ILPB2/436-47/14-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2014 r. (data wpływu 17 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia udziałów własnych w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

W dniu 17 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia udziałów własnych w celu ich umorzeniu, a także w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca posiada dwóch wspólników będących osobami prawnymi (odpowiednikami polskiej spółki akcyjnej) i duńskimi rezydentami podatkowymi (dalej: Udziałowcy). W przyszłości planowane jest dokonanie umorzenia części udziałów posiadanych przez tych Udziałowców w kapitale Wnioskodawcy. Omawiane umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.; dalej: k.s.h.) na podstawie art. 199 k.s.h., tj. za zgodą Udziałowców w drodze nabycia własnych udziałów przez Wnioskodawcę (umorzenie dobrowolne). Wnioskodawca pragnie podkreślić, że możliwość dokonania dobrowolnego umorzenia udziałów została przewidziana w umowie Spółki.

Wynagrodzenie przysługujące Udziałowcom z tytułu umorzenia udziałów zostanie określone uchwałą zgromadzenia wspólników. Planuje się, że wynagrodzenie z tytułu umorzenie tych udziałów będzie równe ich wartości nominalnej, jednak nie jest wykluczone, że może ono być niższe od ich wartości rynkowej. Za umorzone udziały wspólnikom będzie przysługiwać wynagrodzenie pieniężne.

W wyniku umorzenia udziałów obniżony zostanie kapitał zakładowy Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym nabycie przez Wnioskodawcę części własnych udziałów w celu ich umorzenia nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie przez Spółkę części udziałów własnych od Udziałowców za wynagrodzeniem w celu ich umorzenia nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: p.c.c.).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm. dalej: ustawa o p.c.c.) podatkowi temu podlegają m.in następujące czynności cywilnoprawne: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy darowizny #8722; w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, umowy dożywocia oraz umowy spółki. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania p.c.c. oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy o p.c.c.).

Nie ulega wątpliwości, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c., przy czym o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w p.c.c., w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, badane będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Stosownie do art. 199 § 1 k.s.h., udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być umorzone miedzy innymi w drodze zbycia udziałów przez wspólnika na rzecz spółki. Nabycie udziałów przez spółkę następuje za wynagrodzeniem lub #8722; za zgodą wspólnika #8722; bez wynagrodzenia.

W myśl art. 535 ustawy - Kodeks Cywilny, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 tej ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw majątkowych. W świetle powyższego należy stwierdzić, że cena obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze sprzedaży. Tymczasem, w przypadku określonego w art. 199 k.s.h. nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Jak już wskazano wcześniej, termin wynagrodzenie nie jest tożsamy z ceną.

Dlatego, użycie w art. 199 § 2 k.s.h. terminu "wynagrodzenie" świadczy o tym, że na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 k.c. Czynności tej zatem nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego.

Takie rozumienie ww. przepisów było wielokrotnie potwierdzane w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo:

* w interpretacji indywidualnej z dnia 2 kwietnia 2012 r. sygn. IPPB2/436-58/12-2/MZ Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyraził pogląd, zgodnie z którym: "(...) w przypadku określonego w art. 199 cyt. Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu wynagrodzenie świadczy, że na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Czynności tej zatem nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Pojęcie ceny zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie wynagrodzenia określono w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia udziałów przez Wnioskodawcę od udziałowca w celu ich umorzenia regulowana przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Reasumując, należy stwierdzić, że nabycie przez Spółkę części własnych udziałów od udziałowców za wynagrodzeniem w calu ich umorzenia jako szczególnym rodzaj umowy, niewymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

* w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2010 r. sygn. ILPB2/436-239/10-2/ES Dyrektor Izby Skarbowej z Poznania, odstępując od uzasadnienia, potwierdził prawidłowość stanowiska podatnika, zgodnie z którym: "(...) nabycie własnych akcji przez Spółkę w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy nie wymienionej w katalogu czynności podlegających p.c.c. nie podlega temu podatkowi".

* w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2010 r. sygn. IPPB2/436-153/10-4/MZ Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, że: "(...) Nabycie przez Spółkę udziałów własnych od udziałowców za wynagrodzeniem w celu ich umorzenia, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych".

* w interpretacji indywidualnej z dnia 4 grudnia 2009 r. sygn. IBPBII/1/436-253/09/AŻ Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że: "(...) Pojęcie ceny zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie wynagrodzenia określone w art. 359 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia akcji przez wnioskodawcę od akcjonariusza w celu ich umorzenia regulowana przepisami art. 359 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Z tych samych względów nabycia akcji przez spółkę w celu ich umorzenia nie można utożsamiać z umową zamiany".

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nabycie przez niego części udziałów własnych od Udziałowców za wynagrodzeniem w celu ich umorzenia jest szczególnym rodzajem umowy niewymienionej w art, 1 ustawy o p.c.c. i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo informuje się, że w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.