingu.

Umowa zawarta przez Wnioskodawczynię z firmą leasingową jest niezależną od spadkobrania formą wejścia Zainteresowanej jako strony do stosunku cywilnoprawnego wynikającego z umowy leasingu.

Z uwagi na powyższe - zdaniem Wnioskodawczyni - informacje o leasingu, czynszach leasingowych i uprawnieniu spadkodawcy - leasingobiorcy do wykupu przedmiotu leasingu, nie powinny być zawarte w formularzu SD-Z2.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe w zakresie braku obowiązku wykazania na druku SD-Z2 opłaconych przez spadkodawcę czynszów leasingowych,

* nieprawidłowe w zakresie braku obowiązku wykazania na druku SD-Z2 ekspektatywy nabycia przedmiotu leasingu poprzez zapłatę tzw. wartości wykupu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia "spadek", należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Na podstawie art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizację m.in. w formie ekspektatyw.

W myśl art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jego indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty.

Wobec powyższego ekspektatywa jako prawo tymczasowe, przygotowujące i zabezpieczające prawo przyszłe, które dopiero ostatecznie zaspokaja interesy podmiotu uprawnionego wchodzi do spadku.

Stosownie do art. 709 ¹ Kodeksu cywilnego przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Z przedstawionej definicji umowy leasingu wynika, że wymienione przez Wnioskodawczynię czynsze leasingowe stanowią opłaty za korzystanie z oddanej w leasing rzeczy. Są one wynagrodzeniem finansującego jakie otrzymuje on w związku z zawarciem umowy leasingu. W świetle powyższego stwierdzić należy, że opłacone przez spadkodawcę czynsze leasingowe jakie przypadały za okres używania przez niego oddanej na podstawie umowy leasingu rzeczy nie stanowią składnika masy spadkowej. Konsekwencją powyższego jest brak obowiązku wykazania ww. kwot w formularzu SD-Z2.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w 2008 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, który prowadził działalność gospodarczą w ramach, której zawarł umowę leasingu operacyjnego samochodu ciężarowego. Na dzień śmierci spadkodawcy, do końca obowiązywania umowy leasingu pozostało 5 miesięcy. Natomiast w dniu 31 grudnia 2008 r. Zainteresowana zawarła umowę z finansującym, na mocy której stała się stroną umowy leasingu. Ponadto po negocjacjach z firmą leasingową, ustalono, że w umowie zostaną uwzględnione zapłacone przez spadkodawcę czynsze leasingowe.

Ponadto w dniu 13 października 2008 r. w związku z nabyciem spadku, Zainteresowana złożyła formularz podatkowy, w którym szczegółowo opisała składniki odziedziczonego majątku. Jednakże składając formularz SD-Z2 Wnioskodawczyni nie uwzględniła w nim zapłaconych przez zmarłego męża czynszów leasingowych i ekspektatywy nabycia przedmiotu leasingu poprzez zapłatę tzw. wartości wykupu.

Reasumując, stwierdzić należy, iż ekspektatywa nabycia przedmiotu leasingu poprzez zapłatę tzw. wartości wykupu, wchodzi w skład majątku spadkowego. Tym samym w celu skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn należało ww. prawo majątkowe uwzględnić w formularzu SD-Z2. Natomiast zapłacone przez spadkodawcę czynsze leasingowe nie podlegają dziedziczeniu, dlatego też nie podlegały one wykazaniu w formularzu SD-Z2.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.