ILPB2/436-323/14-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2014 r. (data wpływu 6 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie konsekwencji podatkowych nabywania pojazdów wycofanych z eksploatacji - jest prawidłowe.

W dniu 6 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie konsekwencji podatkowych nabywania pojazdów wycofanych z eksploatacji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (spółka cywilna) prowadzi skup i sprzedaż złomu oraz stację demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, tj. złomuje pojazdy i wydaje zaświadczenia do wydziałów komunikacji w celu wyrejestrowania pojazdów nienadających się do dalszej eksploatacji. Dowodem przyjęcia takiego pojazdu (wraku) od osoby fizycznej jest dokument pod nazwą Formularz przyjęcia odpadów metali, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2013 r.

Pojazdy (wraki) wyceniane są wg ceny złomowej, tzn. masa własna pojazdu (pojazd jest ważony) pomnożona przez cenę złomu jaka w danym dniu obowiązuje. Jak wskazuje Wnioskodawca zdarzyło się tak, że osoba fizyczna oddała do kasacji (złomowania) pojazd ciężarowy, którego masa własna była tak wysoka, że mnożąc przez cenę złomu kwota do wypłaty przekroczyła 1 000 zł. W takiej sytuacji Wnioskodawca obliczył podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% od tej wartości. Jednak urząd skarbowy zakwestionował ten przypadek (wartość pojazdu) i próbował naliczyć podatek od wartości rynkowej, ponieważ pojazd pochodził z 1991 r. nie figurował już w katalogu, którym posługiwał się urząd skarbowy, ostatecznie organ uznał wartość przyjętą przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku oddania przez osobę fizyczną pojazdu do kasacji, który Wnioskodawca wyceni - wg ceny złomu - na kwotę przekraczającą 1 000 zł i taką też kwotę zapłaci zbywcy urząd skarbowy, posiłkując się swoim taryfikatorem (cena rynkowa), może wycenić taki pojazd na inną kwotę, tzn. od jakiej kwoty należy zapłacić 2% podatku od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.-3).

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym przypadku postąpił prawidłowo przyjmując za podstawę opodatkowania cenę złomu, gdyż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów pojazd ten (wrak) w momencie przyjęcia go do stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji staje się odpadem (kod odpadu 160... lub 160...).

W związku z powyższym, zgodnie z tym katalogiem jak również z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, pojazdy przyjmowane do kasacji (złomowania) są odpadem. Dlatego Wnioskodawca uważa, że ich wartość nie może być lub nie powinna być określana wg ceny rynkowej. Wnioskodawca dodaje, że przyjmowane przez niego pojazdy są u niego rozbierane na poszczególne odpady (szkło, guma, metale żelazne itd.), które oddawane są do recyklingu, zgodnie z ustawą z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202). Dalej, jak podaje Wnioskodawca, pojazd przyjęty do jego stacji fizycznie nie istnieje, a co za tym idzie zostaje wykreślony z ewidencji w wydziale komunikacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy opodatkowaniu podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 1 obowiązek podatkowy w takim przypadku powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży, przy umowie sprzedaży, na kupującym.

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji wymienionych w zakresie przedmiotowym tej ustawy umów cywilnoprawnych oraz innych pojęć z zakresu prawa cywilnego należy w tej materii odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.).

W konsekwencji, w pierwszej kolejności wyjaśnić należy pojęcie rzeczy przez które należy rozumieć, zgodnie z art. 45 Kodeksu cywilnego tylko przedmioty materialne.

Rzeczy dzielą się na rzeczy ruchome i nieruchome. Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne nie będące nieruchomościami.

Oprócz rzeczy w nauce prawa cywilnego wyróżnia się również prawa majątkowe. Wobec braku definicji legalnej pojęcia prawa majątkowego, należy odnieść się do ustaleń orzecznictwa oraz doktryny. Jak wskazuje się w judykaturze - wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 czerwca 2006 r. sygn. akt II FSK 839/05, należy podzielić stanowisko wyrażone w zaskarżonym wyroku, że o zaliczeniu danego prawa do kategorii prawa majątkowego rozstrzygają łącznie dwie przesłanki, po pierwsze - czy dane prawo może być przedmiotem obrotu, czy jest więc zbywalne, po drugie zaś - czy posiada ono dającą się określić wartość majątkową.

Naturalną konsekwencję przyjętego pojęcia rzeczy odnajdujemy w konstrukcji prawnej podstawowej, bo nie ulega wątpliwości najbardziej znanej z umów cywilnoprawnych, tj. w umowie sprzedaży. Stosownie do art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Na mocy art. 555 Kodeksu cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

Nie ulega wątpliwości, że pojazdy nabywane przez Wnioskodawcę są złożonymi (w sensie wielości części z jakich się składają) przedmiotami materialnymi. W związku z czym ich obrót, gdy podstawa opodatkowania (wartość rynkowa) przekracza 1 000, zł podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Należy bowiem mieć na uwadze, że zakresem opodatkowania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega sprzedaż samochodów, lecz rzeczy, czyli wszystkich przedmiotów materialnych, których podstawa opodatkowania określona na podstawie obiektywnego kryterium (wartości rynkowej) przekracza 1 000 zł. Bez znaczenia pozostaje więc administracyjnoprawny status nabywanych przez Wnioskodawcę pojazdów. Innymi słowy fakt, że w świetle stosownych przepisów dany pojazd nie jest dopuszczony do ruchu (zostaje wyrejestrowany, a następnie złomowany, co stosownym zaświadczeniem potwierdza Wnioskodawca), a w dalszej kolejności zostaje sklasyfikowany jako odpad nie pozbawia tego pojazdu jego materialnego charakteru, nadal jest to rzecz ruchoma.

W związku powyższym stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Rozwinięcie powyższego przepisu stanowi art. 6 ust. 2 ww. ustawy, zgodnie z którym wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Na tle powyższego należy stwierdzić, że w odniesieniu do umowy sprzedaży - jako zasadę przyjęto ustalanie podstawy opodatkowania w oparciu o wartość rynkową rzeczy lub prawa majątkowego. Decydujące znaczenie ma zatem rynkowa wartość rzeczy (prawa majątkowego) w chwili zawarcia umowy, bez względu na to, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Na wysokość obliczonego na tej podstawie podatku nie mają też wpływu późniejsze zdarzenia powodujące wzrost lub obniżenie wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży. Również bez znaczenia jest przewidywana w chwili zawarcia umowy zmiana wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego. Ustawodawca określił szczegółowe zasady oraz tryb postępowania w odniesieniu do ustalania wartości rynkowej rzeczy oraz prawa majątkowego. Obwiązują one nie tylko w wypadku sprzedaży, lecz także innych umów dotyczących przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych.

Konsekwencje zaniechania bądź wadliwego wykonania obowiązku wynikającego z art. 6 ust. 2 ww. ustawy, zawiera art. 6 ust. 3 i 4 ww. ustawy, w myśl których jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Z kolei jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa wyżej, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.

W konsekwencji, wartość przedmiotu transakcji jest ustalana przez strony umowy sprzedaży i jest ona wyrażona w cenie. Jednakże, w przypadku, gdy cena odbiega od wartości rynkowej, organ wezwie podatnika do jej zmiany. Nadmienia się, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych uznaje uprawnienie stron umowy sprzedaży do kreowania jej warunków, w tym ustalenia ceny. Jednakże w przypadku jej oszacowania w sposób odbiegający od wartości rynkowej nabywanych rzeczy (praw majątkowych), ustawa dopuszcza ingerencję organu podatkowego, przy czym organ ten może się posiłkować wskazanymi w art. 6 ust. 4 ustawy: opinią biegłego lub przedłożoną przez podatnika wyceną rzeczoznawcy. Przepisy podatkowe regulując, co jest podstawą opodatkowania z tytułu sprzedaży rzeczy (praw majątkowych), nie nakazują za jaką konkretnie cenę należy je nabyć bądź zbyć. Niezależnie od faktu na jak długo ważna jest ich wycena i niezależnie od zasad urynkowienia ich wartości (organy podatkowe nie mają kompetencji w tym zakresie), podstawą opodatkowania będzie wartość wyrażona w cenie, ale jeśli będzie ona odbiegała od wartości rynkowej - w rozumieniu przepisów podatkowych - wartość ustalona w postępowaniu podatkowym. Należy przy tym uwzględnić zasadę autonomii prawa podatkowego przejawiającą się w tym przypadku odrębną definicją wartości rynkowej.

Reasumując, nabywanie przez Wnioskodawcę, na podstawie umowy sprzedaży, pojazdów, o których mowa we wniosku, a więc rzeczy w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego podlega #9472; w przypadku gdy ich wartość przekracza 1 000 zł #9472; opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa określona stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy. Skoro nabywanymi rzeczami jest złom (odpady) to stosowany przez Wnioskodawcę sposób określenia jego wartości (masa przyjmowanego pojazdu pomnożona przez cenę złomu jaka w danym dniu obowiązuje) odpowiada intencją ustawodawcy, aby miernik wartości nabywanych rzeczy był obiektywny i nie wynikał wyłącznie z treści konkretnej umowy cywilnoprawnej.

Jednocześnie mając na uwadze treść przepisów regulujących wydawanie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego, tut. Organ wskazuje, że w toku postępowania interpretacyjnego nie dokonuje ocen działania innych organów podatkowych.

Końcowo należy zasygnalizować, że specyfika postępowania interpretacyjnego polega na tym, że upoważniony do wydania interpretacji indywidualnej organ podatkowy orzeka tylko i wyłącznie w obrębie stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę. Co oznacza, że organ rozpatrujący konkretną sprawę nie ma możliwości modyfikowania (uzupełniania, odtwarzania) stanu faktycznego tej sprawy, nie prowadzi również postępowania dowodowego w trybie działu IV Ordynacji podatkowej. Stąd też informuje się, że dołączone do wniosku dokumenty nie podlegały analizie w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.