ILPB2/436-315/13-2/TR

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 26 lutego 2014 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-315/13-2/TR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2013 r. (data wpływu 2 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, mającą miejsce zamieszkania w Polsce. Wnioskodawca jest udziałowcem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka).

Wnioskodawca planuje zawrzeć ze Spółką umowę pożyczki (dalej: Umowa Pożyczki). Umowa Pożyczki zawarta zostanie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie, w momencie zawarcia Umowy Pożyczki, środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki będą znajdowały się poza terytorium Polski, tj. na rachunku bankowym Spółki prowadzonym przez bank z siedzibą poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę Umowy Pożyczki w okolicznościach, w których (i) Umowa Pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz (ii) w momencie zawarcia Umowy Pożyczki środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki będą znajdowały się poza terytorium Polski, stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie przez Wnioskodawcę Umowy Pożyczki w okolicznościach, w których (i) Umowa Pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz (ii) w momencie zawarcia Umowy Pożyczki środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki będą znajdowały się poza terytorium Polski, nie będzie stanowić czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy:

W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na fakt, że zasadniczo umowa pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 lit. b ustawy o p.c.c.). Właściwą stawką jest w tym zakresie 2% wartości pożyczki (art. 7 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o p.c.c.).

Niezależnie od powyższego, przepis art. 1 ust. 4 ustawy o p.c.c. wprowadza jednak w tym zakresie pewne ograniczenia. I tak, zgodnie z przywołanym powyżej przepisem czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu jeżeli ich przedmiotem są:

1.

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pod pojęciem rzeczy w rozumieniu powyższego przepisu należy rozumieć również pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki, co potwierdza jednolita praktyka organów podatkowych i sądów administracyjnych w tym zakresie. Przykładowo, należy w tym zakresie wskazać na treść interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 września 2013 r., (sygn. IPTPB2/436-78/13-4/k.k.), w której organ stwierdził, że pod pojęciem rzeczy ujętym w ww. przepisie należy również rozumieć pieniądze, będące przedmiotem umowy pożyczki.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce:

* jeżeli w chwili zawarcia tej umowy jej przedmiot - a więc pieniądze - znajdują się na terytorium RP - niezależnie od miejsca jej zawarcia czy też siedziby stron umowy;

* jeżeli w chwili jej zawarcia pieniądze znajdują się poza terytorium RP a i) pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski, i ii) czynność została dokonana na terytorium RP.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, środki pieniężne w chwili zawarcia umowy nie będą znajdowały się na terytorium Polski - będą znajdować się na zagranicznym rachunku bankowym Spółki. Co za tym idzie, aby Umowa Pożyczki mogła podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o p.c.c. niezbędne jest dodatkowo łączne spełnienie następujących dwóch warunków:

i. nabywca (pożyczkobiorca) posiada miejsce zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej oraz

ii. czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.

Mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony na wstępie należy stwierdzić, że o ile pierwszy z ww. warunków zostanie spełniony, to drugi już nie - do zawarcia umowy pożyczki dojdzie poza granicami Polski. Nie zostaną zatem spełnione kumulatywnie przesłanki opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wskazane w przepisie art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o p.c.c.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że pożyczka udzielona Wnioskodawcy przez Spółkę nie spełni łącznie wszelkich kryteriów wskazanych w przepisie art. 1 ust. 4 ustawy o p.c.c. nie będzie ona stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu w Polsce. W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z uzyskaniem pożyczki od Spółki.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje odzwierciedlenie w aktualnej praktyce organów podatkowych, w szczególności:

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 23 sierpnia 2013 r. (sygn.: IPPB2/436-362/13-2/LS, w której organ uznał, że: "umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Polski oraz umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Polski";

* interpretacji indywidualnej z dnia 17 lipca 2013 r. (sygn.: ILPB2/436-72/13/DSZ), w której Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał, że: "Z przedstawionego w powyższym wniosku stanu faktycznego wynika, że mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Wnioskodawca w dniu 21 marca 2013 r. oraz 25 marca 2013 r. zawarł na terytorium Szwecji umowy pożyczki. W chwili zawarcia ww. umów pieniądze stanowiące ich przedmiot znajdowały się na rachunku bankowym, również na terytorium Szwecji - przelano je na rachunek bankowy Wnioskodawcy w dniu podpisania tzw. umów. Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostały spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych" (podkreślenie Wnioskodawcy);

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 29 maja 2013 r. (sygn.: ITPB2/436-53/13/DSZ), w którym organ uznał, że: "Z przedstawionego w powyższym wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, będący obywatelem Holandii, zawarł z inną osobą fizyczną (dalej: pożyczkodawca) umowę pożyczki kwoty pieniężnej. Zawarcie ww. umowy pożyczki nastąpiło na terytorium Holandii, zaś w dacie jej zawarcia środki pieniężne będące jej przedmiotem zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą w Chinach. Wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki. Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostały spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych";

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 14 lutego 2012 r. (sygn. ILPB2/436-228/11-5/MK), w której organ uznał prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy, zgodnie z którym: "w przypadku gdy zawarcie umowy pożyczki z brytyjskim pożyczkodawcą następuje za granicą i umowa ma za przedmiot pieniądze znajdujące się w chwili zawarcia umowy poza granicami Polski, w ocenie Spółki, umowa taka nie podlega p.c.c. na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o p.c.c." i odstąpił od uzasadnienia;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 2 maja 2011 r. (sygn. ILPB2/436-32/I1-3/MK), w której organ uznał, że: "skoro umowa pożyczki została zawarta poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Wielka Brytania) i środki pieniężne będące jej przedmiotem w chwili jej zawarcia również znajdowały się poza granicami kraju, to pożyczka ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy)".

Analogiczne stanowisko zostało wyrażone również w wielu innych interpretacjach organów podatkowych. m.in.:

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 18 października 2012 r., sygn.: IPPB2/436-354/12-4/MZ;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 11 października 2012 r., sygn.: IBPBII/1/436-246/12/MZ;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 6 marca 2012 r., sygn.: IPPB2/436-202a/I l/MK;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 2 lutego 2011 r., sygn.: ILPB2/436-244/10-5/MK.

Reasumując: Wnioskodawca wniósł o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na biorącym pożyczkę.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Ponadto, zauważyć również należy, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy. W rezultacie przedmiotem umowy pożyczki pieniężnej są rzeczy o szczególnym charakterze (pieniądze). Ani wydanie przedmiotu pożyczki, ani prawo dochodzenia jego wydania nie zmienia konsensualnego charakteru umowy pożyczki, zatem forma przekazania przedmiotu umowy nie wpływa na ważność zawartej umowy. Umowa pożyczki jest ważna i podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych niezależnie od wydania pieniędzy.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1.

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca - jako pożyczkobiorca - zamierza zawrzeć umowę pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze spółką kapitałową. W momencie zawarcia umowy środki pieniężne będą znajdowały się również poza terytorium Polski, tj. na rachunku bankowym Spółki prowadzonym przez bank z siedzibą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że zawarcie przez Wnioskodawcę Umowy Pożyczki - w okolicznościach, w których Umowa Pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w momencie zawarcia Umowy Pożyczki środki pieniężne należne Wnioskodawcy (pożyczkobiorcy) z tytułu Umowy Pożyczki będą znajdowały się poza terytorium Polski - nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, w odniesieniu do przywołanych przez Zainteresowanego rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl