ILPB2/436-31/10-2/MK - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 28 kwietnia 2010 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPB2/436-31/10-2/MK Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2010 r. (data wpływu 1 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

W celu pokrycia własnych potrzeb finansowych, Wnioskodawca (dalej: Osoba fizyczna) zawarł umowę pożyczki pieniężnej z podmiotem zagranicznym z siedzibą na terenie Cypru - jednego z krajów Unii Europejskiej (dalej: Pożyczkodawca). Omawiana powyżej usługa świadczona na rzecz Osoby fizycznej przez Pożyczkodawcę polega na przeniesieniu przez Pożyczkodawcę na rzecz Osoby fizycznej określonej ilości pieniędzy. Osoba fizyczna zobowiązuje się zaś zwrócić Pożyczkodawcy tę samą ilość pieniędzy wraz z odsetkami w terminach ustalonych w indywidualnej umowie. Odsetki wypłacane z tytułu udzielonej pożyczki wynikają z ustalonego w umowie oprocentowania i są wymagalne w terminach określonych w takiej umowie. Odsetki te stanowią wynagrodzenie Pożyczkodawcy z tytułu świadczenia na rzecz Osoby fizycznej usług polegających na udzielaniu pożyczek pieniężnych.

Osoba fizyczna pragnie zaznaczyć, iż Pożyczkodawca nie jest podmiotem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce i podlega opodatkowaniu VAT na Cyprze (w innej niż Polska jurysdykcji). Jednocześnie Osoba fizyczna nie jest podatnikiem VAT w Polsce (nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT). W chwili zawierania umowy pożyczki środki pieniężne znajdowały się na rachunku bankowym Pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą w Polsce (tj. znajdującym się "na terenie" Polski).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy zawarcie umowy pożyczki, a w konsekwencji świadczenie usług finansowych przez Pożyczkodawcę (do których zaliczają się usługi polegające na udzielaniu pożyczek) podlegających zwolnieniu z VAT w kraju Pożyczkodawcy oznacza, iż w przedstawionym przez Osobę fizyczną stanie faktycznym umowa pożyczki zawarta przez Osobę fizyczną nie podlega opodatkowaniu PCC w Polsce (spełnione zostają dyspozycje przepisu art. 2 pkt 4 lit. b) w związku z art. 1a pkt 7 ustawy o PCC)...

Informuje się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest przedstawiony we wniosku stan faktyczny, natomiast w zakresie opisanego zdarzenia przyszłego wydano interpretację indywidualną Nr ILPB2/436-31/10-3/MK z dnia 28 kwietnia 2010 r.

Jednocześnie wskazuje się, że w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie importu usług finansowych w dniu 7 kwietnia 2010 r. wydano interpretacje indywidualne Nr ILPP2/443 -154/10-2/ISN - stan faktyczny oraz Nr ILPP2/443-154/10-3/ISN - zdarzenie przyszłe.

Zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym stanie faktycznym zastosowanie znajdą następujące regulacje polskiego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, polscy usługobiorcy usług niematerialnych, świadczonych na ich rzecz przez podmioty zagraniczne, są podatnikami z tytułu tych czynności, co oznacza, iż są oni zobowiązani do rozliczania importu usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy o VAT. Niemniej jednak, zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy o VAT wspomniany przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania na terytorium kraju. W konsekwencji, mając na względzie, iż Osoba fizyczna nie jest podatnikiem VAT, nie będzie ona zobowiązana do rozliczenia importu usług.

Jednocześnie usługi świadczone przez Pożyczkodawcę podlegać powinny opodatkowaniu VAT zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą ustalania miejsca świadczenia dla celów VAT, tj. w miejscu siedziby usługodawcy (art. 27 ust. 1 ustawy o VAT).

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich UE (w tym także na Cyprze), na podstawie odpowiednich przepisów Dyrektywy (Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r.), udzielanie pożyczek jest zwolnione z opodatkowania VAT (art. 135 wspomnianej Dyrektywy).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC opodatkowaniu PCC podlega czynność cywilnoprawna, której przedmiotem jest zawarcie umowy pożyczki.

Niemniej jednak, w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

*

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

*

umowy spółki i jej zmiany,

*

umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o PCC przez podatek od towarów i usług rozumie się podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w świetle zacytowanych powyżej przepisów świadczenie usług finansowych polegających na udzieleniu pożyczki przez Pożyczkodawcę oznacza, iż spełniony zostanie zawarty w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC warunek wskazujący na nieopodatkowanie PCC zawartej przez Osobę fizyczną umowy pożyczki, gdyż przynajmniej jedna ze stron (Pożyczkodawca) z tytułu dokonania czynności cywilnoprawnej (umowa pożyczki) będzie opodatkowana VAT lub będzie z niego zwolniona (Pożyczkodawca z tytułu udzielenia pożyczki będzie zwolniony z VAT w państwie swej siedziby).

Wnioskodawca pragnie dodatkowo wskazać, iż stanowisko odpowiadające jego stanowisku, jakie zostało zaprezentowane powyżej zajęły między innymi (stanowiska wskazane w poniższych interpretacjach dotyczą co prawda sytuacji, gdy nabywca usługi finansowej zwolnionej z VAT jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia importu usług w Polsce, niemniej jednak sytuacja ta jest zbliżona do tej zaprezentowanej we wniosku w kontekście brzmienia art. 1a pkt 7 ustawy o PCC):

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z dnia 14 lipca 2009 r., ILPP2/443-505/09-4/GZ),

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja indywidualna z dnia 13 lipca 2009 r., IPPP2/443-467/09-2/PW),

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2009 r., ITPB2/436-118/08/IL),

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja indywidualna z dnia 30 grudnia 2008 r., ITPP1/443-926/08/MN),

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z dnia 15 lutego 2008 r., ILPB2/415-326/07-3/AJ),

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z dnia 15 lutego 2008 r., ILPP1/443-408/07-3/MK),

*

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja indywidualna z dnia 24 grudnia 2007 r., IPPB2/436-75/07-2/SP),

*

Pomorski Urząd Skarbowy (postanowienie z dnia 7 czerwca 2006 r., DM/436 -0010/06/KN),

*

Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie (postanowienie z dnia 28 października 2005 r., 1472/SPC/436-34/05/PK).

Zatem, w świetle powyższych uwag, w stanie faktycznym opisanym we wniosku omawiana czynność cywilnoprawna polegająca na zawarciu umowy pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu PCC w Polsce. Jednocześnie Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania importu usług finansowych dla celów VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczek.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

*

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

*

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zauważyć jednak należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

*

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

*

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

*

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

*

umowy spółki i jej zmiany,

*

umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "państwo członkowskie" to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Innymi słowy, przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony (lub strona) tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron (pożyczkodawca) z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że tutejszy Organ podatkowy - zgodnie ze złożonym we wniosku pytaniem dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy ww. umowa pożyczki była opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług (podatku od wartości dodanej).

Jeżeli zatem wskazana pożyczka była objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług (podatku od wartości dodanej), w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji opisana we wniosku pożyczka nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że nie mają one zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl