ILPB2/436-42/08-4/AJ - Czy pożyczki udzielone spółce przez podmioty niebędące jej udziałowcami podlegają opodatkowaniu PCC?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2008 r. (data wpływu 19 maja 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 maja 2008 r. (data wpływu 24 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki.

Z uwagi na braki formalne Wnioskodawca został wezwany, pismem z dnia 18 lipca 2008 r. Nr ILPB2/436-42/08-2/AJ do uzupełnienia złożonego wniosku o pełnomocnictwo lub inny dokument, z którego wynika prawo do występowania osoby upoważnionej, podpisanej na wniosku, w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wniosek został prawidłowo uzupełniony (data wpływu 24 lipca 2008 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka (Wnioskodawca) zawarła jako pożyczkobiorca dwie umowy pożyczki z podmiotami, które nie są jej udziałowcami.

Pierwsza z umów została zawarta w dniu 23 kwietnia 2008 r. ze spółką z siedzibą w X na kwotę 600.000 zł, natomiast druga - w dniu 25 kwietnia 2008 r. ze spółką z siedzibą w Y na kwotę 2.500.000 zł.

Przedmiotem działalności obu pożyczkodawców nie jest świadczenie usług finansowych.

Pierwszy z pożyczkodawców zajmuje się dystrybucją prasy poprzez Internet, natomiast drugi pożyczkodawca to spółka świadcząca usługi związane z bezpiecznym przechowywaniem danych informatycznych.

Obaj pożyczkodawcy są zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i prowadzi działalność opodatkowaną i zwolnioną z podatku od towarów i usług. Jako działalność zwolnioną pożyczkobiorca uznaje sprzedaż udziałów i akcji w tym celu nabywanych, a także udzielanie pożyczek innym podmiotom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane umowy pożyczki są wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, obie umowy nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług (VAT) albo zwolniona z tego podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczkodawca działający w jakimkolwiek zakresie jako zarejestrowany podatnik VAT, udzielając pożyczki ze środków zgromadzonych w związku z prowadzoną działalnością, występuje jako przedsiębiorca, a zatem czynność ta jest częścią jego działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wykluczanie tego rodzaju transakcji z pojęcia działalności gospodarczej i twierdzenie, że w tym przypadku pożyczkodawca nie działa jako podatnik VAT, byłoby zabiegiem sztucznym i nieuprawnionym.

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki udzielane incydentalnie przez podatników VAT, nie prowadzących stale działalności w zakresie usług finansowych, objęte są wprost dyspozycją art. 90 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z tym przepisem obrotu z tytułu usług pośrednictwa finansowego ("wymienionych w załączniku Nr 4 do ustawy w poz. 3") w zakresie w jakim czynności te wykonywane są sporadycznie, nie wlicza się do obrotu, o którym mowa w ust. 3 tego artykułu.

Z tej regulacji wynika, że także sporadyczne wykonywane usługi finansowe podlegają VAT; sporadycznie, a więc nie w ramach działalności podstawowej wykonywanej przez podatnika.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje:

Zatem skoro pożyczkodawcami w obu przypadkach są podatnicy VAT - spółki kapitałowe uczestniczące w obrocie gospodarczym, to nawet jeśli pożyczek udzielają incydentalnie, Spółka nie stała się podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia żadnej z opisanych umów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki. Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. zawarcia umowy pożyczki. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy ciąży na biorącym pożyczkę.

Jednakże od powyższej zasady - w art. 2 pkt 4 ww. ustawy - ustawodawca wprowadził wyjątek, zgodnie z którym nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Powyższy przepis ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego we wniosku, że przedmiotowe umowy pożyczki nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, stwierdzić należy, iż czynnikiem decydującym, o tym czy konkretna umowa pożyczki korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych - na podstawie art. 2 pkt 4 tej ustawy - jest stwierdzenie, czy z tytułu zawarcia konkretnej umowy pożyczki którakolwiek ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zarówno pożyczkodawcy Wnioskodawcy jak i sam Zainteresowany występujący w roli pożyczkobiorcy są podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca uważa, iż udzielanie pożyczek innym podmiotom jest działalnością zwolnioną z podatku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Według art. 8 ust. 1 cyt. ustawy świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Podatnikami podatku od towarów i usług, stosownie do art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - w świetle ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie regulacji art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy. w poz. 3 tego załącznika ujęto usługi mieszczące się w PKWiU w Sekcji j - ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

W świetle powyższych unormowań należy stwierdzić, iż świadczenie usług polegających na udzielaniu oprocentowanych pożyczek podlega regulacjom ustawy o VAT wypełniając dyspozycję przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 2 ww. ustawy.

Jednakże, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 przepisów cyt. ustawy powyższe usługi korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, czynność zawarcia umów pożyczek, jako czynność zwolniona od podatku od towarów i usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.