ILPB2/436-37/08-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2008 r. (data wpływu 19 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania przeniesienia przez powiernika na powierzających własności udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania przeniesienia przez powiernika na powierzających własności udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 20 maja 2003 r. została zawarta umowa powiernictwa udziałów w spółce pomiędzy Wnioskodawcą i inną osobą fizyczną - wspólnikami oraz powiernikiem będącym również osobą fizyczną.

Zgodnie z postanowieniami umowy powiernik zobowiązał się zawiązać i zarejestrować spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Równocześnie powiernik zobowiązał się nie zbywać ani nie zastawiać udziałów w spółce oraz do wykonywania wszelkich związanych z udziałami uprawnień we własnym imieniu, na rachunek wspólników i zgodnie z ich interesem. Wspólnicy zobowiązali się do przekazania powiernikowi środków pieniężnych na pokrycie udziałów, wszelkich podwyżek kapitału zakładowego, dopłat oraz innych nakładów na rzecz spółki, jak również do pokrycia wszelkich wydatków powiernika związanych z wykonywaniem umowy. Powiernik zobowiązał się jednocześnie do wydawania wspólnikom otrzymanych korzyści pieniężnych uzyskanych w związku z wykonywaniem przez niego praw do udziałów, w szczególności pobranych dywidend oraz zwróconych dopłat. Powiernik za wykonywanie swoich czynności otrzymuje wynagrodzenie.

Aktualnie wspólnicy rozważają wypowiedzenie umowy powiernictwa. Zgodnie z postanowieniami tej umowy w przypadku jej rozwiązania powiernik jest zobowiązany do przeniesienia własności udziałów na rzecz wspólników. Wartość rynkowa udziałów jest w chwili obecnej wyższa niż w momencie ich objęcia przez powiernika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Czy przeniesienie przez powiernika własności udziałów na wspólników spowoduje powstanie po ich stronie obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy instytucja powiernictwa (czynności powierniczych) jest spotykana w polskim obrocie gospodarczym. Najczęstszym jej przykładem jest najprawdopodobniej umowa komisu, zgodnie z którą przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym (art. 765 Kodeksu cywilnego; dalej: k.c.). Bardzo często spotykaną formą czynności powierniczych jest także umowa zlecenia, jeżeli zgodnie z jej treścią przyjmujący zlecenie wykonując swoje zobowiązanie działa w imieniu własnym, ale na rachunek dającego zlecenie (art. 734 § 2 k.c.). Specyficzną czynnością powierniczą jest także działalność maklerska, gdzie makler wykonuje zlecenia nabycia lub zbycia papierów wartościowych na rachunek dającego zlecenie (art. 69 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi). Charakter czynności powierniczych wykonywanych w ramach umowy nie jest zatem nieznany dla prawa polskiego.

Na gruncie prawa cywilnego umowa powiernictwa może zostać zakwalifikowana jako umowa zlecenia. Zgodnie z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (powiernik) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej (zawiązanie, zarejestrowanie spółki oraz posiadanie jej udziałów) dla dającego zlecenie. Zgodnie z art. 740 k.c. (zdanie drugie) zleceniobiorca powinien wydać zleceniodawcy wszystko co przy wykonywaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym. Konsekwentnie przeniesienie przez powiernika własności udziałów na wspólników jest immanentną cechą łączącego ich stosunku prawnego, a nie niezależnym, samoistnym świadczeniem.

W związku z powyższym, zdaniem Zainteresowanego otrzymanie udziałów od powiernika nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zawiera zamknięty katalog zdarzeń, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Przepis ten wymienia w szczególności nabycie przez osoby fizyczne własności praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny.

Zgodnie z art. 888 § 1 k.c. przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Według art. 889 k.c. nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu. Konsekwentnie, ponieważ przeniesienie przez powiernika własności udziałów na wspólników wynika wprost z przytoczonych powyżej przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących umowy zlecenia, nie może ono zostać uznane za darowiznę, więc nie podlega tym samym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Pogląd taki został również potwierdzony przez Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, że "Nie stanowią darowizny inne bezpłatne przysporzenia, w szczególności, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu (art. 889 k.c.). Tym samym tego typu przysporzenia nie mogą być podstawą naliczania podatku w oparciu o przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn" (wyrok NSA w Lublinie sygn. I SA/Lu 958/98 z 7 stycznia 2000 r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu podkreśla, że powołany przez Zainteresowanego we wniosku wyrok został wydany w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Ponadto informuje się, że w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przeniesienia własności udziałów przez powiernika na zleceniodawcę, w dniu 19 sierpnia 2008 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/415-374/08-2/JK.

W kwestii pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania przeniesienia przez powiernika na powierzających własności udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w dniu 19 sierpnia 2008 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/436-38/08-2/MK.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.