ILPB2/436-343/13-2/MK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 14 marca 2014 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-343/13-2/MK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, reprezentowanego przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2013 r. (data wpływu 16 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca nabył w 3/16 części spadek po ojcu R. W. zmarłym w dniu 25 kwietnia 1999 r. Oprócz Wnioskodawcy po spadkodawcy dziedziczyli również jego żona M. W. #8722; 1/4 części spadku oraz dzieci: córki C. B. H. i M. W. oraz syn P. k.c. - po 3/16 części każde z nich. Nabycie zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) Wydział Cywilny z dnia 18 marca 2003 r. sygn. akt: zmieniającym stwierdzenie nabycia spadku po R. M. W. zmarłym dnia 25 kwietnia 1999 r., orzeczone uprzednio postanowieniem Sądu Rejonowego w z dnia 26 października 1999 r. sygn. akt. Przedmiotowe orzeczenie uprawomocniło się z dniem 12 maja 2003 r.

Spadkodawca R. W. był spadkobiercą K. W. #8722; zmarłej w dniu 18 stycznia 1990 r., która była córką i jedyną spadkobierczynią S. S. #8722; zmarłego w dniu 11 marca 1971 r. oraz wnuczką H. D., po której dziedziczyła w 1/3 części.

S. był założycielem i wspólnikiem spółki jawnej " (...)", będącej właścicielem przedsiębiorstwa pod nazwą. Natomiast H. D., była żoną drugiego wspólnika-J. D. i po śmierci męża wstąpiła do spółki w jego miejsce. Przedmiotowe przedsiębiorstwo funkcjonowało na dwóch nieruchomościach gruntowych położonych w przy ul. (...). Zarządzeniem Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 1 kwietnia 1950 r., znak: ustanowiono przymusowy zarząd państwowy nad przedsiębiorstwem.

Orzeczeniem Nr (...) z dnia 24 sierpnia 1950 r. Minister Przemysłu i Handlu stwierdził przejęcie przedsiębiorstw #8722; w tym Przedsiębiorstwa: na własność Państwa. Następnie, Minister Przemysłu Lekkiego orzeczeniem z dnia 9 września 1953 r., znak, wydanym w Porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego zatwierdził protokół zdawczo-odbiorczy sporządzony w dniu 20 stycznia 1951 r., dotyczący składników majątkowych przedsiębiorstwa przejętego na własność Skarbu Państwa na mocy powołanego wyżej orzeczenia z dnia 24 sierpnia 1950 r.

Prawa rzeczowe do przedmiotowych nieruchomości przysługują osobom trzecim, gdyż nieruchomościami tymi, znacjonalizowanymi z mocy ww. orzeczeń, uwłaszczono w 1992 r. "" w. Decyzja stwierdzająca nabycie przez ten podmiot z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego gruntów #8722; działek oznaczonych wówczas ewidencyjnie jako działki nr o pow. 1892 m2 i nr o pow. 1231 m2, zapisanych w księdze wieczystej KW nr oraz nieodpłatne nabycie prawa własności budynków, budowli i innych urządzeń położonych na tych gruntach, została wydana przez Wojewodę w dniu 15 czerwca 1992 r., znak: (...).

W okresie późniejszym przedmiotowe nieruchomości przechodziły dalsze zmiany właścicielskie, dokonywane już na podstawie umów cywilnoprawnych.

W następstwie wydania wymienionych powyżej decyzji, cały majątek wspólników spółki jawnej "", której założycielami byli J. D., W. D. i S. S., w tym przedsiębiorstwo pn. i wskazane nieruchomości gruntowe (opisane obecnie w księgach wieczystych nr KW (...) oraz KW (...)) został wbrew ich woli przejęty przez Skarb Państwa.

Minister Gospodarki decyzją z dnia 14 listopada 2006 r. znak: stwierdził nieważność:

* zarządzenia Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 1 kwietnia 1950 r., znak: w sprawie ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad przedsiębiorstwem pn. w,

* orzeczenia Nr Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 24 sierpnia 1950 r. w sprawie przejęcia przedsiębiorstw na własność Państwa, w części dotyczącej przedsiębiorstwa,

* orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 9 września 1953 r., znak: wydanego w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo-odbiorczego przedsiębiorstwa.

Następcy prawni byłych współwłaścicieli znacjonalizowanego przedsiębiorstwa wystąpili także z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody z dnia 15 czerwca 1992 r., znak:, dotyczącej uwłaszczenia " (...)" w działkami oznaczonymi wówczas nr i nr, na których funkcjonowało przedsiębiorstwo pn. (...). W wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego, Minister Infrastruktury stwierdził, że decyzja Wojewody z dnia 15 czerwca 1992 r., znak:, została wydana z naruszeniem prawa, przy czym nie było możliwe stwierdzenie jej nieważności wobec faktu, iż decyzja ta wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Dnia 22 lipca 2011 r. następcy prawni byłych współwłaścicieli znacjonalizowanego przedsiębiorstwa, w tym Wnioskodawca, wystąpili przeciwko Skarbowi Państwa #8722; Wojewodzie (...), z roszczeniem odszkodowawczym obejmującym wyrównanie szkód wywołanych wydaniem decyzji administracyjnych z naruszeniem prawa.

W dniu 27 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w (...) Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt wydał wyrok, którym zasądził od pozwanego - Skarbu Państwa reprezentowanego przez Wojewodę i Ministra Gospodarki przy zastępstwie procesowym Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 października 2011 r. do dnia zapłaty, w tym na rzecz Wnioskodawcy kwotę zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 października 2011 r. do dnia zapłaty. Ww. orzeczenie w zakresie zasądzonych roszczeń pieniężnych uprawomocniło się z dniem 23 sierpnia 2013 r. W dniu 15 października 2013 r. Skarb Państwa przelał wskazaną kwotę na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z nabyciem spadku po R. W., w tym nabyciem w jego ramach niesprecyzowanej ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego, oraz otrzymaniem w 2013 r. od Skarbu Państwa przedmiotowego odszkodowania pieniężnego zasądzonego wyrokiem Sądu Okręgowego w (...)- stanowiącego rekompensatę za bezprawne pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntów, ciążą obecnie na Wnioskodawcy jakiekolwiek obowiązki w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy postanowieniem Sądu Rejonowego w z dnia 26 października 1999 r., sygn. akt, zmienionym następnie przez postanowienie Sądu Rejonowego w (...) Wydział Cywilny z dnia 18 marca 2003 r. sygn. akt: stwierdzone zostało nabycie przez A. W. prawa do 3/16 części spadku po zmarłym w dniu 25 kwietnia 1999 r. ojcu R. W.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, która nastąpiła przed dniem 1 stycznia 2007 r. stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Ponadto zgodnie z powszechnie obowiązującą na gruncie prawa podatkowego zasadą przy ocenie zaistniałych stanów faktycznych stosuje się przepisy z daty zdarzenia.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania pierwszego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, tj. w 1999 r. (w którym jako spadkobierca wskazany był m.in. Wnioskodawca) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem dziedziczenia.

Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn w przedmiocie nabycia spadku reguluje art. 6 ust. 4 wyżej powołanej ustawy w brzmieniu z 1999 r., z treści którego wynika, że "jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny".

Zgodnie z ustawą z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku uprawomocnia się w terminie 21 dni od daty jego ogłoszenia, o ile żadna ze stron nie złoży wniosku o uzasadnienie postanowienia lub apelacji. W świetle powyższego obowiązek podatkowy w niniejszym przypadku powstał nie wcześniej niż 8 grudnia 1999 r. W dacie uprawomocnienia się przedmiotowego orzeczenia obowiązywała już ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art. 68 § 2 cytowanej ustawy jeżeli podatnik:

1.

nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

2.

w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Ponieważ obowiązek podatkowy wobec Wnioskodawcy w związku z dziedziczeniem po ojcu R. W. powstał w 1999 r. to prawo do wymiaru podatku przez organ podatkowy przedawniło się z dniem 31 grudnia 2004 r. Wobec tego, jeśliby nawet uznać, że w 1999 r. Wnioskodawca powinien był zgłosić do opodatkowania przedmiotowym podatkiem spadek po ojcu w części dotyczącej ewentualnych roszczeń odszkodowawczych wobec Skarbu Państwa za utracone prawo użytkowania wieczystego nieruchomości i Wnioskodawca nie dokonał tego, to nie powinien z tego tytułu ponosić obecnie negatywnych konsekwencji w związku z upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 lutego 2013 r. o sygn. IPPB2/436-642/12-2/MZ. Istota interpretacji opierała się na stwierdzeniu, iż w związku ze zwrotem w drodze decyzji udziału w nieruchomości wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn. W powołanej wyżej sprawie na wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznań podatkowych z tytułu nabycia praw do roszczenia po zmarłych: ojcu, matce, babce i stryju. Ponieważ obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez wnioskodawczynię spadku po ojcu powstał z datą uprawomocnienia się ww. orzeczenia sądu, tj. w 1952 r., po stryju w 1976 r. oraz babce i matce w 1998 r., w myśl powołanych przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe w powyższych sprawach uległo przedawnieniu. Pojęcie spadku jest zdefiniowane w art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym to przepisem spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Spadkobiercy zatem wchodzą w sytuację prawną w jakiej pozostawał spadkodawca. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w skład spadku wchodzą nie tylko prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podniósł, że "Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. (...) Zaznaczyć należy, że roszczenie o zwrot nieruchomości jest prawem majątkowym podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. A zatem, jeżeli wnioskodawczyni przysługiwało roszczenie o odzyskanie nieruchomości (klasyfikowane jako prawo majątkowe) to ciążył na niej obowiązek złożenia zeznania podatkowego o nabyciu praw do spadku". W powołanej interpretacji indywidualnej uznano, że wnioskodawczyni słusznie uzasadniła swoje stanowisko, przyjmując iż zobowiązanie podatkowe w powyższych sprawach uległo przedawnieniu.

Wobec tego fakt, że Wnioskodawca nie zgłosił jak dotąd w urzędzie skarbowym nabycia spadku po ojcu R. W. w części dotyczącej nabycia roszczenia o odszkodowania za bezprawne pozbawienia prawa użytkowania wieczystego nie rodzi obecnie dla niego negatywnych konsekwencji. Zgodnie bowiem ze stanem prawnym obowiązującym dopiero od dnia 1 stycznia 2007 r., a więc już po wygaśnięciu zobowiązania podatkowego Wnioskodawcy, w przypadku nie zgłoszenia do opodatkowania nabycia spadku, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

W przypadku Wnioskodawcy zobowiązanie do zapłaty podatku od spadków i darowizn przedawniło się, a wyrok Sądu Okręgowego w (...) Wydział Cywilny z dnia 27 czerwca 2013 r. przyznający odszkodowanie za bezprawne pozbawienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości pozostaje bez wpływu na zobowiązania w zakresie przedmiotowego podatku.

Ponadto jedynie na marginesie należy dodać, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Konkludując należy uznać, że zasądzone wyrokiem sądowym na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu bezprawnego pozbawienia prawa użytkowanie wieczystego nieruchomości nie podlega obecnie obowiązkowi podatkowemu ani na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn ani na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Innymi słowy z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca wchodzi w ogół praw i obowiązków należących do spadku, choćby nawet nie wiedział o tym, że doszło do dziedziczenia. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku jest natomiast jedynie orzeczeniem deklaratywnym o znaczeniu legitymacyjnym - postanowienie Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2013 r. I CSK 262/12.

Powyższe oznacza więc, że nabycie tytułem spadku opisanego na wstępie prawa majątkowego (ekspektatywy) nastąpiło #61485; w przypadku Wnioskodawcy #61485; z chwilą śmierci wstępnego (ojca), tj. w 1999 r. Oznacza to, że w badanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, według stanu prawnego sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629). Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 przywołanej noweli do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Jak z powyższego wynika w ustawie o podatku od spadków i darowizn w sposób szczególny uregulowana została instytucja powstania obowiązku podatkowego. Mianowicie przewidziano w nim możliwość zaistnienia dwóch momentów powstania obowiązku podatkowego z tego samego tytułu.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia: z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1) lub jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4 zd. 1).

Z przepisów tych wynika, że przewidziane w nich rozwiązania nawzajem się uzupełniają, z tym, że z analizy poszczególnych uregulowań wynika, że różne są stany faktyczne, w jakim przepisy te znajdują zastosowanie.

Zgłoszenie nabycia do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn następuje poprzez złożenie zeznania podatkowego.

Mając na uwadze treść wniosku wskazać należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do ustalenia, dwóch kwestii:

1.

czy w przedstawionej sytuacji nastąpiło przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego co oznacza, że nie jest możliwe wydanie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w odniesieniu do nabytej tytułem dziedziczenia w 1999 r. ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego;

2.

czy w związku z otrzymanym odszkodowaniem Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W celu wyjaśnienia ww. kwestii niezbędne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) zawierających, m.in. definicje obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego oraz regulujących kwestie powstawania zobowiązań podatkowych i wygaśnięcia, w tym przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Zgodnie z art. 4 Ordynacji podatkowej, obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Z kolei stosownie do art. 5 ww. ustawy zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Z treści tych przepisów wynika, że wystąpienie obowiązku podatkowego w rozumieniu ww. art. 4 jest warunkiem niezbędnym do powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu.

Ponadto, wskazać należy, że na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe - w podatku od spadków i darowizn - powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Natomiast zgodnie z art. 68 § 1 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, jeżeli podatnik:

1.

nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego;

2.

w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy #61485; art. 21 § 2 Ordynacji podatkowej.

Reasumując, należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nastąpiła sytuacja, o której mowa ww. art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej - przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego. Jak wyżej wskazano wystąpienie obowiązku podatkowego jest warunkiem niezbędnym powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu. Z kolei w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca, w odniesieniu do nabycia majątku tytułem dziedziczenia, w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4, przewidział dwa #61485; nawzajem uzupełniające się #61485; momenty powstania obowiązku podatkowego. W konsekwencji, jeżeli w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy powstał w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, tj. w 1999 r. to od końca tego roku zaczął biec termin przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Innymi słowy termin do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn upłynął z końcem 2004 r.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że okoliczność zmiany pierwotnego postanowienia o stwierdzenia nabycia spadku z 1999 r. dokonana postanowieniem z 2003 r. pozostaje bez wpływu na przyjęte rozstrzygnięcie, gdyż również od tej daty upłynął termin, o którym mowa w art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej.

Przechodząc do drugiej podnoszonej we wniosku kwestii, tj. opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wypłaconego Wnioskodawcy w 2013 r. odszkodowania należy wyjaśnić, że z przywołanej normy prawnej (art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego) wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

W rezultacie należy stwierdzić, że odszkodowanie przyznane Wnioskodawcy w 2013 r. nie zostało nabyte tytułem dziedziczenia, gdyż w dacie otwarcia spadku odszkodowanie to nie istniało. Oznacza to, że przedmiotowe odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z wolą Wnioskodawcy wyrażoną we wniosku niniejsza interpretacja indywidualna została wydana wyłącznie w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl